آصف احمدفاضل، حسین دقیق کیا، علی حسین خانی، غلامرضا حمیدیان، حامد خلیل وندی بهروزیار،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: مطالعات اخیر نشان دادهاند که مصرف منابع مختلف اسیدهای چرب امگا ۳ میتواند در بهبود کیفیت اسپرم در گونههای مختلف نقش مهمی داشته باشد. هدف از اجرای این طرح بررسی اثرات استفاده از منابع مختلف اسید چرب امگا ۳ در جیره قوچ قزل، بر حجم و غلظت مایع منی، پروفایل اسیدهای چرب اسپرم، خصوصیات اسپرم تازه و منجمد-یخگشایی شده بود.
مواد و روش‌ها: در این طرح که بهمدت سه ماه اجرا شد، تعداد ۱۶ راس قوچ نربالغ نژاد قزل انتخاب و بهصورت تصادفی به ۴ گروه تقسیم شده و هر گروه یکی از جیرهها که همه ایزوکالریک و ایزونیتروژنیک بودند شامل: گروه اول: جیره بدون روغن (شاهد)، گروه دوم: جیره با روغن پالم، گروه سوم: جیره با روغن کتان، گروه چهارم: جیره با روغن ماهی، دریافت نمودند. اسپرمگیری پس از عادتدهی قوچها، بهصورت هفتگی با مهبل مصنوعی و بهمدت ۱۳ هفته انجام شد. پس از ارزیابی ظاهری و اندازه‌گیری حجم منی، غلظت اسپرم و میزان تحرک در نمونه‌های منی تازه، نمونه‌های منی داخل پایوتها منجمد شدند. خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی اسپرمها پس از انجماد-یخگشایی شامل، فراسنجههای جنبایی اسپرم (CASA)، درصد زنده‌مانی، تست HOST و هانکوک و پروفایل اسیدهای چرب ارزیابی شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد غلظت، زنده‌مانی اسپرم و یک پارچگی غشاء پلاسمایی اسپرم در گروههای سوم و چهارم نسبت به گروه شاهد و دوم افزایش معنیداری داشتند (۰/۰۱>P). همچنین مورفولوژی غیرطبیعی در گروه سوم و چهارم نسبت به دو گروه شاهد و دریافت کننده روغن پالم کاهش معنیداری داشتند (۰/۰۱>P). فراسنجههای جنبایی از جمله تحرک کل، سرعت در مسیر مستقیم، سرعت در مسیر منحنی و سرعت در مسیر میانگین در گروه سوم و چهارم نسبت به شاهد و گروه دوم افزایش معنیداری داشتند (۰/۰۵>P). همچنین تحرک پیشرونده نیز در گروه چهارم نسبت به دو گروه اول و دوم و گروه سوم نیز نسبت به گروه دوم افزایش معنیداری نشان داد (۰/۰۵>P). جیره حاوی روغن پالم باعث افزایش معنیدار پالمیتیک اسید اسپرم در هفته ۱۲ شد (۰/۰۵>P). اسیدهای چرب ایکوزاپنتانوئیک و دوکوزاهگزاانوئیک در گروههای دریافت کننده روغن ماهی و کتان نسبت به گروه دریافت کننده روغن پالم و شاهد (بدون روغن) افزایش معنیداری داشتند (۰/۰۱>P). بقیه اسیدهای چرب اندازه‌گیری شده تغییر معنیداری نشان ندادند.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که افزودن روغن ماهی و کتان به جیره قوچ‌های نژاد قزل بهمدت ۳ ماه باعث بهبود کیفیت خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بهبود قابلیت انجماد اسپرم میشود.
