تابستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
2- گروه علوم دامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2- گروه علوم دامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده: (452 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: کشور ایران از نظر جغرافیایی در منطقه گرم و خشک قرار گرفته است و مراتع آن عمدتاً به لحاظ مواد مغذی از جمله مواد معدنی دچار کمبود و عدم تعادل هستند. این مسئله علاوه بر ایجاد عوارض متعدد متأثر از کمبود مواد معدنی، متابولیسم بقیه مواد مغذی را نیز به مخاطره می‌اندازد. با توجه به این که عمده خوراک مصرفی گوسفندان کشور از مراتع تأمین می گردد و امکان تغذیه دستی وجود ندارد، کمبودهای یادشده می‌توانند نقش مؤثری در کاهش درآمد دامدار و بهره‌وری دام ایفا نمایند. مواد معدنی کیلاته به آن دسته از مواد معدنی گفته میشود که به یک یا چند اسید آمینه و یا اسید آلی متصل شده اند. به عبارت دیگر، زمانی که یک ماده معدنی به یک ماده آلی دیگر مثل اسیدهای آمینه متصل می شود ماده معدنی کیلاته را تولید می نماید. تحقیقات متعدد نشان داده اند که اشکال کیلاته روی، منگنز، و مس با زیست فراهمی بالاتری در مقایسه با اشکال غیر آلی وجود دارند. این موضوع از عملکردهای مرتبط با مواد معدنی کم مصرف حمایت می کند و سبب می شود با توجه به مقدار مصرف بسیار کمتر دفع بسیار ناچیزی داشته باشند. زیست فراهمی بالاتر کیلات ها مربوط به سوخت و سازهای مختلف جذب و متعادل سازی آن و عدم وجود آنتاگونیست های مربوط به مواد معدنی است. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تغذیه مواد معدنی کیلاته (روی، مس، منگنز، سلنیوم و کبالت) بر عملکرد تولیدی میش‌های آبستن افشاری و بره‌های آن‌ها بود.
مواد و روش ها: حیوانات آزمایشی از یک گله با استفاده از همزمان‌سازی فحلی با 60 راس میش آبستن سنگین نژاد افشار با سن تقریبی دو سال و نوبت زایش دوم در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و 20 تکرار در هر تیمار استفاده شدند. طول دوره آزمایش از روز 21 پیش زایش تا روز 70 پس از زایش بود. تیمارهای آزمایشی شامل جیره پایه بدون مکمل معدنی (شاهد)، جیره پایه به علاوه تأمین نیاز از طریق شکل کیلاته مواد معدنی کممصرف (کیلاته) و جیره سوم (جیره پایه به علاوه تأمین نیاز از طریق شکل آلی مواد معدنی کم مصرف (آلی) بودند. جیره های آزمایشی بر اساس تأمین نیازهای متابولیکی میش‌های آبستن و شیرده با استفاده از نرم افزار سیستم تغذیه نشخوارکنندگان کوچک برمبنای ماده خشک دارای 68 درصد علوفه و 32 درصد کنسانتره قبل از زایش و دارای 70 درصد علوفه و 30 درصد کنسانتره پس از زایش تنظیم و موازنه شدند. جیره مصرفی به صورت کاملاً مخلوط و دو بار در روز (8 صبح و 16 عصر) به میش‌ها عرضه شد. میش‌ها پیش از عرضه خوراک وعده صبح در شروع آزمایش، روز زایش و روزهای 35 و 70 پس از زایش با ترازوی دیجیتالی (با دقت 50 گرم) وزن شدند. وضعیت بدنی میش‌ها در آغاز، روز زایش، و روزهای 35 و 70 پس از زایش بر مبنای سیستم امتیازدهی 1 تا 5 نمره‌دهی شد. تولید آغوز با وزن کردن بره پیش و پس از خوردن آغوز در 24 ساعت پس از زایش و تولید شیر بهروش دوشش با تزریق عضلانی اکسی توسین اندازه‌گیری شد. همچنین، بره‌ها در زمان تولد و 30 و 70 روزگی توزین شدند و افزایش وزن روزانه (توسط ترازوی دیجیتالی با دقت 50 گرم) اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل نهایی داده‌ها با استفاده از رویه GLM توسط نرمافزار آماری SAS نسخه 1/9 (SAS, 2001) انجام گرفت. مقایسه میانگین تیمارها نیز با استفاده از آزمون چنـد دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال خطای 0/05 انجام شد.
یافته ها: ماده خشک مصرفی (کیلوگرم در روز) پیش از بره زایی در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نداشت اما پس از بره زایی در گروه کنترل کمترین (0/07±2/47) و در گروه کیلاته (0/07±2/85) بیشترین بود (0/05>P ). تولید آغوز (کیلوگرم در روز) و تولید شیر (کیلوگرم در روز) در گروه کیلاته (0/07±2/85) به طور معنی داری بیشتر از دو گروه دیگر بود (0/05>P ). درصدهای چربی، پروتئین و لاکتوز شیر در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نداشتند (0/05<P ). وزن بدن در شروع آزمایش و در زمان بره زایی تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی نداشت (0/05<P ). وزن بدن در 35 و 70 روزگی در گروه کنترل به طور معنی داری کمتر از دو گروه دیگر بود (0/05>P ) ولی بین گروه آلی و کیلاته تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05<P). در 35 و 70 روزگی میش های گروه کنترل نسبت به دو گروه دیگر وزن بیشتری از دست دادند (0/05>P ) ولی بین گروه آلی و کیلاته تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05<P ). وزن تولد بره‌ها، وزن بدن در 35 روزگی، وزن بدن در 70 روزگی و افزایش وزن بدن تا 70 روزگی تفاوت های معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی داشتند (0/05>P ). وزن تولد و روند افزایش وزن در سنین 35 و 70 روزگی در تیمار کیلاته نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی بیشتر بودند.
نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که تغذیه میش ها با مواد معدنی به شکل کیلات منجر به کاهش مصرف کمتر میش ها و بهبود عملکرد رشد بره های افشاری شد.
مقدمه و هدف: کشور ایران از نظر جغرافیایی در منطقه گرم و خشک قرار گرفته است و مراتع آن عمدتاً به لحاظ مواد مغذی از جمله مواد معدنی دچار کمبود و عدم تعادل هستند. این مسئله علاوه بر ایجاد عوارض متعدد متأثر از کمبود مواد معدنی، متابولیسم بقیه مواد مغذی را نیز به مخاطره می‌اندازد. با توجه به این که عمده خوراک مصرفی گوسفندان کشور از مراتع تأمین می گردد و امکان تغذیه دستی وجود ندارد، کمبودهای یادشده می‌توانند نقش مؤثری در کاهش درآمد دامدار و بهره‌وری دام ایفا نمایند. مواد معدنی کیلاته به آن دسته از مواد معدنی گفته میشود که به یک یا چند اسید آمینه و یا اسید آلی متصل شده اند. به عبارت دیگر، زمانی که یک ماده معدنی به یک ماده آلی دیگر مثل اسیدهای آمینه متصل می شود ماده معدنی کیلاته را تولید می نماید. تحقیقات متعدد نشان داده اند که اشکال کیلاته روی، منگنز، و مس با زیست فراهمی بالاتری در مقایسه با اشکال غیر آلی وجود دارند. این موضوع از عملکردهای مرتبط با مواد معدنی کم مصرف حمایت می کند و سبب می شود با توجه به مقدار مصرف بسیار کمتر دفع بسیار ناچیزی داشته باشند. زیست فراهمی بالاتر کیلات ها مربوط به سوخت و سازهای مختلف جذب و متعادل سازی آن و عدم وجود آنتاگونیست های مربوط به مواد معدنی است. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تغذیه مواد معدنی کیلاته (روی، مس، منگنز، سلنیوم و کبالت) بر عملکرد تولیدی میش‌های آبستن افشاری و بره‌های آن‌ها بود.
مواد و روش ها: حیوانات آزمایشی از یک گله با استفاده از همزمان‌سازی فحلی با 60 راس میش آبستن سنگین نژاد افشار با سن تقریبی دو سال و نوبت زایش دوم در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و 20 تکرار در هر تیمار استفاده شدند. طول دوره آزمایش از روز 21 پیش زایش تا روز 70 پس از زایش بود. تیمارهای آزمایشی شامل جیره پایه بدون مکمل معدنی (شاهد)، جیره پایه به علاوه تأمین نیاز از طریق شکل کیلاته مواد معدنی کممصرف (کیلاته) و جیره سوم (جیره پایه به علاوه تأمین نیاز از طریق شکل آلی مواد معدنی کم مصرف (آلی) بودند. جیره های آزمایشی بر اساس تأمین نیازهای متابولیکی میش‌های آبستن و شیرده با استفاده از نرم افزار سیستم تغذیه نشخوارکنندگان کوچک برمبنای ماده خشک دارای 68 درصد علوفه و 32 درصد کنسانتره قبل از زایش و دارای 70 درصد علوفه و 30 درصد کنسانتره پس از زایش تنظیم و موازنه شدند. جیره مصرفی به صورت کاملاً مخلوط و دو بار در روز (8 صبح و 16 عصر) به میش‌ها عرضه شد. میش‌ها پیش از عرضه خوراک وعده صبح در شروع آزمایش، روز زایش و روزهای 35 و 70 پس از زایش با ترازوی دیجیتالی (با دقت 50 گرم) وزن شدند. وضعیت بدنی میش‌ها در آغاز، روز زایش، و روزهای 35 و 70 پس از زایش بر مبنای سیستم امتیازدهی 1 تا 5 نمره‌دهی شد. تولید آغوز با وزن کردن بره پیش و پس از خوردن آغوز در 24 ساعت پس از زایش و تولید شیر بهروش دوشش با تزریق عضلانی اکسی توسین اندازه‌گیری شد. همچنین، بره‌ها در زمان تولد و 30 و 70 روزگی توزین شدند و افزایش وزن روزانه (توسط ترازوی دیجیتالی با دقت 50 گرم) اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل نهایی داده‌ها با استفاده از رویه GLM توسط نرمافزار آماری SAS نسخه 1/9 (SAS, 2001) انجام گرفت. مقایسه میانگین تیمارها نیز با استفاده از آزمون چنـد دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال خطای 0/05 انجام شد.
یافته ها: ماده خشک مصرفی (کیلوگرم در روز) پیش از بره زایی در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نداشت اما پس از بره زایی در گروه کنترل کمترین (0/07±2/47) و در گروه کیلاته (0/07±2/85) بیشترین بود (0/05>P ). تولید آغوز (کیلوگرم در روز) و تولید شیر (کیلوگرم در روز) در گروه کیلاته (0/07±2/85) به طور معنی داری بیشتر از دو گروه دیگر بود (0/05>P ). درصدهای چربی، پروتئین و لاکتوز شیر در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری نداشتند (0/05<P ). وزن بدن در شروع آزمایش و در زمان بره زایی تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی نداشت (0/05<P ). وزن بدن در 35 و 70 روزگی در گروه کنترل به طور معنی داری کمتر از دو گروه دیگر بود (0/05>P ) ولی بین گروه آلی و کیلاته تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05<P). در 35 و 70 روزگی میش های گروه کنترل نسبت به دو گروه دیگر وزن بیشتری از دست دادند (0/05>P ) ولی بین گروه آلی و کیلاته تفاوت معنی داری وجود نداشت (0/05<P ). وزن تولد بره‌ها، وزن بدن در 35 روزگی، وزن بدن در 70 روزگی و افزایش وزن بدن تا 70 روزگی تفاوت های معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی داشتند (0/05>P ). وزن تولد و روند افزایش وزن در سنین 35 و 70 روزگی در تیمار کیلاته نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی بیشتر بودند.
نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که تغذیه میش ها با مواد معدنی به شکل کیلات منجر به کاهش مصرف کمتر میش ها و بهبود عملکرد رشد بره های افشاری شد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
