تابستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل(مغان)،سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.
2- موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2- موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (289 مشاهده)
مقدمه و هدف: استفاده از محدودیت غذایی در صنعت پرورش جوجه گوشتی، یک روش برای کنترل مشکلات ناشی از رشد سریع در جوجه‌ها به شمار می‌رود. بعد از اتمام دوره محدودیت غذایی، استفاده از محرک‌های رشد می‌تواند گزینه مناسبی برای جبران اثرات محدودیت باشد. با توجه به افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی در دهه‌های اخیر، استفاده از آنتی‌بیوتیک به عنوان محرک رشد، محدود شده است. بنابراین، به نظر می‌رسد که استفاده از عصاره گیاهانی مانند آویشن و پونه کوهی به‌دلیل خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد کوکسیدیالی، ضد التهابی و تعدیل کنندگی فلور میکروبی دستگاه گوارش، یک جایگزین مناسب و کم عارضه برای آنتی‌بیوتیک‌ها باشند. استفاده از افزودنی‌های گیاهی و محرک رشد، یک راهکار برای تقویت پدیده رشد جبرانی در جوجههای گوشتی است. کیفیت گوشت و استخوان در جوجههای گوشتی جزء صفات اقتصادی هستند. هدف این مطالعه، بررسی اثرات استفاده از عصاره آویشن، پونه کوهی، ترکیب آویشن-پونه کوهی و پروبیوتیک بعد از اعمال محدودیت غذایی برکیفیت گوشت و وضعیت استخوان درشتنی در جوجههای گوشتی بود.
مواد و روش‌ها: برای اجرای مطالعه حاضر، 480 قطعه جوجه گوشتی جنس نر یک روزه سویه تجاری راس-308 استفاده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل (2×5) به اجرا در آمد. تیمارهای این پژوهش شامل دو روش تغذیه‌ای (آزاد و محدودیت غذایی) وپنج نوع افزودنی شامل گروه اول (بدون افزودنی) ،گروه دوم (عصاره آویشن به میزان 300 گرم در تن جیره غذایی)، گروه سوم (عصاره پونه کوهی به میزان 300 گرم در تن جیره غذایی)، گروه چهارم ( نسبت وزنی مساوی عصاره آویشن + پونه کوهی به میزان 300 گرم در تن جیره غذایی) و گروه پنجم ( مکمل پروبیوتیک مخلوط در دان طیور از نوع پروتکسین حاوی به میزان 250 گرم در تن جیره غذایی) بود. ابتدا، جوجههای گوشتی به دو گروه آزمایشی مجزا تقسیم شدند که گروه اول به عنوان گروه شاهد و بدون اعمال محدودیت به صورت آزاد تغذیه شدند ولی در گروه دوم از سن 8 الی 14 روزگی به مدت 7 روز محدودیت کمّی (25 درصد کمتر از گروه شاهد) در خوراک مصرفی اعمال شد. پس از اتمام دوره محدودیت، افزودنی‌های گیاهی و پروبیوتیک به جیره هر دو گروه مذکور افزوده شد. از شاخص‌های مورد ارزیابی می‌توان به اسیدیته، ظرفیت نگهداری آب، پایداری اکسیداتیو، شاخص پراکسید و رنگ برای سنجش کیفیت گوشت اشاره کرد. همچنین برای ارزیابی حسی گوشت، قسمت راست سینه از هر تکرار بعد از آماده‌سازی، در دمای 170 درجه سانتیگراد در یک آون برقی به مدت 45-40 دقیقه بسته به وزن نمونهها پخته شدند. صفات ارزیابی شده در آزمایش شامل بو، طعم، تردی، آبداری و مقبولیت کلی بودند. برای تعیین محتوای خاکستر، کلسیم و فسفر استخوان درشتنی در تیمارهای مختلف، در انتهای دوره، با انتخاب 2 قطعه از هر تکرار، درشتنی چپ آنها جدا سازی و به روش قرار دادن در اتوکلاو چربیزدایی شد. در گام بعدی و پس از آماده‌سازی نمونهها، درصد خاکستر، کلسیم و فسفر به روش جذب اتمی تعیین شد. آنالیز آماری دادهها با استفاده از رویه GLM در نرم افزار SAS 9.1 انجام شد.
یافته‌ها: براساس نتایج، میزان اسیدیته و ضریب قرمزی گوشت (a*) در گروه محدودیت غذایی بیشتر از تغذیه آزاد و شاخص TBA در روش تغذیه آزاد بیشتر از گروه دارای محدودیت بود (05/0P≤). ظرفیت نگهداری آب لاشه در تیمار بدون افزودنی کمتر از تیمارهای دریافت‌کننده افزودنیها بود (05/0P≤). همچنین میزان اسیدیته لاشه در گروه پروبیوتیک کمترین و در گروه بدون افزودنی بیشترین بود (05/0P≤). شاخص پراکسید در تیمار بدون افزودنی بالاتر از سایرین بود (05/0P≤). ترکیب آویشن و پونه کوهی به صورت معنیداری، روشنایی گوشت سینه را در مقایسه با دیگر افزودنیها افزایش داد. مقبولیت کلی گوشت در تیمار حاوی آویشن، ترکیب آویشن-پونه کوهی و پروبیوتیک دارای امتیاز بیشتری نسبت به تیمار بدون افزودنی بود (05/0P≤). استفاده از افزودنی در مرحله بعد از اتمام محدودیت، اثرات معنیداری بر بو، آبداری، طعم، تردی و مقبولیت کلی گوشت سینه داشت، به طوریکه از نظر بو، افزودنی پونه امتیاز کمتری نسبت به سایرین داشت (05/0P≤). همچنین امتیاز آبداری، طعم و تردی افزودنی پونه و تیمار بدون افزودنی کمتر از سایر تیمارها بودند (05/0P≤). تعیین محتوای استخوان درشتنی نشان داد که نوع افزودنی، اثرات آماری معنیداری بر خاکستر و درصد کلسیم داشت (05/0P≤)، بهطوریکه درصد خاکستر در گروه بدون افزودنی کمتر از بقیه تیمارها به جز تیمار پونه بود. درصد کلسیم در تیمارهای بدون افزودنی کمتر و در تیمار دریافت کننده پروبیوتیک بیشتر از بقیه بود (05/0P≤).
نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده نشان دادند که استفاده از افزودنی‌های گیاهی (آویشن و پونه کوهی) و پروبیوتیک پس از اعمال محدودیت غذایی در هفته دوم، اثرات مطلوبی بر روی پارامترهای مختلف کیفیت گوشت و همچنین استحکام استخوان درشتنی جوجههای گوشتی دارند. استفاده از ترکیب آویشن+پونه‌کوهی در مقایسه با مصرف جداگانه آنها، تاثیر بهتری بر خواص حسی گوشت جوجههای گوشتی از جمله بر بو، آبداری، طعم و تردی داشت. از آنجایی که صفاتی مانند کیفیت استخوان درشت نی، بر سلامتی، رفاه و تولید جوجههای گوشتی و همچنین کیفیت حسی و شیمیایی گوشت تولیده شده، بر روی بازارپسندی و رضایت مشتریان موثر هستند، لذا استفاده از نتایج مطالعاتی مانند تحقیق حاضر، می‌تواند به بهبود موارد ذکر شده کمک کند. با این حال، شناسایی افزودنی‌های مناسب، ترکیب آنها و میزان استفاده از آنها نیاز به مطالعات بیشتری دارد.
مواد و روش‌ها: برای اجرای مطالعه حاضر، 480 قطعه جوجه گوشتی جنس نر یک روزه سویه تجاری راس-308 استفاده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل (2×5) به اجرا در آمد. تیمارهای این پژوهش شامل دو روش تغذیه‌ای (آزاد و محدودیت غذایی) وپنج نوع افزودنی شامل گروه اول (بدون افزودنی) ،گروه دوم (عصاره آویشن به میزان 300 گرم در تن جیره غذایی)، گروه سوم (عصاره پونه کوهی به میزان 300 گرم در تن جیره غذایی)، گروه چهارم ( نسبت وزنی مساوی عصاره آویشن + پونه کوهی به میزان 300 گرم در تن جیره غذایی) و گروه پنجم ( مکمل پروبیوتیک مخلوط در دان طیور از نوع پروتکسین حاوی به میزان 250 گرم در تن جیره غذایی) بود. ابتدا، جوجههای گوشتی به دو گروه آزمایشی مجزا تقسیم شدند که گروه اول به عنوان گروه شاهد و بدون اعمال محدودیت به صورت آزاد تغذیه شدند ولی در گروه دوم از سن 8 الی 14 روزگی به مدت 7 روز محدودیت کمّی (25 درصد کمتر از گروه شاهد) در خوراک مصرفی اعمال شد. پس از اتمام دوره محدودیت، افزودنی‌های گیاهی و پروبیوتیک به جیره هر دو گروه مذکور افزوده شد. از شاخص‌های مورد ارزیابی می‌توان به اسیدیته، ظرفیت نگهداری آب، پایداری اکسیداتیو، شاخص پراکسید و رنگ برای سنجش کیفیت گوشت اشاره کرد. همچنین برای ارزیابی حسی گوشت، قسمت راست سینه از هر تکرار بعد از آماده‌سازی، در دمای 170 درجه سانتیگراد در یک آون برقی به مدت 45-40 دقیقه بسته به وزن نمونهها پخته شدند. صفات ارزیابی شده در آزمایش شامل بو، طعم، تردی، آبداری و مقبولیت کلی بودند. برای تعیین محتوای خاکستر، کلسیم و فسفر استخوان درشتنی در تیمارهای مختلف، در انتهای دوره، با انتخاب 2 قطعه از هر تکرار، درشتنی چپ آنها جدا سازی و به روش قرار دادن در اتوکلاو چربیزدایی شد. در گام بعدی و پس از آماده‌سازی نمونهها، درصد خاکستر، کلسیم و فسفر به روش جذب اتمی تعیین شد. آنالیز آماری دادهها با استفاده از رویه GLM در نرم افزار SAS 9.1 انجام شد.
یافته‌ها: براساس نتایج، میزان اسیدیته و ضریب قرمزی گوشت (a*) در گروه محدودیت غذایی بیشتر از تغذیه آزاد و شاخص TBA در روش تغذیه آزاد بیشتر از گروه دارای محدودیت بود (05/0P≤). ظرفیت نگهداری آب لاشه در تیمار بدون افزودنی کمتر از تیمارهای دریافت‌کننده افزودنیها بود (05/0P≤). همچنین میزان اسیدیته لاشه در گروه پروبیوتیک کمترین و در گروه بدون افزودنی بیشترین بود (05/0P≤). شاخص پراکسید در تیمار بدون افزودنی بالاتر از سایرین بود (05/0P≤). ترکیب آویشن و پونه کوهی به صورت معنیداری، روشنایی گوشت سینه را در مقایسه با دیگر افزودنیها افزایش داد. مقبولیت کلی گوشت در تیمار حاوی آویشن، ترکیب آویشن-پونه کوهی و پروبیوتیک دارای امتیاز بیشتری نسبت به تیمار بدون افزودنی بود (05/0P≤). استفاده از افزودنی در مرحله بعد از اتمام محدودیت، اثرات معنیداری بر بو، آبداری، طعم، تردی و مقبولیت کلی گوشت سینه داشت، به طوریکه از نظر بو، افزودنی پونه امتیاز کمتری نسبت به سایرین داشت (05/0P≤). همچنین امتیاز آبداری، طعم و تردی افزودنی پونه و تیمار بدون افزودنی کمتر از سایر تیمارها بودند (05/0P≤). تعیین محتوای استخوان درشتنی نشان داد که نوع افزودنی، اثرات آماری معنیداری بر خاکستر و درصد کلسیم داشت (05/0P≤)، بهطوریکه درصد خاکستر در گروه بدون افزودنی کمتر از بقیه تیمارها به جز تیمار پونه بود. درصد کلسیم در تیمارهای بدون افزودنی کمتر و در تیمار دریافت کننده پروبیوتیک بیشتر از بقیه بود (05/0P≤).
نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده نشان دادند که استفاده از افزودنی‌های گیاهی (آویشن و پونه کوهی) و پروبیوتیک پس از اعمال محدودیت غذایی در هفته دوم، اثرات مطلوبی بر روی پارامترهای مختلف کیفیت گوشت و همچنین استحکام استخوان درشتنی جوجههای گوشتی دارند. استفاده از ترکیب آویشن+پونه‌کوهی در مقایسه با مصرف جداگانه آنها، تاثیر بهتری بر خواص حسی گوشت جوجههای گوشتی از جمله بر بو، آبداری، طعم و تردی داشت. از آنجایی که صفاتی مانند کیفیت استخوان درشت نی، بر سلامتی، رفاه و تولید جوجههای گوشتی و همچنین کیفیت حسی و شیمیایی گوشت تولیده شده، بر روی بازارپسندی و رضایت مشتریان موثر هستند، لذا استفاده از نتایج مطالعاتی مانند تحقیق حاضر، می‌تواند به بهبود موارد ذکر شده کمک کند. با این حال، شناسایی افزودنی‌های مناسب، ترکیب آنها و میزان استفاده از آنها نیاز به مطالعات بیشتری دارد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
