دوره 16، شماره 2 - ( تابستان 1404 )
جلد 16 شماره 2 صفحات 65-56 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Doosti Fard M, Norouzian M A. (2025). The Effect of Substituting Wheat Straw with Sugarcane Bagasse on Nutrient Digestibility, Blood Parameters, and Performance in Fattening Zandi Lambs. Res Anim Prod. 16(2), 56-65. doi:10.61882/rap.2024.1464
URL: http://rap.sanru.ac.ir/article-1-1464-fa.html
URL: http://rap.sanru.ac.ir/article-1-1464-fa.html
دوستی فرد محمد، نوروزیان محمدعلی. تأثیر جایگزینی کاه گندم با باگاس نیشکر بر فراسنجه های خونی، گوارش پذیری مواد مغذی و عملکرد بره های پرواری زندی پژوهشهاي توليدات دامي 1404; 16 (2) :65-56 10.61882/rap.2024.1464
1- گروه علوم دام و طیور، دانشکده فناوری کشاورزی ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده: (504 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه: تولید مواد لیگنوسلولزی از فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی در سراسر جهان قابل‌توجه است و فراوان‌ترین منبع انرژی تجدیدپذیر را تشکیل می‌دهد. بخش قابل‌ملاحظه‌ای از این مواد به‌عنوان خوراک دام، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه با جمعیت دامی گسترده، مورد استفاده قرار می‌گیرد. نشخوارکنندگان توانایی منحصربه‌فردی در تبدیل ضایعات فیبری و نسبتاً غیر قابل استفاده مانند کاه، ضایعات میوه و باگاس که دارای قابلیت هضم پایین هستند و عمدتاً از دیواره‌های سلولی تشکیل شده‌اند، به محصولات قابل مصرف برای انسان را دارند. این فرآیند از طریق تخمیر میکروبی در شکمبه تسهیل می شود که به نشخوارکنندگان امکان استفاده انرژی از منابع کربوهیدراته که برای گونه‌های غیر نشخوارکننده قابل دسترس نیستند را می‌دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر جایگزینی کاه گندم، به عنوان یک منبع علوفه‌ای رایج، با سطوح مختلف باگاس نیشکر بر عملکرد رشد، گوارش‌پذیری مواد مغذی و فراسنجه‌های خونی بره‌های پرواری زندی انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش در دو بخش مجزا انجام شد. در بخش اول، ترکیب شیمیایی، ویژگی‌های تولید گاز و مقادیر انرژی نمونه‌های کاه گندم و باگاس نیشکر مورد استفاده در آزمایش خوراک‌دهی تعیین گردید. ماده خشک، پروتئین خام، عصاره اتری، خاکستر و الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی با استفاده از روش‌های استاندارد تعیین شدند. علاوه بر این، پتانسیل تولید گاز نمونه‌ها با ثبت حجم گاز تجمعی تولید شده در 2، 4، 6، 8، 12، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت انکوباسیون اندازه‌گیری شد. داده‌های تولید گاز با استفاده از معادله نمایی برازش داده شد تا پتانسیل تولید گاز(b) ، نرخ تولید گاز (c) و سایر فراسنجه های کنتیک تخمیر برآورد شوند. بر این مبنا و بر اساس مقادیر تولید گاز، انرژی قابل متابولیسم (ME)، قابلیت هضم ماده آلی (OMD) و غلظت اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFA) با استفاده از معادلات استاندارد محاسبه شدند. در بخش دوم، اثر جایگزینی کاه گندم با باگاس نیشکر بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و گوارش‌پذیری مواد مغذی بره‌های پرواری زندی و فراسنجه‌های تولید گاز جیره‌های آزمایشی ارزیابی شد. از 15 رأس بره نر نژاد زندی با وزن اولیه 1/5 ±31 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و پنج تکرار استفاده شد. بره‌ها به‌صورت انفرادی در قفس‌های انفرادی نگهداری و پس از یک دوره عادت‌پذیری 10 روزه، به مدت 90 روز با جیره‌های آزمایشی تغذیه شدند. جیره‌های آزمایشی بر اساس نیازهای مواد مغذی توصیه شده برای گوسفند NRC, 2007)) تنظیم و به‌صورت مخلوط کامل آماده شدند. تیمارها شامل 1) جیره شاهد حاوی 15% کاه گندم، 2) جیره با 7/5% کاه گندم و 7/5% باگاس نیشکر، 3) جیره با 15% باگاس نیشکر بودند. در ابتدای آزمایش، بره‌ها پس از 16 ساعت گرسنگی وزن شدند و این مقدار به عنوان وزن اولیه در نظر گرفته شد. وزن بدن هر دو هفته یکبار و مصرف خوراک به صورت روزانه اندازه‌گیری شدند. در پایان آزمایش، قابلیت هضم مواد مغذی با استفاده از جمع‌آوری مدفوع به مدت سه روز به روش خاکستر نامحلول در اسید تعیین گردید. نمونه‌های خون از ورید گردنی در پایان آزمایش جمع‌آوری و غلظت های گلوکز، نیتروژن اوره‌ای خون (BUN)، تری‌گلیسیرید، کلسترول، پروتئین‌های کل و آلبومین آنالیز گردیدند.
یافته ها: باگاس میزان پروتئین خام (2/67 درصد) پایین‌تری در مقایسه با کاه گندم (4/46 درصد) داشت که نشان‌دهنده کیفیت پروتئینی پایین‌تر آن است. در مقابل، باگاس نیشکر دارای بخش های فیبری بالاتری مانند الیاف نامحلول در شوینده خنثی (88/5 درصد) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (70/59 درصد) مقایسه با کاه گندم (NDF، 73/1 درصد وADF ، 51/91 درصد) بود. نتایج تولید گاز نیز یافته‌های ترکیب شیمیایی را تأیید کرد و نشان داد که کاه گندم پتانسیل تولید گاز (b)، انرژی قابل متابولیسم (ME) و قابلیت هضم ماده آلی (OMD) بالاتری در مقایسه با باگاس نیشکر داشت. در مورد عملکرد بره‌ها، تفاوت معنی‌داری در ضریب تبدیل خوراک بین تیمارهای جیره‌ای مشاهده نشد. با این حال، مصرف ماده خشک (0/01 >p ) و میانگین افزایش وزن روزانه (0/01 >p ) با افزایش سطح باگاس کاهش یافتند که می‌تواند ناشی از میزان فیبر بالاتر و قابلیت هضم پایین‌تر باگاس در مقایسه با کاه گندم باشد. نتایج قابلیت هضم مواد مغذی نشان داد که جیره‌های حاوی باگاس نیشکر ضریب هضم پایین‌تری برای پروتئین خام در مقایسه با جیره شاهد داشتند. این یافته با داده‌های ترکیب شیمیایی و تولید گاز همخوانی دارد و نشان می‌دهد که محتوای فیبر و لیگنین بالاتر باگاس می‌تواند جذب مواد مغذی به ویژه پروتئین را در بره‌ها کاهش دهد. فراسنجه‌های خونی شامل گلوکز، نیتروژن اوره‌ای خون (BUN)، تری‌گلیسیرید، و پروتئین کل تحت تأثیر تیمارهای جیره‌ای قرار نگرفتند. با این حال، بره‌هایی که با جیره‌های حاوی باگاس تغذیه شدند، غلظت سرمی پایین‌تری از آلبومین و کلسترول در مقایسه با گروه شاهد تغذیه شده با جیره کاه گندم داشتند.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که می توان از باگاس نیشکر تا 7/5 درصد در جیره‌های بره‌های پرواری زندی استفاده کرد هرچند که استفاده از سطوح بالاتر باگاس ممکن است باعث کاهش مصرف ماده خشک و عملکرد رشد شود که احتمالاً به دلیل محتوای فیبر و لیگنین بالاتر آن در مقایسه با کاه گندم است. قابلیت هضم پایین‌تر مواد مغذی مشاهده شده در جیره‌های حاوی باگاس، به ویژه برای پروتئین، می‌تواند به مقاومت بالاتر الیاف باگاس در برابر تجزیه و تخمیر میکروبی نسبت داده شود. در مجموع، یافته‌های این مطالعه پیشنهاد می‌کنند که باگاس نیشکر می‌تواند به عنوان یک منبع فیبر جایگزین بالقوه برای بره‌های پرواری، به ویژه در مناطقی که باگاس فراوان است، استفاده شود.
مقدمه: تولید مواد لیگنوسلولزی از فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی در سراسر جهان قابل‌توجه است و فراوان‌ترین منبع انرژی تجدیدپذیر را تشکیل می‌دهد. بخش قابل‌ملاحظه‌ای از این مواد به‌عنوان خوراک دام، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه با جمعیت دامی گسترده، مورد استفاده قرار می‌گیرد. نشخوارکنندگان توانایی منحصربه‌فردی در تبدیل ضایعات فیبری و نسبتاً غیر قابل استفاده مانند کاه، ضایعات میوه و باگاس که دارای قابلیت هضم پایین هستند و عمدتاً از دیواره‌های سلولی تشکیل شده‌اند، به محصولات قابل مصرف برای انسان را دارند. این فرآیند از طریق تخمیر میکروبی در شکمبه تسهیل می شود که به نشخوارکنندگان امکان استفاده انرژی از منابع کربوهیدراته که برای گونه‌های غیر نشخوارکننده قابل دسترس نیستند را می‌دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر جایگزینی کاه گندم، به عنوان یک منبع علوفه‌ای رایج، با سطوح مختلف باگاس نیشکر بر عملکرد رشد، گوارش‌پذیری مواد مغذی و فراسنجه‌های خونی بره‌های پرواری زندی انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش در دو بخش مجزا انجام شد. در بخش اول، ترکیب شیمیایی، ویژگی‌های تولید گاز و مقادیر انرژی نمونه‌های کاه گندم و باگاس نیشکر مورد استفاده در آزمایش خوراک‌دهی تعیین گردید. ماده خشک، پروتئین خام، عصاره اتری، خاکستر و الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی با استفاده از روش‌های استاندارد تعیین شدند. علاوه بر این، پتانسیل تولید گاز نمونه‌ها با ثبت حجم گاز تجمعی تولید شده در 2، 4، 6، 8، 12، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت انکوباسیون اندازه‌گیری شد. داده‌های تولید گاز با استفاده از معادله نمایی برازش داده شد تا پتانسیل تولید گاز(b) ، نرخ تولید گاز (c) و سایر فراسنجه های کنتیک تخمیر برآورد شوند. بر این مبنا و بر اساس مقادیر تولید گاز، انرژی قابل متابولیسم (ME)، قابلیت هضم ماده آلی (OMD) و غلظت اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFA) با استفاده از معادلات استاندارد محاسبه شدند. در بخش دوم، اثر جایگزینی کاه گندم با باگاس نیشکر بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های خونی و گوارش‌پذیری مواد مغذی بره‌های پرواری زندی و فراسنجه‌های تولید گاز جیره‌های آزمایشی ارزیابی شد. از 15 رأس بره نر نژاد زندی با وزن اولیه 1/5 ±31 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و پنج تکرار استفاده شد. بره‌ها به‌صورت انفرادی در قفس‌های انفرادی نگهداری و پس از یک دوره عادت‌پذیری 10 روزه، به مدت 90 روز با جیره‌های آزمایشی تغذیه شدند. جیره‌های آزمایشی بر اساس نیازهای مواد مغذی توصیه شده برای گوسفند NRC, 2007)) تنظیم و به‌صورت مخلوط کامل آماده شدند. تیمارها شامل 1) جیره شاهد حاوی 15% کاه گندم، 2) جیره با 7/5% کاه گندم و 7/5% باگاس نیشکر، 3) جیره با 15% باگاس نیشکر بودند. در ابتدای آزمایش، بره‌ها پس از 16 ساعت گرسنگی وزن شدند و این مقدار به عنوان وزن اولیه در نظر گرفته شد. وزن بدن هر دو هفته یکبار و مصرف خوراک به صورت روزانه اندازه‌گیری شدند. در پایان آزمایش، قابلیت هضم مواد مغذی با استفاده از جمع‌آوری مدفوع به مدت سه روز به روش خاکستر نامحلول در اسید تعیین گردید. نمونه‌های خون از ورید گردنی در پایان آزمایش جمع‌آوری و غلظت های گلوکز، نیتروژن اوره‌ای خون (BUN)، تری‌گلیسیرید، کلسترول، پروتئین‌های کل و آلبومین آنالیز گردیدند.
یافته ها: باگاس میزان پروتئین خام (2/67 درصد) پایین‌تری در مقایسه با کاه گندم (4/46 درصد) داشت که نشان‌دهنده کیفیت پروتئینی پایین‌تر آن است. در مقابل، باگاس نیشکر دارای بخش های فیبری بالاتری مانند الیاف نامحلول در شوینده خنثی (88/5 درصد) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (70/59 درصد) مقایسه با کاه گندم (NDF، 73/1 درصد وADF ، 51/91 درصد) بود. نتایج تولید گاز نیز یافته‌های ترکیب شیمیایی را تأیید کرد و نشان داد که کاه گندم پتانسیل تولید گاز (b)، انرژی قابل متابولیسم (ME) و قابلیت هضم ماده آلی (OMD) بالاتری در مقایسه با باگاس نیشکر داشت. در مورد عملکرد بره‌ها، تفاوت معنی‌داری در ضریب تبدیل خوراک بین تیمارهای جیره‌ای مشاهده نشد. با این حال، مصرف ماده خشک (0/01 >p ) و میانگین افزایش وزن روزانه (0/01 >p ) با افزایش سطح باگاس کاهش یافتند که می‌تواند ناشی از میزان فیبر بالاتر و قابلیت هضم پایین‌تر باگاس در مقایسه با کاه گندم باشد. نتایج قابلیت هضم مواد مغذی نشان داد که جیره‌های حاوی باگاس نیشکر ضریب هضم پایین‌تری برای پروتئین خام در مقایسه با جیره شاهد داشتند. این یافته با داده‌های ترکیب شیمیایی و تولید گاز همخوانی دارد و نشان می‌دهد که محتوای فیبر و لیگنین بالاتر باگاس می‌تواند جذب مواد مغذی به ویژه پروتئین را در بره‌ها کاهش دهد. فراسنجه‌های خونی شامل گلوکز، نیتروژن اوره‌ای خون (BUN)، تری‌گلیسیرید، و پروتئین کل تحت تأثیر تیمارهای جیره‌ای قرار نگرفتند. با این حال، بره‌هایی که با جیره‌های حاوی باگاس تغذیه شدند، غلظت سرمی پایین‌تری از آلبومین و کلسترول در مقایسه با گروه شاهد تغذیه شده با جیره کاه گندم داشتند.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که می توان از باگاس نیشکر تا 7/5 درصد در جیره‌های بره‌های پرواری زندی استفاده کرد هرچند که استفاده از سطوح بالاتر باگاس ممکن است باعث کاهش مصرف ماده خشک و عملکرد رشد شود که احتمالاً به دلیل محتوای فیبر و لیگنین بالاتر آن در مقایسه با کاه گندم است. قابلیت هضم پایین‌تر مواد مغذی مشاهده شده در جیره‌های حاوی باگاس، به ویژه برای پروتئین، می‌تواند به مقاومت بالاتر الیاف باگاس در برابر تجزیه و تخمیر میکروبی نسبت داده شود. در مجموع، یافته‌های این مطالعه پیشنهاد می‌کنند که باگاس نیشکر می‌تواند به عنوان یک منبع فیبر جایگزین بالقوه برای بره‌های پرواری، به ویژه در مناطقی که باگاس فراوان است، استفاده شود.
فهرست منابع
1. Almeida, G.A.P., de Andrade Ferreira, M., de Lima, J., Silva, J.C.C., Chagas, A.S., Chaves Veras, L.J.A., & de Almeida, G.L.P. (2018). Sugarcane bagasse as exclusive roughage for dairy cows in small holder livestock system. Asian-Australian. Journal of Animal Science, 31, 379-385. [DOI:10.5713/ajas.17.0205]
2. Alvarez-Henao, M.C., Cardona, L., Hincapié, S., Londoño-Londoño, J., & Jimenez-Cartagena, C. (2022). Supercritical fluid extraction of phytosterols from sugarcane bagasse: Evaluation of extraction parameters, The Journal of Supercritical Fluids, 179. [DOI:10.1016/j.supflu.2021.105427]
3. AOAC (1990). AOAC official methods of analysis: Association of Official Analytical Chemists Arlington, Virginia.
4. Blümmel, M., & Becker, K. (1997). The degradability characteristics of fifty-four roughages and roughage neutral-detergent fibres as described by in vitro gas production and their relationship to voluntary feed intake. British Journal of Nutrition, 77, 757-768. [DOI:10.1079/BJN19970073]
5. Correa, C.E.S., Pereira, M.N., Oliveira, S.G., & Ramos, M.H. (2003). Performance of Holstein cows fed sugarcane or corn silages of different grain texture. Science of Agriculture, 60, 621-629. [DOI:10.1590/S0103-90162003000400003]
6. Costa, D.A., Souza, C.L., Saliba, E.O., & Carneiro, J.C. (2015). Byproducts of sugarcane industry in ruminant nutrition. International Journal of Advance Agricultur Research, 3, 1-9.
7. Cutrim, D.O., Alves, K. S., Oliveira, L. R. S., da Conceição dos Santos, R., da Mata, V. J. V., do Carmo, D. M., & de Carvalho, F.F.R. (2012). Elephant grass, sugarcane, and rice bran in diets for confined sheep. Tropical Animal Health and Production, 44, 1855-1863. [DOI:10.1007/s11250-012-0148-7]
8. Daniel, J.L.P., Capelesso, A., Cabezas-Garcia, E.H., Zopellatto, M., Stantos, M.C., Huhtanen, P., & Nussio, L.G., 2014. Fiber digestion potential in sugarcane across the harvesting window. Grass Forage Science, 69, 176-181. [DOI:10.1111/gfs.12044]
9. Freitas, W.R., Ferreira, M.D.A., Silva, J.L., Véras, A.S.C., Barros, L.J.A., Alves, A.M.S.V., Chagas, J.C.C., Siqueira, T.D.Q. & Almeida, G.A.P.D. (2018). Sugarcane bagasse as only roughage for crossbred lactating cows in semiarid regions. Pesquisa Agropecuária Brasileira, 53, 386-393. [DOI:10.1590/s0100-204x2018000300014]
10. Getachew, G., Crovetto, G.M., Fondevila, M., Krishnamoorthy, U., Singh, B., Spanghero, M., Steingass, H., Robinson, P.H., & Kailas, M.M. (2002). Laboratory variation of 24h in vitro gas production and estimated metabolizable energy values of ruminant feeds. Animal Feed Science and Technology, 102, 169-180. [DOI:10.1016/S0377-8401(02)00212-2]
11. Heydarnajad, K., Sami, A.H., & Amanlou, H. (2001). Study on the digestibility of molasses and urea-enriched bagasse and its effect on the performance of fattening male calves. Research and Development in Animal Husbandry, 14(2), 17-21.
12. Lunsin, R., Duanyai, S., Pilajun, R., Duanyai, S., & Sombatsri, P. (2018). Effect of urea-and molasses-treated sugarcane bagasse on nutrient composition and in vitro rumen fermentation in dairy cows. Agriculture and Natural Resources, 52(6), 622-627. [DOI:10.1016/j.anres.2018.11.010]
13. Kara, T., Bharti, V.S., Amal, C.T., Shukla, S.P., Manupati, A.A.R., & Sahu, N.P. (2023). Sugarcane bagasse biochar enhances the growth parameters, haematological parameters, and enzyme activities of genetically improved farmed tilapia (GIFT) reared in inland saline water. Environmental Science and Pollutant Research, 16, 37971584. [DOI:10.1007/s11356-023-30797-x]
14. Kumari, N.N., Reddy, Y.R., Blummel, M., Nagalakshmi, D., Monika, T., Reddy, B.V.S., & Reddy, C.R. (2013). Growth performance and carcass characteristics of growing ram lambs fed sweet sorghum bagasse-based complete rations varying in roughage-to-concentrate ratios. Tropical Animal Health and Production, 45, 649-655. [DOI:10.1007/s11250-012-0272-4]
15. Menke, K.H., & Steinglass, H. (1988). Estimation of the energetic feed value obtained from chemical analysis and in vitro gas production using rumen fluid. Animal Research Development, 28, 7.
16. Molavian, M., Ghorbani, G.R., Rafiee, H., & Beauchemin, K.A. (2020). Substitution of wheat straw with sugarcane bagasse in low-forage diets, fed to mid-lactation dairy cows: Milk production, digestibility, and chewing behavior. Journal of Dairy Science, 103, 8034-8047. [DOI:10.3168/jds.2020-18499]
17. Nourian, M.E., Cheraghi, S., Moeini, M.M., & Heydari, M. (2022). Study of replacing bagasse instead of wheat straw in the diet on the performance of Mehraban fattening lambs. In Proceedings of the Third National Conference on Agricultural Industry and Commercialization.
18. Oliveira, A.S.E., Detmann, J.M.S., Campos, D.S., Pina, S.M., Souza, & Costa, M.G. (2011). Meta-analysis of the impact of neutral detergent fiber on intake, digestibility and performance of lactating dairy cows. Revista Brasileira de Zootecnia, 40,1587-1595. [DOI:10.1590/S1516-35982011000700026]
19. Sa Neto, A., Bispo, A.W., Junges, D., Bercht, A.K., Zopellatto, M., Daniel, J.L.P., & Nussio, L.G. (2014). Exchanging physically effective neutral detergent fiber does not affect chewing activity and performance of late-lctation dairy cows fed corn and sugarcane silages. Journal of Dairy Science, 97, 7012-7020. [DOI:10.3168/jds.2013-7856]
20. Van Soest, P.V., Robertson, J.B., & Lewis, B.A. (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science,74(10), 3583-3597. [DOI:10.3168/jds.S0022-0302(91)78551-2]
21. Van Soest, J. (1994). Nutritional Ecology of the Ruminant Cornell University Press, USA. [DOI:10.7591/9781501732355]
22. Yahya, M.M., Umar, F., & Yakubu, A.K. (2020). Effect of feeding graded levels of probiotic supplemented sugarcane bagasse on performance and haematological parameters of red sokoto goats. Journal of Agriculture and Environment, 16, 41-48.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
