1- دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (28 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: گاوهای پرتولید به‌ویژه در ابتدای دوره شیردهی بهطور عمده در تعادل منفی انرژی قرار دارند. این مسئله به‌دلیل مصرف انرژی کمتر از احتیاجات لازم برای تولید بالا رخ می‍دهد که سبب میشود تا حیوان از ذخایر بدن خود استفاده نماید. براین اساس، باید جیره مصرفی را غنی کرد. یکی از این راه‌ها، استفاده از مکمل چربی است. افزایش سطح چربی جیره جهت تامین انرژی در این دوران اهمیت دارد از این رو برای تأمین انرژی در خوراک از چربی استفاده میشود. مکمل چربی می‌تواند تعادل منفی انرژی در گاوهای پرتولید را کاهش دهد. اثرات مفید مکمل چربی به نوع و مقدار آن بستگی دارد. برای کاهش اثرات مخرب چربی‌ها در شکمبه (مثل کاهش نسبت استات به پروپیونات، کاهش هضم الیاف و کاهش تولید متان) باید نسبتاً بی اثر شوند با اینحال، استفاده از چربی در تغذیه گاو شیری محدودیت‍هایی نیز به‍همراه دارد که باید برطرف شود. به‌کار بردن ترکیبات امولسیفایر به‌دلیل ویژگی امولسیون‌کنندگی چربی‌ها و افزایش هضم چربی‌ها، در این دوران می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد. مولکول امولسیفایر می‌تواند با بخش آب‍دوست خود در آب و با بخش آب‍گریز خود در چربی حل شود و نقش مهمی در کمک به تشکیل میسل ایفا نماید (نتو و همکاران، 2011). بنابراین، امولسیفایرها می‌توانند قطرات چربی را در امولسیون توزیع کنند که این امر برای هضم و جذب چربی‌ها لازم است. از ترکیبات امولسیفایری که باعث افزایش هضم و جذب چربی موجود در جیره میشود، می‍توان به لیزوفسفولیپیدها اشاره کرد. لیزوفسفولیپید یک افزودنی خوراک قوی برای بهبود هضم، جذب و افزایش بهره‍وری خوراک بوده که باعث افزایش تولید، راندمان خوراک و جذب مواد مغذی جیره میشود. در این پژوهش به بررسی اثرات استفاده از این امولسیفایر بر فراسنجههای بیوشیمیایی خون و شیر، آنزیمهای کبدی و شکمبهای و جمعیت میکروبی شکمبه در اوایل دوره‌ی شیردهی گاوهای شیری هلشتاین پرداختیم.
مواد و روش: این آزمایش بر روی 15راُس (3 گروه 5راًسی) گاو شیری هلشتاین چند شکم زایش با میانگین وزن 50±720 و روزهای شیردهی 5 ± 16روز در قالب یک طرح کاملاً تصادفی شامل 3 سطح لیزوفسفولیپید در خوراک (صفر، 0/1 و 0/15 درصد) به‌مدت 35 روز انجام شد. جیرههای آزمایشی به صورت کاملاً مخلوط بودند و دو بار در روز در صبح و بعداز ظهر در اختیار گاوها قرار داده شدند. گاوها به آب دسترسی آزاد داشتند. در پایان دوره آزمایش (35 روزگی) 3 تکرار از هر تیمار به‍صورت تصادفی انتخاب و از سیاهرگ دمی آن‌ها خون‍گیری انجام و مقادیر پروتئین کل، تری‍گلیسرید، کلسترول تام، نیتروژن اوره‍ای خون، اسیدهای چرب استریفه نشده و بتا هیدروکسی بوتیرات اندازه‍گیری‍شد. برای بررسی آنزیمهای کبدی خون‍گیری از گاوها در روزهای صفر و 34 دوره آزمایشی، قبل از مصرف خوراک با اعمال 12 ساعت محرومیت از مصرف خوراک انجام و فعالیت آنزیمهای کبدی آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز اندازه‌گیری شد. همچنین در پایان دوره آزمایشی از شکمبه تمامی گاوهای آزمایشی مایع شکمبه دریافت و pH، نیتروژن آمونیاکی، اسیدهای چرب فرار، آنزیم‌ها و جمعیت باکتریایی و پروتوزوایی ارزیابی شد.
یافته‍ها: نتایج نشان داد که جیرههای حاوی لیزوفسفولیپید باعث کاهش نیتروژن اوره‍ای خون شدند. کم‍ترین مقدار نیتروژن اوره‍ای خون در تیمار حاوی0/15 درصد لیزوفسفولیپید مشاهده شد که با تیمارهای حاوی سطوح مختلف لیزوفسفولیپید اختلاف معنیداری داشت (0/05>P)؛ با اینحال، بر روی پروتئین کل، تری‍گلیسرید، کلسترول تام، اسیدهای چرب استریفه نشده و بتا هیدروکسی بوتیرات بین تیمارهای مختلف، تفاوت معنیداری مشاهده نشد. افزودن لیزوفسفولیپید باعث کاهش معنیداری در سطح آنزیم آلانین ترانس آمیناز کبدی شد، اما بر روی سایر آنزیمهای کبدی همچون آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینوترانسفراز تاثیر معنیداری نداشت. با توجه به نتایج، افزایش معنیداری در سطح فعالیت آنزیم کربوکسی متیل سلولاز شکمبهای نیز مشاهده شد(0/05>P)؛ در حالی‍که بر روی میزان فعالیت آنزیم شکمبهای میکروکریستالین سلولاز بین تیمارهای مختلف تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بهبود تولید اسیدهای چرب فرار شکمبهای (اسیداستیک و والریک) در تیمارهای حاوی لیزوفسفولیپید (به خصوص سطح 15/0 درصد) نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد (05/0>P)؛ هر چند بر سایر اسیدهای چرب فرار شکمبهای، تاثیر معنیداری نداشت. علاوه براین، نتایج اثر تیمارهای آزمایشی بر جمعیت میکروبی شکمبه نشان داد که مکمل‍سازی جیره با لیزوفسفولیپید، تاثیر معنیداری بر جمعیت باکتریایی و پروتوزوایی نداشت.
نتیجه‌گیری: بهطور کلی، نتایج نشان داد که استفاده از مکمل لیزوفسفولیپید نه‍تنها تاٌثیر منفی ندارد، بلکه به‌ویژه در سطح 0/15 درصد نتایج مثبتی بر فراسنجههای خونی و شکمبهای و جمعیت باکتریایی شکمبه در اوایل دوره شیردهی گاوهای شیری هلشتاین به همراه دارد
مقدمه و هدف: گاوهای پرتولید به‌ویژه در ابتدای دوره شیردهی بهطور عمده در تعادل منفی انرژی قرار دارند. این مسئله به‌دلیل مصرف انرژی کمتر از احتیاجات لازم برای تولید بالا رخ می‍دهد که سبب میشود تا حیوان از ذخایر بدن خود استفاده نماید. براین اساس، باید جیره مصرفی را غنی کرد. یکی از این راه‌ها، استفاده از مکمل چربی است. افزایش سطح چربی جیره جهت تامین انرژی در این دوران اهمیت دارد از این رو برای تأمین انرژی در خوراک از چربی استفاده میشود. مکمل چربی می‌تواند تعادل منفی انرژی در گاوهای پرتولید را کاهش دهد. اثرات مفید مکمل چربی به نوع و مقدار آن بستگی دارد. برای کاهش اثرات مخرب چربی‌ها در شکمبه (مثل کاهش نسبت استات به پروپیونات، کاهش هضم الیاف و کاهش تولید متان) باید نسبتاً بی اثر شوند با اینحال، استفاده از چربی در تغذیه گاو شیری محدودیت‍هایی نیز به‍همراه دارد که باید برطرف شود. به‌کار بردن ترکیبات امولسیفایر به‌دلیل ویژگی امولسیون‌کنندگی چربی‌ها و افزایش هضم چربی‌ها، در این دوران می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد. مولکول امولسیفایر می‌تواند با بخش آب‍دوست خود در آب و با بخش آب‍گریز خود در چربی حل شود و نقش مهمی در کمک به تشکیل میسل ایفا نماید (نتو و همکاران، 2011). بنابراین، امولسیفایرها می‌توانند قطرات چربی را در امولسیون توزیع کنند که این امر برای هضم و جذب چربی‌ها لازم است. از ترکیبات امولسیفایری که باعث افزایش هضم و جذب چربی موجود در جیره میشود، می‍توان به لیزوفسفولیپیدها اشاره کرد. لیزوفسفولیپید یک افزودنی خوراک قوی برای بهبود هضم، جذب و افزایش بهره‍وری خوراک بوده که باعث افزایش تولید، راندمان خوراک و جذب مواد مغذی جیره میشود. در این پژوهش به بررسی اثرات استفاده از این امولسیفایر بر فراسنجههای بیوشیمیایی خون و شیر، آنزیمهای کبدی و شکمبهای و جمعیت میکروبی شکمبه در اوایل دوره‌ی شیردهی گاوهای شیری هلشتاین پرداختیم.
مواد و روش: این آزمایش بر روی 15راُس (3 گروه 5راًسی) گاو شیری هلشتاین چند شکم زایش با میانگین وزن 50±720 و روزهای شیردهی 5 ± 16روز در قالب یک طرح کاملاً تصادفی شامل 3 سطح لیزوفسفولیپید در خوراک (صفر، 0/1 و 0/15 درصد) به‌مدت 35 روز انجام شد. جیرههای آزمایشی به صورت کاملاً مخلوط بودند و دو بار در روز در صبح و بعداز ظهر در اختیار گاوها قرار داده شدند. گاوها به آب دسترسی آزاد داشتند. در پایان دوره آزمایش (35 روزگی) 3 تکرار از هر تیمار به‍صورت تصادفی انتخاب و از سیاهرگ دمی آن‌ها خون‍گیری انجام و مقادیر پروتئین کل، تری‍گلیسرید، کلسترول تام، نیتروژن اوره‍ای خون، اسیدهای چرب استریفه نشده و بتا هیدروکسی بوتیرات اندازه‍گیری‍شد. برای بررسی آنزیمهای کبدی خون‍گیری از گاوها در روزهای صفر و 34 دوره آزمایشی، قبل از مصرف خوراک با اعمال 12 ساعت محرومیت از مصرف خوراک انجام و فعالیت آنزیمهای کبدی آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز اندازه‌گیری شد. همچنین در پایان دوره آزمایشی از شکمبه تمامی گاوهای آزمایشی مایع شکمبه دریافت و pH، نیتروژن آمونیاکی، اسیدهای چرب فرار، آنزیم‌ها و جمعیت باکتریایی و پروتوزوایی ارزیابی شد.
یافته‍ها: نتایج نشان داد که جیرههای حاوی لیزوفسفولیپید باعث کاهش نیتروژن اوره‍ای خون شدند. کم‍ترین مقدار نیتروژن اوره‍ای خون در تیمار حاوی0/15 درصد لیزوفسفولیپید مشاهده شد که با تیمارهای حاوی سطوح مختلف لیزوفسفولیپید اختلاف معنیداری داشت (0/05>P)؛ با اینحال، بر روی پروتئین کل، تری‍گلیسرید، کلسترول تام، اسیدهای چرب استریفه نشده و بتا هیدروکسی بوتیرات بین تیمارهای مختلف، تفاوت معنیداری مشاهده نشد. افزودن لیزوفسفولیپید باعث کاهش معنیداری در سطح آنزیم آلانین ترانس آمیناز کبدی شد، اما بر روی سایر آنزیمهای کبدی همچون آلکالین فسفاتاز و آسپارتات آمینوترانسفراز تاثیر معنیداری نداشت. با توجه به نتایج، افزایش معنیداری در سطح فعالیت آنزیم کربوکسی متیل سلولاز شکمبهای نیز مشاهده شد(0/05>P)؛ در حالی‍که بر روی میزان فعالیت آنزیم شکمبهای میکروکریستالین سلولاز بین تیمارهای مختلف تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بهبود تولید اسیدهای چرب فرار شکمبهای (اسیداستیک و والریک) در تیمارهای حاوی لیزوفسفولیپید (به خصوص سطح 15/0 درصد) نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد (05/0>P)؛ هر چند بر سایر اسیدهای چرب فرار شکمبهای، تاثیر معنیداری نداشت. علاوه براین، نتایج اثر تیمارهای آزمایشی بر جمعیت میکروبی شکمبه نشان داد که مکمل‍سازی جیره با لیزوفسفولیپید، تاثیر معنیداری بر جمعیت باکتریایی و پروتوزوایی نداشت.
نتیجه‌گیری: بهطور کلی، نتایج نشان داد که استفاده از مکمل لیزوفسفولیپید نه‍تنها تاٌثیر منفی ندارد، بلکه به‌ویژه در سطح 0/15 درصد نتایج مثبتی بر فراسنجههای خونی و شکمبهای و جمعیت باکتریایی شکمبه در اوایل دوره شیردهی گاوهای شیری هلشتاین به همراه دارد
واژه‌های کلیدی: اوایل دوره شیردهی، جمعیت باکتریایی، فراسنجه خونی و شکمبهای، گاو هلشتاین، لیزوفسفولیپید
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
