XML English Abstract Print


1- دانشگاه زابل
2- سازمان تحقیقات، آموزش و ‌ترویج کشاورزی
3- دانشگاه تربیت مدرس
چکیده:   (244 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: انتخاب طی سالیان گذشته باعث شده است که دام­های اصلاح شده تجاری در مقایسه با دام­های بومی از مقاومت ژنتیکی و قدرت سازگاری کمتری برخوردار باشند که دلیل آن کاهش تنوع ژنتیکی می­باشد. لازمه اجرای هر گونه برنامه­های اصلاح نژادی جهت سازگاری سریع نسبت به تغیرات محیطی است. در مطالعات گذشته که به منظور بررسی تجزیه تفریقی ژن­ها در نژادهای هلشتاین و کلیستانی استان پنجاب پاکستان انجام گرفت در برخی از ژن­ها از جمله ژن­های میتوکندری تفاوت بیان بسیار فاحش مشاهده گردید که به عنوان پایه مطالعه حاضر قرار گرفت. لذا هدف از تحقیق حاضر،  بررسی دلایل تفاوت بیان ژن متفاوت بین دو نژاد گاو هلشتاین و کلیستانی در ژن­های میتوکندری شامل ژن­های ATP6، ATP8 و CYTB که در فرآیندهای مهمی از جمله متابولیسم انرژی در مقابله با تنش­های زیستی و غیرزیستی و نیز مقاومت به بیماری نقش دارند، با استفاده از داده­های ترانسکریپت (RNA-Seq) بود. بدین منظور پوشش ترانسکریپتومی، نواحی و جهش­های نوکلئوتیدی و پروتئینی و اختلافات ژنتیکی حذف و اضافه در ژنوم میتوکندری این دو نژاد مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش­ها: در مطالعه حاضر از داده­های ترانسکریپتوم (RNA-Seq) با دسترسی آزاد40 نمونه از گاوهای شیری دانشگاه ویسکانسین آمریکا و 45 گاو ماده کلیستانی از واحد گاو شیری گوجاتیپیر شهر باهاوالپور واقع در ایالت پنجاب پاکستان استفاده گردید. با توجه به این که نتایج بیان افتراقی دو نژاد در تعدادی از ژن­های میتوکندری بیان متفاوتی را نشان دادند و بخشی از اختلافات مربوط به ساختار ژنتیکی متفاوت آنها در دو نژاد می­باشد، هدف مطالعه حاضر قرار گرفت. با استفاده از پایگاه­های داده ژنومی NCBI به آدرس: (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/) و Ensembl به آدرس: (https://asia.ensembl.org/index.html) توالی سه ژن­ میتوکندریایی شامل ATP6،  ATP8 و CYTB برای نژاد گاو هلشتاین (Bos taurus) و نژاد گاو کلیستانی (Bos indicus) استخراج و به فرمت FASTA ذخیره گردید. جهت بررسی سطح پوشش ترانسکریپتومی از نرم­افزار IGB نسخه 6 استفاده شد. جهت محاسبه نواحی چندشکل و همچنین محاسبه درصد جایگزینی نوکلئوتیدها و هم­ردیف­سازی توالی­ها از نرم­افزار MEGA6 استفاده شد و در ادامه برای تعیین انواع چندشکلی­های به وقوع پیوسته در ژنوم میتوکندری هلشتاین و کلیستانی با استفاده از توالی­های نوکلئوتیدی و آمینواسیدی و همچنین بلوک­های هاپلوتیپی، تعیین نواحی حذف و اضافه، درج و مناطق حفاظت شده در ژنوم از نرم­افزار Dnasp5 استفاده گردید.
یافته­ها:  تعداد نواحی حذف در نژاد هلشتاین در سه جایگاه ژنی ATP6، ATP8 و CYTB به ترتیب 96، 28 و 91 موقعیت حذف بودند که بیشتر از تعداد نقاط حذف نژاد کلیستانی (در مقابل 84، 9 و 57) بودند. در نژاد کلیستانی در جایگاه ژنی ATP6 در موقعیت 8733 جفت بازی یک درج به طول 64 جفت بازی و در جایگاه ژنی CYTB دو ناحیه درج در موقعیت­های 15846 و 14779 جفت بازی به طول 17 و 24 جفت رخ داده است. در جایگاه ATP8 در نژاد کلیستانی هیچ درجی مشاهده نشد. در نژاد هلشتاین در جایگاه ATP8 یک ناحیه درج در موقعیت 8185 به طول 16 جفت باز، در جایگاه ژنی ATP6 یک ناحیه درج در موقعیت 8733 جفت بازی به طول 20 جفت باز و در جایگاه CYTB سه ناحیه درج در موقعیت­های 14779، 15355 و 15356 به ترتیب درج­های به طول 27، 42 و 16 جفت باز مشاهده شد. از بین سه جایگاه ژنی جایگاه ATP6 بالاترین سطح پوشش و ATP8 کمترین پوشش را داشت و جایگاه CYTB در حدواسط دو جایگاه دیگر قرار داشتند. مقایسه توالی­های نوکلئوتیدی جایگاه ژنی ATP6 با طول ۶۷۸ جفت باز در دو نژاد هلشتاین و کلیستانی مشتمل بر 8 ناحیه چندشکلی و بر اساس توالی آمینواسیدی 3 ناحیه چندشکلی شامل دو تبدیل ترئونین به آلانین و یک موقعیت تبدیل ایزولوسین به والین بودند. مقایسه توالی­های نوکلئوتیدی جایگاه ژنی ATP8 با طول ۱۹۸ جفت باز در دو نژاد هلشتاین و کلیستانی مشتمل بر 6 ناحیه چندشکلی و بر اساس توالی آمینواسیدی شامل 2 ناحیه چندشکلی بودند. تغییرات آمینواسیدی شامل تبدیل والین به ایزولوسین و ترئونین به آلانین بودند. مقایسه توالی­های نوکلئوتیدی جایگاه ژنی CYTB با طول ۱۱۳۷ جفت باز در دو نژاد هلشتاین و کلیستانی مشتمل بر 19 ناحیه چندشکلی و بر اساس توالی آمینواسیدی تنها دو ناحیه چندشکلی بود که آمینواسید والین به ایزولوسین و ایزولوسین به والین تبدیل شدند. در نهایت نتایج حاصل از تجزیه نواحی حفاظت شده در قطعه همتراز شده از ژن­های ATP6، ATP8 و CYTB نشان داد، که از توالی ژن­های ذکر شده، ژن ATP6 دارای یک قطعه 217 جفت بازی حفاظت شده است، ژن ATP8 بدون منطقه حفاظت شده بود. ژن­های غیر­حفاظت شده مستعد به تغییرهای نوکلئوتیدی و جهش می­باشد، که سبب به وجود آمدن پروتئین­های جدید و همچنین عملکردهای جدید آن­ها شده است و ژن CYTB بیشتر مناطق آن حفاظت شده بود. ژن­ CYTB دارای بیشترین نواحی حفاظت شده در DNA به طول 605 جفت باز بودند. همچنین نتایج نشان داد که جانشینی انتقالی در تمام ژن­ها بیشتر از جانشینی تقاطعی است.
نتیجه­گیری: نتایج مقایسه تجزیه ترانسکریپت­های دو نژاد هلشتاین و کلیستانی، علاوه بر بیان متفاوت در ژن­های مختلف از جمله ژنوم میتوکندری و تجزیه تکمیلی توالی نوکلئوتیدی و آمینواسیدی ژن­های ATP6، ATP8 و CYTB نشان داد، عوامل تکامل از جمله جهش­ها، انتخاب و مهاجرت سه تا از مهمترین عواملی بودند که موجب تغییر در ساختار ژنتیکی نژادها و از جمله هلشتاین شدند، بنحوی که تغییرات مذکور موجب بیان متفاوت در ژن­های میتوکندری در دو نژاد شدند.  لذا به منظور بهبود سازگاری نژادهای تجاری می­توان با طراحی برنامه­های مناسب آمیخته­گری و انتخاب ژنومیک موجب ترکیب واریانت­های تأثیر­گذار  شده و طول عمر اقتصادی دام­های تجاری را در ترکیب با دام­های بومی افزایش داد.
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ژنتیک و اصلاح نژاد دام
دریافت: 1403/4/29 | پذیرش: 1403/10/5

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشهای تولیدات دامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Research On Animal Production

Designed & Developed by : Yektaweb