پژوهشهای تولیدات دامی

 مقدمه و هدف: تنش اکسایشی یکی از عوامل اصلی محدودکننده رشد است که به دلیل تولید بیش­از حد گونه‌های فعال اکسیژن رخ می‌دهد و می‌تواند به آسیب بافتی در اندام‌های حیاتی نظیر کبد و روده منجر شود. سمیت نانو نقره ارتباط نزدیکی با تبدیل زیستی آن در سیستم‌های بیولوژیکی دارد که شامل اکسیداسیون سطح نانوذرات، آزادسازی یون‌های نقره و برهم‌کنش با ماکرومولکول‌های بیولوژیکی می‌شود. این تحقیق با هدف بررسی اثر نانوذرات‏ نقره پوشش داده‌ شده بر زئولیت و اسید اُرگانیک بر بیان ژن‏های سوپراُکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراُکسیداز و کاتالاز در کبد وروده جوجه‏های گوشتی انجام گرفت.
مواد و روش‎ها: در مجموع 450 جوجه کاب یک روزه به 5 قطعه تقسیم و به 6 تکرار با 15 جوجه در هر کدام تقسیم شدند و به مدت 42 روز در شرایط پرورش یکسان در قالب طرح کاملاً تصادفی نگهداری شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد، 2) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت، 3) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره، 4) تیمار شاهد مکمل شده با 15/0 درصد اسید اُرگانیک و 5) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره و 15/0 درصد اسید اُرگانیک بودند. جهت بررسی بیان ژن‏های سوپراُکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراُکسیداز و کاتالاز در روز 42 دوره­ی پرورش از بافت کبد و رود­ه­ی کوچک نمونه­­برداری انجام گردید.
یافته‌ها: بطور کلی داده های این تحقیق در روز 42 تیمارهای آزمایشی بویژه نانو ذرات دارای اثر کاهشی بر بیان نسبی ژن های مورد آزمایش در بافت کبد هستند. همچنین، در بافت روده، نتایج آزمایش ما نشان داد که در روز 42 تیمار مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 5/0 درصد نانونقره موجب افزایش بیان نسبی ژن SOD و GPX شد و تیمار زئولیت و اسید­اُرگانیک دارای اثر کاهشی بر بیان هر سه ژن مورد مطالعه می­باشد (05/0>P).
نتیجه­گیری نهایی: بیشترین اثرگذاری در بیان ژن‌های SOD, GPX و CAT در تیمارهای حاوی نانوذرات نقره و زئولیت مشاهده شد که بیانگر نقش نانوذرات نقره در القای تنش اُکسیداتیو بود. درصورتی که تیمار اسید­اُرگانیک موجب کاهش بیان نسبی ژن‌های مذکور گردید که این امر می­تواند بیانگر اثر ضد تنش اُکسایشی اسید­اُرگانیک باشد. از سوی دیگر با افزایش دوره پرورش، ژن‌های دخیل در تنش اُکسایشی بیشتر تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند.