عطااله رحیمی، غلامحسین طهماسبی، حمید رضا بهمنی، صالح صالحی، بدرالدین زارع، عبدالستار پارسانسب، بابک رخزاد
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (94 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: استفاده از ملکههای اصلاح شده و دارای صفات مطلوب عملکردی و رفتاری از ارکان مهم موفقیت در امر پرورش زنبورعسل میباشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عملکرد ملکههای اصلاح شده زنبورعسل ایرانی با ملکههای شاهد (ملکههای بومی اصلاح نشده) در زنبورستانهای بخش خصوصی استان کردستان طی سالهای 1396 الی 1400 اجرا شد.
مواد و روش ها: در مطالعهی حاضر، ملکههای لایهی سوم که حاصل ملکههای اصلاح شده طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی بودند، در شش زنبورستان بخش خصوصی استان کردستان در کنار ملکههای بومی اصلاح نشده (به عنوان شاهد) از لحاظ صفات تولید عسل، بچهدهی، زمستانگذرانی، رفتار آرامش روی قاب و رفتار تهاجمی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی ملکه‌ها، پرسشنامههای خاصی طراحی و در اختیار زنبورداران همکار قرار گرفت تا ملکههای لایه سوم طرح را در کنار ملکههای شاهد در زنبورستان خصوصی خود در سالهای مورد مطالعه، ارزیابی نمایند.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ملکه روی همه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اثر سال روی صفات تولید عسل و بچهدهی در سطح احتمال 1 درصد و روی صفت آرامش روی قاب در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. اثر شهرستان، روی صفت بچهدهی معنیدار بود (01/0 P<). همچنین، براساس نتایج بهدست آمده، اثرات متقابل ملکه - سال و سال - شهرستان روی صفات بچهدهی و تولید عسل به ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنیدار بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که کلنیهای دارای ملکههای اصلاح شده، از لحاظ صفات بچه دهی، رفتار تهاجمی، رفتار آرامش روی قاب و زمستانگذرانی، نسبت به کلنیهای دارای ملکههای بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان، به طور معنیداری برتری داشتند (05/0 P<). برتری و پیشرفت نسبی قابل قبولی هم از لحاظ صفت تولید عسل در ملکههای اصلاح شده در تمام سالهای مورد مطالعه در مقایسه با ملکههای بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان مشاهده گردید ولی با توجه به وراثت پذیری پایین این صفت، این برتری و پیشرفت معنیدار نبود.
نتیجه گیری: در مجموع، نتایج این تحقیق، پیشرفت و بهبود اصلاحی صفات هدف و برتری ملکههای اصلاح شده زنبورعسل ایرانی را در مقایسه با ملکههای بومی اصلاح نشده در شرایط اقلیمی استان کردستان، نشان داد. با عنایت به برتری و بهبودهای معنیدار در اکثریت صفات مورد مطالعه در ملکههای اصلاح شده حاصل از طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی، میتوان استنباط کرد که زنبورعسل ایرانی از لحاظ ژنتیکی، ظرفیت اصلاح را دارد. بنابراین، پیشنهاد میشود در ادامهی این تحقیق، با تلاش بیشتر در جهت تثبیت ژنتیکی بهبودهای حاصل و جلوگیری از هموزیگوسیتی آللهای جنسی که اثر مستقیم در کاهش عملکرد کلنیها دارد و نیز استفاده از روشهای نوین اصلاح نژادی در مقابله با مشکلات جدید صنعت زنبورداری اقدام گردد.
مقدمه و هدف: استفاده از ملکههای اصلاح شده و دارای صفات مطلوب عملکردی و رفتاری از ارکان مهم موفقیت در امر پرورش زنبورعسل میباشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عملکرد ملکههای اصلاح شده زنبورعسل ایرانی با ملکههای شاهد (ملکههای بومی اصلاح نشده) در زنبورستانهای بخش خصوصی استان کردستان طی سالهای 1396 الی 1400 اجرا شد.
مواد و روش ها: در مطالعهی حاضر، ملکههای لایهی سوم که حاصل ملکههای اصلاح شده طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی بودند، در شش زنبورستان بخش خصوصی استان کردستان در کنار ملکههای بومی اصلاح نشده (به عنوان شاهد) از لحاظ صفات تولید عسل، بچهدهی، زمستانگذرانی، رفتار آرامش روی قاب و رفتار تهاجمی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی ملکه‌ها، پرسشنامههای خاصی طراحی و در اختیار زنبورداران همکار قرار گرفت تا ملکههای لایه سوم طرح را در کنار ملکههای شاهد در زنبورستان خصوصی خود در سالهای مورد مطالعه، ارزیابی نمایند.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ملکه روی همه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. اثر سال روی صفات تولید عسل و بچهدهی در سطح احتمال 1 درصد و روی صفت آرامش روی قاب در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. اثر شهرستان، روی صفت بچهدهی معنیدار بود (01/0 P<). همچنین، براساس نتایج بهدست آمده، اثرات متقابل ملکه - سال و سال - شهرستان روی صفات بچهدهی و تولید عسل به ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنیدار بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که کلنیهای دارای ملکههای اصلاح شده، از لحاظ صفات بچه دهی، رفتار تهاجمی، رفتار آرامش روی قاب و زمستانگذرانی، نسبت به کلنیهای دارای ملکههای بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان، به طور معنیداری برتری داشتند (05/0 P<). برتری و پیشرفت نسبی قابل قبولی هم از لحاظ صفت تولید عسل در ملکههای اصلاح شده در تمام سالهای مورد مطالعه در مقایسه با ملکههای بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان مشاهده گردید ولی با توجه به وراثت پذیری پایین این صفت، این برتری و پیشرفت معنیدار نبود.
نتیجه گیری: در مجموع، نتایج این تحقیق، پیشرفت و بهبود اصلاحی صفات هدف و برتری ملکههای اصلاح شده زنبورعسل ایرانی را در مقایسه با ملکههای بومی اصلاح نشده در شرایط اقلیمی استان کردستان، نشان داد. با عنایت به برتری و بهبودهای معنیدار در اکثریت صفات مورد مطالعه در ملکههای اصلاح شده حاصل از طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی، میتوان استنباط کرد که زنبورعسل ایرانی از لحاظ ژنتیکی، ظرفیت اصلاح را دارد. بنابراین، پیشنهاد میشود در ادامهی این تحقیق، با تلاش بیشتر در جهت تثبیت ژنتیکی بهبودهای حاصل و جلوگیری از هموزیگوسیتی آللهای جنسی که اثر مستقیم در کاهش عملکرد کلنیها دارد و نیز استفاده از روشهای نوین اصلاح نژادی در مقابله با مشکلات جدید صنعت زنبورداری اقدام گردد.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/6/16 | ویرایش نهایی: 1401/12/14 | پذیرش: 1401/9/27
دریافت: 1401/6/16 | ویرایش نهایی: 1401/12/14 | پذیرش: 1401/9/27
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
