XML English Abstract Print


1- دانشگاه زابل
2- مرکز تحقیقات علوم دامی، کرج
3- مرکز تحقیقات ایلام
چکیده:   (25 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: هدف اصلی از صنعت دامپروری به‌عنوان سیستمی تولیدی-اقتصادی، افزایش راندمان و سود است؛ بنابراین، در طراحی برنامه بهبود ژنتیکی حیوانات اهلی باید به شناسایی سیستم تولید و عوامل مؤثر بر افزایش عملکرد آن و نیز میزان سود سیستم یعنی میزان درآمدها و هزینه‏ها توجه شود. یک مسئله مهم در یک برنامه اصلاح نژادی اتخاذ تصمیم در مورد افرادی است که در مجموع بزرگترین ارزش زیستی اقتصادی را به نسل بعد منتقل می­نمایند. ضریب اقتصادی یک صفت تعیین کننده اهمیت آن صفت در تصمیم­گیری انتخاب است. با توجه به اهمیت این موضوع برآورد ضرایب اقتصادی صفات مهم در گوسفند لری بختیاری نقش مهمی در تعیین اهداف اصلاح نژادی این دام خواهد داشت. روش­های مختلف جهت تعیین ضرایب اقتصادی از جمله روش­های تابع سود و مدل­های زیست اقتصادی در نظر گرفته شده است که در این میان مدل­های زیست اقتصادی به دلیل دقت و انعطاف­پذیری بالاتر کاربرد بیشتری در برآورد ارزش­های اقتصادی دارند. با توجه به این­که بیشترین جمعیت گوسفند در سیستم­های روستایی پرورش می­یابند مطالعاتی که بتواند اهداف اصلاحی و شاخص انتخاب گوسفندان را در شرایط پرورش روستایی تعیین کند مهم و تعیین­کننده می­باشد. هدف از این مطالعه شناسایی منابع هزینه و درآمد و تعیین ضرایب اقتصادی و اهداف اصلاحی گوسفند لری بختیاری در شرایط پرورش روستایی این نژاد می­باشد.
مواد و روش­ها: در این مطالعه پارامترهای صفات تولیدی، تولیدمثلی، مدیریتی و اقتصادی حاصل از رکوردگیری 4 گله  با 979 راس میش مولد از مناطق ناغان و علی­آباد استان چهارمحال بختیاری تحت سیستم روستایی در طول یک چرخه تولید سالانه (ابتدای شهریور 1401 تا ابتدای شهریور 1402) مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور بررسی این پارامترها ابتدا گله های هدف شناسایی و سپس جلسات توجیهی با دامداران مربوطه برگزار و پس از آن رکوردگیری و جمع آوری اطلاعات از گله های تحت بررسی انجام گرفت. برای انجام رکوردگیری و جمع آوری اطلاعات گله های هدف بر اساس گروه سنی به 7 گروه مختلف تقسیم شدند. در ادامه درآمدهای سیستم که از فروش بره های مازاد، فروش میش و قوچ حذفی، فروش شیر و پشم حاصل شده بود و همچنین هزینه های سیستم شامل دو بخش هزینه های ثابت و هزینه های مدیریتی مورد بررسی قرار گرفت و سپس  برای هر گروه سنی به طور جداگانه برآورد شد. هزینه های مدیریتی مشتمل بر هزینه های کارگری، هزینه های بهداشتی و هزینه های نگهداری بودند.  پس از برآورد هزینه و درآمدها برای هر گروه سنی، معادله درآمد و هزینه به ازای هر راس میش در سال  تشکیل و سود سالانه گله برآورد شد همچنین برای محاسبه ارزش اقتصادی صفات سطح هر صفت به اندازه یک واحد افزایش داده شد، در حالی که سایر صفات در حد میانگین ثابت نگه داشته شدند و اختلاف سود حاصل در حالت پایه و سود حاصل از افزایش یک واحد در صفت به عنوان ضریب اقتصادی مطلق صفات محاسبه شد. جهت مطالعه آزمون حساسیّت در برآورد ارزش­های اقتصادی صفات اثرات افزایش و کاهش 20 درصدی تغییر در قیمت فروش هر کیلو بره زنده شش ماهه، قیمت هر کیلوگرم پشم و هزینه تمام شده هر کیلوگرم میش محاسبه شد و در آخر براساس ارزش اقتصادی صفات، اهدف اصلاح نژاد به صورت تابعی خطی از صفات با اهمیت اقتصادی تعیین شد.

یافته­ها: طبق نتایج این تحقیقات بیشترین سهم درآمدی (08/91 درصد) مربوط به وزن فروش بره­ها بود و پس از آن  بیشترین سهم درآمدی مربوط به تولید شیر بود و میزان درآمد حاصله از پشم ناچیز بود. همچنین نتایج نشان داد بیشترین هزینه (84/78 درصد) مربوط به هزینه­های تغذیه و پس از ان به ترتیب هزینه پرسنلی، نگهداری و بهداشتی  به ترتیب بیشترین سهم هزینه­ها را دارد. کمترین هزینه­ای که دامدار متحمل شد مربوط به هزینه­های ثابت بود. ضرایب اقتصادی مطلق برای صفات زنده­مانی میش، میزان آبستنی، دفعات زایش، تعداد بره در هر زایمان، زنده­مانی تا شیرگیری، وزن فروش بره، شیر و پشم تولیدی به ترتیب برابر با 23/592078، 75/675665، 72/470750، 92/584396 ، 16/686031، 22/1305807، 35/115677- و 12500 ریال به دست آمد. دامنه ضرایب اقتصادی نسبی به وزن پشم بر اساس گرایش حداکثر سود بین 46/18- تا 46/104 به ترتیب برای صفات وزن میش و وزن شش ماهگی بره بود. رتبه­بندی صفات در هر سه گرایش درامد به هزینه ، هزینه به درآمد و گرایش حداکثر سود نتایج یکسانی نشان داد به طوری که در هر سه گرایش بیشترین ضریب اقتصادی به ترتیب مربوط به صفت وزن شش ماهگی (وزن فروش بره­ها) و زنده­مانی بره­ها تا شیرگیری بود. نتایج مطالعه آزمون حساسیت ارزش اقتصادی صفات مورد بررسی، بیشترین حساسیت را نسبت به تغییر قیمت بره نشان داد و  نسبت به تغییر قیمت پشم و هزینه هر کیلو میش این میزان حساسیت پایین بود.
نتیجه ­گیری: بر اساس ضرایب اقتصادی برآورد شده اهداف اصلاحی در گوسفند لری بختیاری به ترتیب شامل وزن شش ماهگی (وزن فروش بره)، زنده­مانی تا شیرگیری، میزان آبستنی، زنده­مانی میش، تعداد بره در هر زایمان، دفعات زایش، تولید پشم، وزن قوچ، وزن ماده جایگزین، تولید شیر و وزن میش می­باشند که نشان دهنده میزان اهمیت و تاثیر این صفات در سودآوری سیستم می­باشد.



 
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ژنتیک و اصلاح نژاد دام
دریافت: 1403/5/13 | پذیرش: 1403/8/5

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشهای تولیدات دامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Research On Animal Production

Designed & Developed by : Yektaweb