چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: گرده زنبورعسل در تغذیه انسان و دام کاربرد دارد و پرتوتابی این محصول برای حذف آلودگیهای مختلف ضرورت دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی ویژگی های مفید گرده زنبورعسل فراوری شده با پرتو گاما انجام شد. مواد و روش ها: برای این منظور گرده زنبورعسل خام و پرتوفراوری شده با دز 25 کیلوگری پرتو گاما به مقدار 2 درصد جیره پایه در تغذیه 96 سر موش صحرایی ویستار بالغ نر استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل 1- بدون استفاده از گرده 2- استفاده از گرده زنبورعسل خام 3- استفاده از گرده زنبورعسل پرتوفراوری شده با دز 25 کیلوگری بود. از سدیم فلوراید (1 گرم در کیلوگرم جیره) برای ایجاد مسمومیت و ایجاد آسیب های بافتی استفاده می شود وبعد از 42 روز با استفاده از مطالعات بافت شناسی و سنجش آنزیم های کبدی اثرات تغذیه گرده در جلوگیری از سمیت سدیم فلوراید مورد مطالعه قرار گرفت. با نمونه برداری از بافت و محتویات روده اثرات تغذیه گرده بر فلور میکروبی دستگاه گوارش و مورفولوژی روده و رشد پرزها مطالعه شد. سنجش اینترلوکین-4 برای مطالعه اثرات ضدحساسیت گرده به روش الایزا انجام شد. داده های آزمایشی در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با استفاده از نرم افزار آماری SAS آنالیز شد. ییافته ها: سدیم فلوراید سبب افزایش مقدار پروتئین تام و مالوندی آلدئید سرم خون شد (0/05P<) استفاده از گرده خام و پرتوفراوری شدهسبب کاهش مقدار پروتئین تام و مالوندی آلدئید سرم خون ناشی از مسمومیت شد (0/05P<). استفاده از گرده خام و پرتوفراوری شده در هر دو گروه سدیم فلوراید و بدون سدیم فلوراید سبب کاهش آلانین ترانسفراز سرم خون شد (0/05P<). مقدار کاتیون های خون در گروه سدیم فلوراید تفاوت معنی دار با گروه بدون سدیم فلوراید داشت (0/05P<). استفاده از گرده خام و پرتوفراوری شده افزایش سطح سدیم و پتاسیم و کاهش فسفر در گروه سدیم فلوراید را بهبود بخشید (0/05P>). غلظت اینترلوکین-4 سرم خون در تیمارهای مختلف گرده خام و پرتوفراوری شده با دز 25 کیلوگری تفاوت معنی داری نشان نداد(0/05P>). استفاده از گرده خام و پرتوفراوری شدهسبب کاهش جمعیت باکتری های گرم مثبت و گرم منفی روده شد (0/05>12>" id="_x0000_i1025" src="" style="width:10.5pt; height:18.75pt" > 12>" id="_x0000_i1026" src="" style="width:10.5pt; height:18.75pt" >P). نتایج بافت شناسی نشان داد که جیره حاوی گرده خام و گرده زنبورعسل پرتوتابی شده سبب کاهش آسیب های سدیم فلوراید شامل خونریزی بیضه ها و دستگاه گوارش، پرخونی و تورم هپاتوسیت ها و آسیب های کلیوی شد. در ددنوم و ژژنوم تأثیر گرده خام بیشتر بود ولی در ایلئوم گرده پرتوفراوری شده سبب طول پرز بیشتر شد (05/0P>12>" id="_x0000_i1027" src="" style="width:10.5pt; height:18.75pt" > 12>" id="_x0000_i1028" src="" style="width:10.5pt; height:18.75pt" >). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش از دز 25 کیلوگری پرتو گاما بدون اثرات منفی بر خواص ترکیبات زیست فعال گرده زنبورعسل میتوان برای پرتوفراوری گرده زنبور عسل استفاده کرد.