1- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده: (189 مشاهده)
مقدمه و هدف: استفاده از مکملهای غذایی جهت بهبود رشد، تولید مطلوب و افزایش بهرهوری خوراک در تغذیه دام و طیور بهعنوان یک راه حل مناسب در به کارگیری هرچه بهتر خوراک امری متداول شده است. همراه با پیشرفت صنعت نانو، توجه به نانوذرات بهویژه نانوذرات نقره بهعنوان یک مادهی ضدباکتریایی و محرک رشد افزایش یافته است. نانوذرات نقره میتوانند مانند آنتیبیوتیکهای محرک رشد محسوب گردند و بر رشد و سلامت دام وطیور موثر واقع شود. اخیراً مطرح شده است که نانوذرات نقره میتوانند بهعنوان یکی از عوامل اِلقاکنندهی استرس اُکسیداتیو عمل کنند و بیان ژن های اُکسیداتیو را تحت تأثیر قرار دهند. مکانیزم تأثیر نقره بر سلولهای بیماریزا میتواند به علت بالا بودن قابلیت جذب یونهای نقره باشد که بلافاصله وارد غشای سلول باکتری بیماریزا میشود و غشای سلولی را نشتپذیر میکند. از طرفی اسیدهای اُرگانیک و نمکهای آن بهعنوان یک افزودنی در تغذیه دام و طیور جایگاه خاصی پیدا کرده است و با دارا بودن اثرات محرک رشدی، جایگزین مناسبی برای آنتیبیوتیکها شناخته شدهاند استفاده از مکمل اسیدهای اُرگانیک، سبب بهبود عملکرد جوجه های گوشتی از طریق بهبود مصرف خوراک، هضم و جذب آن، کاهش تولید مواد سمی و افزایش میکرواورگانیسمهای مطلوب روده، کاهش وقوع عفونتها و تعدیل پاسخ ایمنی طیور گردید. همچنین زئولیت یک مادهی معدنی از جنس آلومینوسیلیکاتهای هیدراته است که ساختمان سه بعدی و کریستالی بهشدت منفذدار داشته و حاوی عناصر قلیائی مانند پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم میباشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر نانوذرات نقره پوشش داده شده بر زئولیت و اسید اُرگانیک بر بیان نسبی ژن های سوپراُکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراُکسیداز و کاتالاز در کبد وروده جوجه های گوشتی انجام گرفت.
مواد و روش ها: این آزمایش با استفاده از 450 قطعه جوجه گوشتی در پنج تیمار و شش تکرار و در هر واحد آزمایشی 15 قطعه در قالب طرح کاملاً تصادفی در ایستگاه تحقیقات طیور دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام شد. نیازهای تغذیه ای آنها برای دوره های آغازین (21-1 روزگی) مطابق با توصیه راهنمای نگهداری سویه کاب 500 تهیه شد و جیرههای غذایی با استفاده از نرمافزار UFFDA تنظیم شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد (C)، 2) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت (Z)، 3) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 0/5 درصد نانونقره (NS)، 4) تیمار شاهد مکمل شده با 15/0 درصد اسید اُرگانیک (OA) و 5) تیمار شاهد مکمل شده با 1 درصد زئولیت پوشش داده شده با 0/5 درصد نانونقره و 15/0 درصد اسید اُرگانیک (NSOA) بودند. ترکیب و خواص نانو ذرات نقره به وسیله طیفسنجی تبدیل فوریه فروسرخ (FTIR) و آنالیز انکسار اشعه X (XRD) تعیین گردید. برای انجام آزمایشات مولکولی ابتدا Total RNA با استفاده از کیت استخراج ترایزول (TRIzol) ساخته شرکت سیگماآلدریچ (Sigma Aldrich) استخراج و برای تعیین کیفیت RNA استخراجی از بافتها، از ژل آگارز 1 درصد استفاده شد. در روز 21 دورهی پرورش بطور تصادفی از 3 تکرار بیولوژیک و 3 تکرار تکنیکال، قطعهای به طول 1 سانتیمتر از بافت کبد و روده کوچک جدا شد و پس از انتقال به میکروتیوپ، جهت بررسی بیان نسبی ژنهای سوپراُکسید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون پراُکسیداز (GPX) و کاتالاز (CAT) به ازت مایع منتقل شد.
یافتهها: دادههای این تحقیق در روز 21 دوره پرورش در بافت کبد نشان داد بیان نسبی ژن SOD در کلیه تیمارهای آزمایشی کمتر از تیمار شاهد بود بطوریکه که کمترین میزان بیان نسبی ژن SOD مربوط به تیمار Z میباشد (0/05>P). بیان نسبی ژن GPX در در تیمارهای Z، NS و NSOA نسبت به تیمار شاهد بطور معنیداری افزایش یافته بود؛ در حالیکه در تیمار OA بیان نسبی ژن GPX بطور معنیداری کمتر از تیمار شاهد بود (0/05>P). در تیمار OA، NS و Z، بیان نسبی ژن CAT بطور معنیداری کمتر از تیمار شاهد بود (0/05>P). همچنین، در بافت روده، نتایج آزمایش ما نشان داد که در روز 21 دوره پرورش تیمارهای آزمایشی باعث کاهش بیان نسبی ژن SOD شد بطوریکه کمترین میزان بیان نسبی مربوط به تیمار NS بود (0/05>P). بیان نسبی ژن GPX بافت روده در تیمارهای آزمایشی نسبت به تیمار شاهد بطور معنیداری کمتر بود (0/05>P). ارزیابی بیان نسبی ژن CAT در بافت روده در تیمارهای NSOA، NS و OA نسبت به تیمار شاهد بطور معنیداری کمتر بود (05/0>P)؛ بطوریکه تیمارهای NS و OA از کمترین میزان بیان نسبی برخوردار بودند.
نتیجهگیری: تیمارهای حاوی نانوذرات نقره و زئولیت بیشترین اثرگذاری را در بیان نسبی ژنهای SOD, GPX و CAT از خود نشان دادند، درصورتی که تیمار اسیداُرگانیک موجب کاهش بیان نسبی ژنهای مذکور گردید. از آنجا که روده اولین محل جذب مواد خوراکی هضم شده میباشد، ممکن است سلولهای بافت روده بهعنوان اولین سد تدافعی در برابر رادیکالهای آزاد، واکنش بیستری نسبت به کبد از طریق افزایش بیان ژنهای اُکسیداتیو در برابر ترکیبات غذایی اُکسیدانی از خود نشان دهد یا ژنهای بیشتری در سیستم آنتیاُکسیدانی دخیل شوند. در آزمایش حاضر نیز تغییرات و کاهش بیان نسبی ژن در هر سه ژن SOD، GPX و CAT در بافت روده مشاهده شد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
فیزیولوژی دریافت: 1402/9/15 | پذیرش: 1403/2/31