XML English Abstract Print


چکیده:   (258 مشاهده)
مقدمه و هدف: کشور ایران از نظر جغرافیایی در منطقه گرم و خشک قرار گرفته و مراتع آن عمدتاً به لحاظ مواد مغذی از جمله مواد معدنی دچار کمبود و عدم تعادل می‌باشند. این مسئله علاوه بر ایجاد عوارض متعدد متأثر از کمبود مواد معدنی، متابولیسم بقیه مواد مغذی را نیز به مخاطره می‌اندازد. با توجه به این که عمده خوراک مصرفی گوسفندان کشور از مراتع تأمین شده و امکان تغذیه دستی وجود ندارد، کمبودهای یاد شده می‌تواند نقش مؤثری در کاهش درآمد دامدار و بهره‌وری دام ایفا نماید. مواد معدنی کیلاته به آن دسته از مواد معدنی گفته می­شود که به یک یا چند اسید آمینه و یا اسید آلی متصل شده­اند. به عبارت دیگر، زمانی که یک ماده معدنی به یک ماده آلی دیگر مثل اسیدهای آمینه متصل می­شود ماده معدنی کیلاته را تولید می نماید. تحقیقات متعدد نشان داده است که شکل­های کیلاته روی، منگنز و مس با زیست فراهمی بیشتری در مقایسه با اشکال غیر آلی وجود دارند. این موضوع از عملکردهای مرتبط با مواد معدنی کم مصرف حمایت می­کند و سبب می­شود با توجه به مقدار مصرف بسیار کمتر دفع بسیار ناچیزی داشته باشد. زیست فراهمی بیشتر کیلات­ها مربوط به سوخت و سازهای مختلف جذب و متعادل سازی آن و عدم وجود آنتاگونیست­های مربوط به مواد معدنی است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تغذیه مواد معدنی کیلاته  (روی، مس، منگنز، سلنیوم و کبالت) بر عملکرد تولیدی میش‌های آبستن نژاد افشاری و  بره‌های آن‌ها بود.
مواد و روش­ها: حیوانات آزمایشی از یک گله با استفاده از روش همزمان‌سازی فحلی با 60 رأس میش آبستن سنگین نژاد افشاری با سن تقریبی دو سال و نوبت زایش دوم در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و 20 تکرار در هر تیمار استفاده شدند. طول دوره آزمایشی از روز  21 پیش زایش تا روز 70 پس از زایش بود. تیمارهای آزمایشی شامل جیره پایه بدون مکمل معدنی (شاهد)، جیره پایه به علاوه تامین نیاز از طریق شکل کیلاته مواد معدنی کم مصرف (کیلاته) و جیره سوم (جیره پایه به علاوه تامین نیاز از طریق شکل آلی مواد معدنی کم مصرف (آلی) بود. جیره‌ آزمایشی بر اساس تأمین نیازهای متابولیک میش‌های آبستن و شیرده با استفاده از نرم افزار سیستم تغذیه نشخوارکنندگان کوچک SRNS[1]  و بر مبنای ماده خشک دارای 68 درصد علوفه و 32 درصد کنسانتره قبل از زایش و دارای 70 درصد علوفه 30 درصد کنسانتره پس از زایش تنظیم و موازنه شد. جیره مصرفی به­صورت کاملاً مخلوط و دو بار در روز (8 صبح و 16 عصر) به میش‌ها عرضه شد. میش‌ها پیش از عرضه خوراک وعده صبح در شروع آزمایش، روز زایش و روزهای 35 و 70 پس از زایش با ترازوی دیجیتالی (با دقت 5/0) وزن شدند. نمره وضعیت بدنی میش‌ها در آغاز، روز زایش، و روزهای 35 و 70 پس از زایش بر مبنای سیستم امتیازدهی 1 تا 5  نمره‌دهی شدند. تولید آغوز با وزن کردن بره پیش و پس از خوردن آغوز در 24 ساعت پس از زایش و تولید شیر به روش دوشش با تزریق عضلانی اکسی توسین اندازه‌گیری شد. همچنین بره‌ها در زمان تولد و 30 و 70 روزگی توزین و افزایش وزن روزانه (توسط ترازوی دیجیتالی با دقت 5/0)، اندازه‌گیری شدند. تجزیه و تحلیل نهایی داده‌ها با استفاده از رویه  GLM، توسط نرم افزار آماری  SAS نسخه 1/9  (SAS, 2001) انجام گرفت. مقایسه میانگین تیمارها نیز با استفاده از آزمون چنـد دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال خطای 05/0 انجام شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد ماده خشک مصرفی (کیلوگرم در روز) پیش از بره­زایی در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی­داری نداشت، اما پس از بره­زایی در گروه کنترل کمترین (07/0±47/2) و در گروه کیلاته (07/0±85/2) بییشترین بود (05/0>P). تولید آغوز (کیلوگرم در روز) و تولید شیر (کیلوگرم در روز) در گروه کیلاته (07/0±85/2) به­طور معنی­داری بییشتر از دو گروه دیگر بود  (05/0>P). درصد چربی، پروتئین و لاکتوز شیر در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی­داری نداشت  (05/0>P). نتایج نشان داد وزن بدن در شروع آزمایش و در زمان بره­زایی تفاوت معنی داری بین تیمارهای آزمایشی نداشت (05/0<P).  وزن بدن در 35 و 70 روزگی در تیمارهای کیلاته و آلی به­طور معنی­داری بیشتر از گروه کنترل بود (05/0>P) ولی بین گروه آلی و کیلاته تفاوت معنی­داری وجود نداشت (05/0<P، جدول 4). در 35 و 70 روزگی میش­های گروه کیلاته و آلی کنترل نسبت به گروه کنترل وزن کمتری از دست دادند (05/0>P) ولی بین گروه آلی و کیلاته تفاوت معنی­داری وجود نداشت (05/0<P). وزن تولد بره‌ها، وزن بدن در 35 روزگی، وزن بدن در 70 روزگی و افزایش وزن بدن تا 70 روزگی تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی داشت (05/0>P). نتایج نشان داد که وزن تولد و روند افزایش وزن در سنین 35 و 70 روزگی در تیمار کیلاته نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی به طور معنی داری بیشتر بود.
نتیجه­گیری: به­طور کلی نتایج پژوهش حاضر نشان داد تغذیه میش­ها با مواد معدنی به شکل کیلات منجر به مصرف خوراک بیشتر، ازد ست رفتن کمتر وزن بدن و در نهایت بهبود عملکرد رشد بره­های افشاری شد.
 

[1] - Small Ruminant Nutrition System (SRNS)
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: فیزیولوژی
دریافت: 1403/10/29 | پذیرش: 1403/12/1

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشهای تولیدات دامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Research On Animal Production

Designed & Developed by : Yektaweb