سید امین مرتضوی، مصطفی قادری- زفره ایی، آزاده ترابی، کلثوم امیری زاخت، فرهاد صمدیان،
دوره ۹، شماره ۱۹ - ( ۳-۱۳۹۷ )
چکیده
هدف از این پژوهش، برآورد مولفه‌های واریانس و فراسنجه‌های ژنتیکی صفات جفت‌ماندگی و سخت‌زایی در گاوداری شرکت فکا بود. سازه‌های غیر ژنتیکی موثر بر این صفات با استفاده از رگرسیون لجستیک در رویه‌ی GENMOD نرمافزار SAS نسخه ۱/۹ بررسی شدند. برای ارزیابی‌های ژنتیکی از پنج مدل بیزی حد آستانه‌ای رکوردهای تکرار شده و یک مدل بیزی دو صفتی استفاده شد. فراسنجه‌های ژنتیکی مدل‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری گیبس موجود در نرمافزار THRGIBBS۱F۹۰B به دست آمدند. نتایج نشان داد که فصل و سال زایش روی جفت‌ماندگی اثر معنی‌داری داشتند و همچنین اثر سال زایش بر سخت‌زایی معنی‌دار بود. برای هر دو صفت مورد بررسی، بهترین مدل برازش یافته بر اساس معیار DIC انتخاب شد. وراثت‌پذیری ژنتیکی افزایشی، اثر ژنتیکی مادری، اثر محیطی دایم حیوان و تکرارپذیری حاصله از بهترین مدل آماری ژنتیکی برازش داده شده بر روی رکوردهای تکرار شده صفت جفت‌ماندگی بهترتیب (۰۰۲/۰)۱۵/۰، (۰۰۷/۰)۰۳/۰، (۰۱/۰)۱۴/۰ و (۰۲/۰)۲۹/۰ بهدست آمدند، در حالی که این مقادیر در تحلیل چند صفته بهترتیب، (۰۰۳/۰)۰۰۵/۰، (۰۳۰/۰)۰۰۱/۰، (۰۰۱/۰)۰۰۲/۰، (۰۰۲/۰)۰۰۸/۰ برآورد شدند. فراسنجه‌های یاد شده در تحلیل حاصل از بهترین مدل آماری ژنتیکی برازش یافته روی رکوردهای تکرار شده صفت سخت‌زایی ترتیب به ترتیب (۰۰۱/۰)۰۳/۰، (۰۲/۰) ۰۲/۰، (۰۰۳/۰) ۲۷/۰ و (۰۱/۰) ۳۰/۰ به دست آمدند، در حالی که در تحلیل چند صفت سخت‌زایی، این مقادیر به ترتیب به صورت (۰۱/۰)۰۰۳/۰ ، (۰۰۲/۰)۰۰۵/۰، (۰۰۱/۰)۰۰۴/۰، (۰۰۲/۰)۰۰۷/۰ برآورد شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با توجه به اهمیت اقتصادی این دو صفت در سودآوری گاوداری فکا و از سوی دیگر، برآوردهای ناچیز وراثت‌پذیری مستقیم و مادری و با توجه به همبستگی‌های ژنتیکی افزایشی (۴۱/۰)، ژنتیک مادری (۱۸/۰)، فنوتیپی (۵۵/۰) ، محیطی (۵۸/۰) و محیطی دایم (۸۱/۰) ، باید روی مدیریت اثر سازه‌های محیطی در این صفات تمرکز ویژه‌ای داشت. در این راستا، انتظار نمی‌رود که تمرکز روی مدیریت ژنتیکی مستقیم و مادری، در صفات یاد شده مثمر ثمر باشد.
