دوره 16، شماره 2 - ( تابستان 1404 )
جلد 16 شماره 2 صفحات 103-92 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kianfar R, Hosseini P, Mirghelenj A, Janmohammadi H, Divari N. (2025). The Effect of Different Levels of Bee Propolis with and without Enzyme Treatment in a Wheat-Based Diet on Growth Performance, Carcass Characteristics, and Immune Response of Broiler Chickens. Res Anim Prod. 16(2), 92-103. doi:10.61882/rap.2024.1478
URL: http://rap.sanru.ac.ir/article-1-1478-fa.html
URL: http://rap.sanru.ac.ir/article-1-1478-fa.html
کیان فر روح اله، حسینی پریسا، میرقلنج علی، جانمحمدی حسین، دیواری ندا. تأثیر افزودن سطوح مختلف بره موم زنبور عسل با و بدون آنزیم در جیره بر پایه گندم بر عملکرد رشد، بازده لاشه و پاسخ ایمنی هومورال جوجه‌های گوشتی پژوهشهاي توليدات دامي 1404; 16 (2) :103-92 10.61882/rap.2024.1478
روح اله کیان فر*1 
، پریسا حسینی1، علی میرقلنج2، حسین جانمحمدی1، ندا دیواری1
، پریسا حسینی1، علی میرقلنج2، حسین جانمحمدی1، ندا دیواری1
1- گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2- گروه علوم دامی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2- گروه علوم دامی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده: (500 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: گندم یکی از اجزای اصلی تغذیه انسان و دام است، اما استفاده از آن در جیره غذایی طیور ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد. گندم با وجود اینکه منبع خوبی از نشاسته و پروتئین برای طیور محسوب می‌شود، حاوی پلی‌ساکاریدهای غیرنشاسته‌ای (NSPs) مانند بتاگلوکان و آرابینوزیلان است که می‌توانند هضم و جذب مواد مغذی را مختل کنند و عملکرد طیور را کاهش دهند. این پلی‌ساکاریدها با تداخل در فعالیت آنزیم‌های گوارشی، موجب کاهش کارایی تغذیه‌ای، کاهش رشد و عملکرد ضعیف طیور می‌شوند. روش‌هایی مانند استفاده از مکمل‌های آنزیمی، فرآوری، و افزودنی‌های طبیعی مانند عصاره‌های گیاهی و آنتی‌بیوتیک‌ها، بهعنوان راهکارهایی مؤثر برای بهبود سلامت و عملکرد طیور شناخته شده‌اند. بره موم زنبورعسل، به دلیل خواص ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی و تقویت کننده سیستم ایمنی، به عنوان یک افزودنی طبیعی در جیره غذایی طیور موردتوجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه، تأثیر افزودن سطوح مختلف بره‌موم و آنزیم تجاری کربوهیدراز (روابیو) برقابلیت استفاده از گندم به عنوان تنها منبع غله در جیره جوجه‌های گوشتی بود.
مواد و روشها: در این مطالعه، 150 جوجه گوشتی نژاد راس 308 با میانگین وزنی مشابه (1/6±44/6) به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل (2 سطح آنزیم و 3 سطح بره موم) در شش تیمار و پنج تکرار با پنج جوجه در هر تکرار تقسیم شدند. جیره‌های غذایی از 0تا 42 روزگی برای دوره‌های آغازین، رشد و پایانی بر پایه گندم فرموله شدند. تیمارها شامل 1) جیره کنترل (بر پایه گندم)، 2) جیره کنترل + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم، 3) جیره کنترل + 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم، 4) جیره کنترل + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم، 5) جیره کنترل + 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم، و 6) جیره کنترل + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم بودند. میزان مصرف خوراک و وزن بدن به‌صورت هفتگی اندازه‌گیری شدند. در پایان آزمایش، پارامترهای خونی و عملکرد ایمنی ارزیابی شدند.
یافتهها: بره موم در سطح 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم، چه با آنزیم و چه بدون آن، به‌طور معناداری مصرف خوراک را کاهش داد (P < 0.05). جوجه‌های تغذیه شده با جیره حاوی آنزیم، بیشترین مصرف خوراک را داشتند (P < 0.05). مکمل بره موم و آنزیم به‌طور معناداری وزن بدن را افزایش دادند، و بیشترین وزن بدن در جوجه‌هایی مشاهده شد که 500 میلی‌گرم بره موم دریافت کردند. تأثیر متقابل بره موم و آنزیم نیز بر وزن بدن معنادار بود، بهطوریکه جوجه‌هایی که 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند، بالاترین وزن بدن را داشتند. ضریب تبدیل خوراک (FCR) نیز به‌طور معناداری بهبود یافت (P < 0.05)، و بهترین ضریب تبدیل خوراک (66/1) در جوجه‌هایی مشاهده شد که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند، که نسبت به گروه کنترل با ضریب تبدیل 1/82، بهبود 8/79 درصدی نشان داد. شاخص‌های تولیدی از جمله شاخص جوجه گوشتی اروپا (EBI) و شاخص کارایی تولید اروپا (EPEF) نیز به‌طور مثبت تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. بالاترین شاخص های EBI (372.1) و EPEF (380.2) در گروهی مشاهده شدند که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند، که به ترتیب بهبود 18% و 17/97% را نسبت به گروه کنترل را نشان داد. همچنین، بره موم در سطح 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم، سطح ایمونوگلوبولین M (IgM) را افزایش داد، در حالیکه بالاترین سطح ایمونوگلوبولین G (IgG) در جوجه‌هایی مشاهده شد که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم را دریافت کردند، که نشان‌دهنده بهبود پاسخ ایمنی است.
نتیجه‌گیری: بالاترین افزایش وزن، کمترین ضریب تبدیل خوراک و بهترین شاخص‌های تولیدی شامل شاخص جوجه گوشتی اروپا و شاخص کارایی تولید اروپایی در گروهی مشاهده شد که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند. این ترکیب باعث بهبود 8/79 درصدی در ضریب تبدیل خوراک، 18 درصدی در شاخص EBI، و 17/97 درصدی در شاخص EPEF نسبت به گروه کنترل شد. نتیجه‌گیری می‌شود که استفاده از سطح 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم می‌تواند کارایی تولید جوجه‌های گوشتی را بهبود بخشد و به کاهش هزینه‌های تغذیه‌ای کمک کند.
مقدمه و هدف: گندم یکی از اجزای اصلی تغذیه انسان و دام است، اما استفاده از آن در جیره غذایی طیور ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد. گندم با وجود اینکه منبع خوبی از نشاسته و پروتئین برای طیور محسوب می‌شود، حاوی پلی‌ساکاریدهای غیرنشاسته‌ای (NSPs) مانند بتاگلوکان و آرابینوزیلان است که می‌توانند هضم و جذب مواد مغذی را مختل کنند و عملکرد طیور را کاهش دهند. این پلی‌ساکاریدها با تداخل در فعالیت آنزیم‌های گوارشی، موجب کاهش کارایی تغذیه‌ای، کاهش رشد و عملکرد ضعیف طیور می‌شوند. روش‌هایی مانند استفاده از مکمل‌های آنزیمی، فرآوری، و افزودنی‌های طبیعی مانند عصاره‌های گیاهی و آنتی‌بیوتیک‌ها، بهعنوان راهکارهایی مؤثر برای بهبود سلامت و عملکرد طیور شناخته شده‌اند. بره موم زنبورعسل، به دلیل خواص ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی و تقویت کننده سیستم ایمنی، به عنوان یک افزودنی طبیعی در جیره غذایی طیور موردتوجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه، تأثیر افزودن سطوح مختلف بره‌موم و آنزیم تجاری کربوهیدراز (روابیو) برقابلیت استفاده از گندم به عنوان تنها منبع غله در جیره جوجه‌های گوشتی بود.
مواد و روشها: در این مطالعه، 150 جوجه گوشتی نژاد راس 308 با میانگین وزنی مشابه (1/6±44/6) به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل (2 سطح آنزیم و 3 سطح بره موم) در شش تیمار و پنج تکرار با پنج جوجه در هر تکرار تقسیم شدند. جیره‌های غذایی از 0تا 42 روزگی برای دوره‌های آغازین، رشد و پایانی بر پایه گندم فرموله شدند. تیمارها شامل 1) جیره کنترل (بر پایه گندم)، 2) جیره کنترل + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم، 3) جیره کنترل + 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم، 4) جیره کنترل + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم، 5) جیره کنترل + 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم، و 6) جیره کنترل + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم بره موم + 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم آنزیم بودند. میزان مصرف خوراک و وزن بدن به‌صورت هفتگی اندازه‌گیری شدند. در پایان آزمایش، پارامترهای خونی و عملکرد ایمنی ارزیابی شدند.
یافتهها: بره موم در سطح 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم، چه با آنزیم و چه بدون آن، به‌طور معناداری مصرف خوراک را کاهش داد (P < 0.05). جوجه‌های تغذیه شده با جیره حاوی آنزیم، بیشترین مصرف خوراک را داشتند (P < 0.05). مکمل بره موم و آنزیم به‌طور معناداری وزن بدن را افزایش دادند، و بیشترین وزن بدن در جوجه‌هایی مشاهده شد که 500 میلی‌گرم بره موم دریافت کردند. تأثیر متقابل بره موم و آنزیم نیز بر وزن بدن معنادار بود، بهطوریکه جوجه‌هایی که 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند، بالاترین وزن بدن را داشتند. ضریب تبدیل خوراک (FCR) نیز به‌طور معناداری بهبود یافت (P < 0.05)، و بهترین ضریب تبدیل خوراک (66/1) در جوجه‌هایی مشاهده شد که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند، که نسبت به گروه کنترل با ضریب تبدیل 1/82، بهبود 8/79 درصدی نشان داد. شاخص‌های تولیدی از جمله شاخص جوجه گوشتی اروپا (EBI) و شاخص کارایی تولید اروپا (EPEF) نیز به‌طور مثبت تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. بالاترین شاخص های EBI (372.1) و EPEF (380.2) در گروهی مشاهده شدند که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند، که به ترتیب بهبود 18% و 17/97% را نسبت به گروه کنترل را نشان داد. همچنین، بره موم در سطح 250 میلی‌گرم بر کیلوگرم، سطح ایمونوگلوبولین M (IgM) را افزایش داد، در حالیکه بالاترین سطح ایمونوگلوبولین G (IgG) در جوجه‌هایی مشاهده شد که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم را دریافت کردند، که نشان‌دهنده بهبود پاسخ ایمنی است.
نتیجه‌گیری: بالاترین افزایش وزن، کمترین ضریب تبدیل خوراک و بهترین شاخص‌های تولیدی شامل شاخص جوجه گوشتی اروپا و شاخص کارایی تولید اروپایی در گروهی مشاهده شد که ترکیب 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم دریافت کردند. این ترکیب باعث بهبود 8/79 درصدی در ضریب تبدیل خوراک، 18 درصدی در شاخص EBI، و 17/97 درصدی در شاخص EPEF نسبت به گروه کنترل شد. نتیجه‌گیری می‌شود که استفاده از سطح 500 میلی‌گرم بره موم و آنزیم می‌تواند کارایی تولید جوجه‌های گوشتی را بهبود بخشد و به کاهش هزینه‌های تغذیه‌ای کمک کند.
فهرست منابع
1. Abband, M., & Salar Moini, M. (2013). Performance, Immune Responses of Heat Stressed Broiler Chicks in Response to Dietary Levels of Propolis. Iranian Journal of Animal Science, 43(4), 441-448. doi: 10.22059/ijas.2013.30264. [In Persian]
2. Alahyari-Shahrasb, M., Moravej, H., Kianfar, R., & Kim, W. K. (2017). Effect of soaking, fermentation with Lactobacillus and enzyme treatment on nitrogen-corrected apparent metabolizable energy values of wheat in cockerels and quails. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 101(2), 236-242. doi:10.1111/jpn.12564. [DOI:10.1111/jpn.12564]
3. Al-Homidan, I., Fathi, M., Abdelsalam, M., Ebeid, T., Abou-Emera, O., Mostafa, M. & Shehab-El-Deen, M. (2022). Effect of propolis supplementation and breed on growth performance, immunity, blood parameters and cecal microbiota in growing rabbits. Animal Bioscience, 35(10), 1606. [DOI:10.5713/ab.21.0535]
4. Anderson, P., Palmbaho, S., & Kivalkiina, V. P. (1970). Effect of an aqueous-alcohol, emulsion and oil extract of bee glue on the growth of chicks. Latv. Lauksamin A Kad. Rak, 25, 142-14.
5. Attia, Y. A., Bovera, F., El-Tahawy, W. S., El-Hanoun, A. M., Al-Harthi, M. A., & Habiba, H. I. (2015). Productive and reproductive performance of rabbits does as affected by bee pollen and/or propolis, inulin and/or mannan-oligosaccharides. World Rabbit Science, 23(4), 273-282. [DOI:10.4995/wrs.2015.3644]
6. Ayari, R., Olyayee, M., Jonmohammadi, H., & Kianfar, R. (2022). Effect of Dietary Supplementation of Liquid Prebiotic and Antibiotic on Egg Production, Egg Quality, Blood Parameters, Immune System Response of Layer Hens at Post Molt Period. Research on Animal Production, 13(37), 40-51. doi:10.52547/rap.13.37.40. [In Persian] [DOI:10.52547/rap.13.37.40]
7. Balica, G., Vostinaru, O., Stefanescu, C., Mogosan, C., Iaru, I., Cristina, A., & Pop, C. E. (2021). Potential role of propolis in the prevention and treatment of metabolic diseases. Plants, 10(5), 883. [DOI:10.3390/plants10050883]
8. Bankova, V. S., & Marekova, N. L. (1983). A study on flavonoids of propolis. Journal of Natural Products, 46, 471-474. [DOI:10.1021/np50028a007]
9. Belloni, M., Almeida Paz, I. C. L., Nääs, I. A., Alves, M. C. F., Garcia, R. G., Caldara, F. R., & Seno, L. O. (2015). Productive, qualitative, and physiological aspects of layer hens fed with propolis. Brazilian Journal of Poultry Science, 17, 467-472. [DOI:10.1590/1516-635X1704467-472]
10. Buhatel, T., Vesa, S., Sabau, A. L., Dimitrium, A., & Moldovan, I. (1983). Contribution to knowledge of the stimulative effect of propolis on piglet and pullets. Buletinul Institului-Agronomic-Cluj-Napoca, Zootehnie-Medicina-Veterinara, 37, 45-48.
11. Fearnley, J. (2001). Natural Healing from the Hive. Souvenir Press Ltd.
12. Ghasemi-Darestani, M., Ebrhimi-Mahmoodabad, R., & Kianfar, R. (2016). Effect of Different Levels of Propolis Powder on the Performance and Immune System of Quail Chickens during Growth. Animal Science Research, 26(1), 147-131. [In Persian]
13. Ghisalberti, E. L. (1979). Propolis: A review. Bee World, 60, 59-84. [DOI:10.1080/0005772X.1979.11097738]
14. Haghigian Rudsari, Mahmoud, Mehdizadeh Taklimi, Seyed Mozafar, Bagherzadeh Kasmani, Farzad, Lotf Elhian, Houshang, Mousavi, Fatemeh, and Abolqasmi, Seyed Abdul Hossein. (2004). Investigating the effect of propolis oil extract on the performance of broiler chickens. Agricultural Sciences and Industries, 18(1), 57-65. [In Persian]
15. Havsteen, B. H. (2002). The biochemistry and medical significance of the flavonoids. Pharmacology & Therapeutics, 96(2-3), 67-202. doi:10.1016/s0163-7258(02)00298-x [DOI:10.1016/S0163-7258(02)00298-X]
16. Hernández-Martínez, J. A., Zepeda-Bastida, A., Morales-Rodríguez, I., Fernández-Luqueño, F., Campos-Montiel, R., Hereira-Pacheco, S. E., & Medina-Pérez, G. (2024). Potential Antidiabetic Activity of Apis mellifera Propolis Extraction Obtained with Ultrasound. Foods, 13, 348. [DOI:10.3390/foods13020348]
17. Jalali, M., Ranjbar, T., Mosallanezhad, Z., Mahmoodi, M., Moosavian, S. P., Ferns, G. A., & Sohrabi, Z. (2020). Effect of propolis intake on serum C-reactive protein (CRP) and tumor necrosis factor-alpha (TNF-α) levels in adults: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Complementary Therapies in Medicine, 50, 102380. [DOI:10.1016/j.ctim.2020.102380]
18. Khaleghi Miran, S. N., Karimi, M. A., Basami, M. R., & Rani, J. (2013). The effect of phytobiotics collected by bees on broiler immune system. Proceedings of the First National Conference on New Technologies in Agriculture and Natural Resources. [In Persian]
19. Khalifa, S. A., Elashal, M. H., Yosri, N., Du, M., Musharraf, S. G., Nahar, L., & El-Seedi, H. R. (2021). Bee pollen: Current status and therapeutic potential. Nutrients, 13(6), 1876. [DOI:10.3390/nu13061876]
20. Khojasteh-Shalmany, S., & Shivazad, M. (2006). The effect of diet propolis supplementation on Ross broiler chick's performance. International Journal of Poultry, 5(1), 84-88. doi:10.3923/ijps.2006.84.88 [DOI:10.3923/ijps.2006.84.88]
21. Kianfar, R., Moravej, H., Shivazad, M., Taghinejad-Roudbaneh, M., & Alahyari-Shahrasb, M. (2013). The effects of dry heat processing, autoclaving and enzyme supplementation on the nutritive value of wheat for growing Japanese quails. Journal of Applied Animal Research, 41(1), 93-102. doi:10.1080/09712119.2012.738220 [DOI:10.1080/09712119.2012.738220]
22. Ma, X., Guo, Z., Li, Y., Yang, K., Li, X., Liu, Y., Shen, Z., Zhao, L., & Zhang, Z. (2022). Phytochemical Constituents of Propolis Flavonoid, Immunological Enhancement, and Anti-porcine Parvovirus Activities Isolated From Propolis. Frontiers in Veterinary Science, 9, 857183.
3389/fvets.2022.857183 [DOI:10.]
23. Mehdizade, M., Purreza, J., Jokar, A., Lotfollahian, H., & Tahmasbi, G. H. (2004). Effect of Propolis on Diet on Immune System Laying hens. Journal of Research and Constructivity, 64, 85-89. [In Persian]
24. Moftakharzadeh, S. A., Janmohammadi, H., Taghizadeh, A., Kianfar, R., & Olyayee, M. G. (2019). Effect of enzyme addition on energy utilization and performance of broiler chickens fed wheat-based diet with different metabolizable energy levels. Acta Scientiarum. Animal Sciences, 41, e44585. [DOI:10.4025/actascianimsci.v41i1.44585]
25. North, M. K., Dalle Zotte, A., & Hoffman, L. C. (2018). Effect of quercetin supplementation on the growth, feed efficiency and serum hormone levels of New Zealand White rabbits. South African Journal of Animal Science, 48(6). [DOI:10.4314/sajas.v48i6.17]
26. North, M., Dalle Zotte, A., & Hoffman, L. (2019). Composition of rabbit caecal microbiota and the effects of dietary quercetin supplementation and sex thereupon. World Rabbit Science, 27(4), 185-198. [DOI:10.4995/wrs.2019.11905]
27. Okonenko, L. B., Aĭdarkhanov, B. B., Rakhmetova, A. A., SSh, Z., & ZhS, I. (1988). Vitamin E and propolis as antioxidants after excessive administration of polyunsaturated fatty acids. Voprosy pitaniia, (4), 68-70.
28. Olyayee, M., Javanmard, A., Janmohammadi, H., Kianfar, R., Alijani, S., & Mir Ghelenj, S. A. (2023). Supplementation of broiler chicken diets with bovine lactoferrin improves growth performance, histological parameters of jejunum and immune‐related gene expression. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 107(1), 200-213. [DOI:10.1111/jpn.13683]
29. Paniagua, M., Crespo, J. F., Arís, A., & Devant, M. (2022). Supplementing Citrus aurantium flavonoid extract in high-fat finishing diets improves animal behavior and rumen health and modifies rumen and duodenum epithelium gene expression in holstein bulls. Animals, 12(15), 1972. [DOI:10.3390/ani12151972]
30. Parvari, S., Ebrahimi-Mahmoudabad, S. R., & Kianfar, R. (2022). Performance, blood parameters, and immune response of Japanese quails fed turmeric and chili pepper powder. Animal Production Research, 11(1), 39-53. doi: 10.22124/ar.2022.18651.1589. [In Persian]
31. Piroz, B., Kianfar, R., Janmohammadi, H., & Mirghelenj, A. (2021). Effects of Different Levels of Cinnamon Powder on Production Performance and Egg Quality of Laying Hens in Wheat-Based Diet. Research on Animal Production, 12(31), 1-9. doi:10.52547/rap.12.31.1. [In Persian] [DOI:10.52547/rap.12.31.1]
32. Sadarman, S., Erwan, E., Irawan, A., Sholikin, M. M., Solfaine, R., Harahap, R. P., & Jayanegara, A. (2021). Propolis supplementation affects performance, intestinal morphology, and bacterial population of broiler chickens. South African Journal of Animal Science, 51(4), 477-487. [DOI:10.4314/sajas.v51i4.8]
33. Shaddel-Tili, A., Eshratkhah, B., Kouzehgari, H., & Ghasemi-Sadabadi, M. (2017). The effect of different levels of propolis in diets on performance, gastrointestinal morphology and some blood parameters in broiler chickens. Bulgarian Journal of Veterinary Medicine, 20(3), 215-224. [DOI:10.15547/bjvm.986]
34. Sierra-Galicia, M. I., Rodríguez-de Lara, R., Orzuna-Orzuna, J. F., Lara-Bueno, A., Ramírez-Valverde, R., & Fallas-López, M. (2023). Effects of Supplementation with Bee Pollen and Propolis on Growth Performance and Serum Metabolites of Rabbits: A Meta-Analysis. Animals, 13(3), 439. [DOI:10.3390/ani13030439]
35. Takay S., Yoshida R., Shigemura N., Ninomiya Y. (2016) Peptide Signaling in Taste Transduction. In: Zufall F., Munger S.D., editors. Chemosensory Transduction. Academic Press; Cambridge, MA, USA: pp. 299-317. [DOI:10.1016/B978-0-12-801694-7.00017-2]
36. Tayeb, I. T., & Sulaiman, B. F. (2014). Effect of Propolis Supplementation on Productive Performance in Local Quail. Iranian Journal of Applied Animal Science, 4(3), 621-627.
37. Valizadeh, R., Kianfar, R., Mirghelenj, S. A., & Olyaee, M. (2018). Interaction effect of ginger root and red pepper powders in wheat based diet on performance and immune response of layer hens in post-molting period. Animal Production Research, 7(1), 81-92. doi: 10.22124/ar.2018.2860. [In Persian]
38. Waly, A. H., Abo El-Azayem, E. H., Younan, G. E., Zedan, A. H., El-Komy, H. M. A., & Mohamed, R. A. (2021). "Effect of propolis supplementation on growth performance, nutrients digestibility, carcass characteristics, and meat quality of growing New Zealand rabbits". Egyptian Journal of Nutrition and Feeds, 24(2), 65-73. [DOI:10.21608/ejnf.2021.210779]
39. Wang, K., Jin, X., Chen, Y., Song, Z., Jiang, X., Hu, F., & Topping, D. L. (2016). Polyphenol-rich propolis extracts strengthen intestinal barrier function by activating AMPK and ERK signaling. Nutrients, 8(5), 272. [DOI:10.3390/nu8050272]
40. Xue, M., Liu, Y., Xu, H., Zhou, Z., Ma, Y., Sun, T., & Liang, H. (2019). Propolis modulates the gut microbiota and improves the intestinal mucosal barrier function in diabetic rats. Biomedicine & Pharmacotherapy, 118, 109393. [DOI:10.1016/j.biopha.2019.109393]
41. yousefi S, rezaei M, kazemifard M, shohreh B. (2022). Evaluation of Enzyme and Probiotic Supplemention in Diet Containing Different Levels of Energy on Growth Performance, Body Composition and net Energy Improvment in Broiler Chickens with Wheat-Soybean Meal Diet. Research on Animal Production. 13(37), 22-31. doi:10.52547/rap.13.37.22 [In Persian] [DOI:10.52547/rap.13.37.22]
42. Zeng, Z., Liu, S., Pan, K., Wu, H., & Tang, K. (2004). Effects of pollen and propolis on productive and immune performance in meat fowl. Scientia Agricultura Sinica, 37, 751-755.
43. Zullkiflee, N., Taha, H., & Usman, A. (2022). Propolis: Its role and efficacy in human health and diseases. Molecules, 27(18), 6120. [DOI:10.3390/molecules27186120]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
