پژوهشهای تولیدات دامی

     این آزمایش به­منظور مقایسه اثرات سطوح مختلف ورمی هوموس و آنتی­بیوتیک ویرجینیامایسین بر عملکرد و خصوصیات ریخت­شناسی روده باریک بلدرچین ژاپنی انجام شد. برای این منظور 280 قطعه بلدرچین 4 روزه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار استفاده شد. جوجه­های گروه یک که شاهد در نظر گرفته شدند، با جیره غذایی پایه (فاقد هر گونه افزودنی محرک رشد) تغذیه شدند. برای تیمار‏­های دو تا شش سطوح 2/0، 4/0، 6/0، 8/0 و 1 درصد ورمی هوموس در نظر گرفته شد و جوجه­های تیمار هفت با جیره حاوی 15/0 درصد آنتی­بیوتیک ویرجینیامایسین تغذیه شدند. در دوره پرورش کمترین ضریب تبدیل غذایی متعلق به تیمار 6/0 درصد ورمی هوموس بود و بیش­ترین آن در تیمار ویرجینیامایسین مشاهده شد (05/0P<). مکمل­سازی جیره با ورمی هوموس و آنتی­بیوتیک تأثیر معنی­داری بر طول و طول نسبی قسمت­های مختلف روده نداشت. بیشترین ارتفاع پرز در دوازدهه، ژژونوم و ایلئوم به­ترتیب در تیمار­های 6/0 درصد، 4/0 درصد و یک درصد ورمی هوموس مشاهده شد و کم­ترین ارتفاع پرز در دوازدهه و ایلئوم متعلق به پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی آنتی­بیوتیک مشاهده شد (05/0P<). عرض پرز در هیچ-کدام از قسمت­های روده باریک تحت ­تأثیر تیمار‏ها قرار نگرفت. عمق کریپت در دوازدهه و ایلئوم تمامی گروه­های آزمایشی نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت (05/0P<). بیش­ترین نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت (شاخص پرز) در سه قسمت روده در گروه 6/0 درصد ورمی هوموس و کم­ترین آن در گروه شاهد مشاهده شد. اثر تیمار­های آزمایشی بر سطح پرز در دوازدهه و ایلئوم معنی­دار نبود، اما بیش­ترین سطح پرز در ژژونوم در تیمار 8/0 درصد ورمی هوموس مشاهده شد. با توجه به تأثیر مطلوب سطح 6/0 درصد ورمی هوموس بر شاخص پرز و عملکرد پرندگان، به نظر می­رسد این سطح از ورمی هوموس جایگزین مناسبی برای آنتی‏بیوتیک­های محرک رشد باشد، که علاوه بر بهبود پرز­های روده و عملکرد پرندگان، سلامت انسان و محیط زیست را نیز فراهم می‏آورد.