تابستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه کردستان
چکیده: (248 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: زنبورهای عسل نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان دارند. Apis florea Fabricius در طول دو قرن گذشته توصیف شده است. A. florea در ویتنام، جنوب شرقی چین، هند، نپال، جنوب تایلند، سریلانکا، سودان، جنوب ایران، پاکستان، عربستان سعودی و عمان پراکنده شده است. آب و هوای مناطق پراکنش A. florea از جنگل‌های بارانی استوایی در شرق تا ساوانا در غرب تغییر می‌کند. همچنین به سمت غرب، آب و هوای مناطق پراکنش این گونه از گرمسیری به نیمه‌گرمسیری استپی تا نیمه بیابانی تغییر می‌کند. علاوه بر داده‌های مولکولی، از داده‌های مرفومتریک نیز برای مطالعه زنبورهای عسل استفاده شده است. تحلیل‌های مرفومتریک ابزارهای انعطاف‌پذیری هستند که توسط محققان در مناطق مختلف جهان استفاده می‌شود. روش مرفومتریک هندسی از لندمارک‌هایی استفاده می‌کند که می‌توانند دقیقاً روی محل اتصال رگبال‌ها قرار گیرند. برای مقایسه جمعیت‌های A. florea از روش مرفومتریک هندسی استفاده شده است. همچنین روش مرفومتریک سنتی یا استاندارد برای بررسی جمعیت‌های A. florea در مناطق مختلف جهان به کار رفته است .مختصات لندمارک‌ها اثرات موقعیت، جهت و اندازه شکل‌ها را حذف می‌کند. داده‌های مربوط به شکل‌ها با استفاده از روش مرفومتریک هندسی به مختصات پروکراست تبدیل می‌شوند. تجزیه و تحلیل رگرسیون بین اندازه مرکزی و مختصات پروکراست داده‌های جدیدی را به نام داده‌های باقیمانده ایجاد می‌کند که می‌تواند در تجزیه و تحلیل‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد. تاکنون هیچ تحقیقی از مختصات باقی مانده (داده‌های باقیمانده) برای مقایسه جمعیت‌های A. florea استفاده نکرده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر مقایسه کارایی عملکرد مختصات باقیمانده و پروکراست در تمایز و روابط بین جمعیت‌های A. florea در مناطق مختلف جهان بوده است.
مواد و روش‌ها: نمونه‌های گونه زنبور عسل A. florea از مناطق پراکنش آنها تهیه شد. بال‌های جلویی واقع در سمت راست زنبورهای عسل برای بررسی روابط بین جمعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. از هر منطقه 80 نمونه انتخاب شد. 20 لندمارک در محل اتصال رگبال‌ها قرار گرفت. داده‌های خام بدست آمده از لندمارک‌ها وارد نرم‌افزار MorphoJ V. 1.06d شد و در تجزیه و تحلیل‌های آینده به مختصات پروکراست تبدیل شد. سپس فواصل ماهالانوبیس بدست آمد. رگرسیون بین داده‌های پروکراست و اندازه‌های مرکزی محاسبه شد و آزمون آلومتری انجام شد. مختصات باقی مانده (داده‌های باقیمانده) پس از حذف اثر اندازه (تصحیح اندازه) از متغیرهای شکلی محاسبه شد. داده‌های باقیمانده و پروکراست در نرم‌افزار PAST v.3.19 وارد شدند و جمعیت‌های A. florea با استفاده از تجزیه و تحلیل متغیر کانونی (CVA) مقایسه شدند. همچنین تجزیه و تحلیل کلاستر داده‌های باقیمانده و پروکراست با استفاده از نرم افزار SAS v.8 انجام شد.
یافته‌ها: آنالیز چند متغیره و جفتی داده‌های پروکراست و باقیمانده مورد آزمون قرار گرفت. آنالیز چند متغیره داده‌های پروکراست و باقیمانده تفاوت معنی‌داری را بین جمعیت‌ها نشان دادند (P<0.001). همچنین با استفاده از داده‌های پروکراست و باقیمانده، مقایسه‌های جفتی بین تمام جمعیت‌ها مورد آزمون قرار گرفت و بین تمام جمعیت‌ها تفاوت معنی‌داری وجود داشت (P<0.001). مختصات لندمارک‌های بال‌های جلو روی هم قرار گرفتند و تغییرات بین جمعیت‌ها بدست آمد. بیشترین تغییرات در محل اتصال رگبال‌های R و Rs، لندمارک 19 (0000622/0 (S2= مشاهده شد. همچنین کمترین تغییرات در محل اتصال رگبال‌های Cu و 1m-cu، لندمارک 8 مشاهده شد (0000109/0S2=). در CVA داده‌های پروکراست، مؤلفه‌های اول و دوم 94/75 درصد از کل تغییرات را به خود اختصاص دادند (74/28=CV1 و 20/47=CV2). همچنین در CVA داده‌های باقیمانده، مؤلفه‌های اول و دوم 06/83 درصد از کل تغییرات را به خود اختصاص دادند (46/31=CV1 و 60/51=CV2). نتایج CVA داده‌های پروکراست نشان داد که نمونه‌های پاکستان با نمونه‌های ایران (به جز جمعیت کرمان) همپوشانی داشت. نمونه‌های سودان با نمونه‌های ایرانی بوشهر، شیراز و سیستان و بلوچستان همپوشانی داشتند. علاوه بر این، نمونه‌های عمان همپوشانی نسبی با نمونه‌های جنوب هند و کرمان (ایران) نشان دادند. نتایج CVA داده‌های باقیمانده نشان داد که نمونه‌های پاکستان به جز جمعیت کرمان با نمونه‌های ایرانی همپوشانی داشتند. نمونه‌های سودان از نمونه‌های ایران متمایز شد. علاوه بر این، نمونه‌های عمان همپوشانی نسبی با نمونه‌های جنوب هند داشتند. داده‌های پروکراست و داده‌های باقیمانده، جمعیت‌های تایلند و ویتنام را از سایر جمعیت‌ها متمایز کردند. تجزیه و تحلیل کلاستر برای مقایسه جمعیت‌های A. florea در مناطق مختلف انجام شد. کلاستر به دست آمده از داده‌های پروکراست نشان داد که سریلانکا به جمعیت‌های ایران (به جز نمونه‌های کرمان) نزدیک‌تر بود. همچنین جمعیت‌های سودان و پاکستان در یک گروه طبقه‌بندی شدند. پاکستان در همسایگی ایران قرار دارد و کلاستر به دست آمده از داده‌های باقیمانده نشان داد که جمعیت پاکستان ارتباط نزدیک‌تری را با اکثر جمعیت‌های ایران داشت. همچنین سریلانکا جزیره‌ای در اقیانوس هند است که در جنوب شبه قاره هند واقع شده است. کلاستر به دست آمده از داده‌های باقیمانده نشان داد که جمعیت سریلانکا رابطه نزدیک‌تری با جمعیت A. florea در جنوب هند داشت و جمعیت سودان از سایر جمعیت‌ها متمایز شد.
نتیجه‌گیری کلی: نتایج این آزمایش نشان داد که داده‌های باقیمانده کارایی بیشتری را نسبت به داده‌های پروکراست در تمایز و روابط بین جمعیت‌های Apis florea داشتند؛ به طوری که نتایج کلاستر منتج از داده‌های باقیمانده، ارتباط نزدیک‌تر جمعیت‌های A. florea پاکستان و سریلانکا را به ترتیب با جمعیت‌های ایران و جنوب هند نشان داد.
واژه‌های کلیدی: داده‌های باقیمانده، داده‌های پروکراست، Apis florea، مرفومتریک هندسی
مقدمه و هدف: زنبورهای عسل نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان دارند. Apis florea Fabricius در طول دو قرن گذشته توصیف شده است. A. florea در ویتنام، جنوب شرقی چین، هند، نپال، جنوب تایلند، سریلانکا، سودان، جنوب ایران، پاکستان، عربستان سعودی و عمان پراکنده شده است. آب و هوای مناطق پراکنش A. florea از جنگل‌های بارانی استوایی در شرق تا ساوانا در غرب تغییر می‌کند. همچنین به سمت غرب، آب و هوای مناطق پراکنش این گونه از گرمسیری به نیمه‌گرمسیری استپی تا نیمه بیابانی تغییر می‌کند. علاوه بر داده‌های مولکولی، از داده‌های مرفومتریک نیز برای مطالعه زنبورهای عسل استفاده شده است. تحلیل‌های مرفومتریک ابزارهای انعطاف‌پذیری هستند که توسط محققان در مناطق مختلف جهان استفاده می‌شود. روش مرفومتریک هندسی از لندمارک‌هایی استفاده می‌کند که می‌توانند دقیقاً روی محل اتصال رگبال‌ها قرار گیرند. برای مقایسه جمعیت‌های A. florea از روش مرفومتریک هندسی استفاده شده است. همچنین روش مرفومتریک سنتی یا استاندارد برای بررسی جمعیت‌های A. florea در مناطق مختلف جهان به کار رفته است .مختصات لندمارک‌ها اثرات موقعیت، جهت و اندازه شکل‌ها را حذف می‌کند. داده‌های مربوط به شکل‌ها با استفاده از روش مرفومتریک هندسی به مختصات پروکراست تبدیل می‌شوند. تجزیه و تحلیل رگرسیون بین اندازه مرکزی و مختصات پروکراست داده‌های جدیدی را به نام داده‌های باقیمانده ایجاد می‌کند که می‌تواند در تجزیه و تحلیل‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد. تاکنون هیچ تحقیقی از مختصات باقی مانده (داده‌های باقیمانده) برای مقایسه جمعیت‌های A. florea استفاده نکرده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر مقایسه کارایی عملکرد مختصات باقیمانده و پروکراست در تمایز و روابط بین جمعیت‌های A. florea در مناطق مختلف جهان بوده است.
مواد و روش‌ها: نمونه‌های گونه زنبور عسل A. florea از مناطق پراکنش آنها تهیه شد. بال‌های جلویی واقع در سمت راست زنبورهای عسل برای بررسی روابط بین جمعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. از هر منطقه 80 نمونه انتخاب شد. 20 لندمارک در محل اتصال رگبال‌ها قرار گرفت. داده‌های خام بدست آمده از لندمارک‌ها وارد نرم‌افزار MorphoJ V. 1.06d شد و در تجزیه و تحلیل‌های آینده به مختصات پروکراست تبدیل شد. سپس فواصل ماهالانوبیس بدست آمد. رگرسیون بین داده‌های پروکراست و اندازه‌های مرکزی محاسبه شد و آزمون آلومتری انجام شد. مختصات باقی مانده (داده‌های باقیمانده) پس از حذف اثر اندازه (تصحیح اندازه) از متغیرهای شکلی محاسبه شد. داده‌های باقیمانده و پروکراست در نرم‌افزار PAST v.3.19 وارد شدند و جمعیت‌های A. florea با استفاده از تجزیه و تحلیل متغیر کانونی (CVA) مقایسه شدند. همچنین تجزیه و تحلیل کلاستر داده‌های باقیمانده و پروکراست با استفاده از نرم افزار SAS v.8 انجام شد.
یافته‌ها: آنالیز چند متغیره و جفتی داده‌های پروکراست و باقیمانده مورد آزمون قرار گرفت. آنالیز چند متغیره داده‌های پروکراست و باقیمانده تفاوت معنی‌داری را بین جمعیت‌ها نشان دادند (P<0.001). همچنین با استفاده از داده‌های پروکراست و باقیمانده، مقایسه‌های جفتی بین تمام جمعیت‌ها مورد آزمون قرار گرفت و بین تمام جمعیت‌ها تفاوت معنی‌داری وجود داشت (P<0.001). مختصات لندمارک‌های بال‌های جلو روی هم قرار گرفتند و تغییرات بین جمعیت‌ها بدست آمد. بیشترین تغییرات در محل اتصال رگبال‌های R و Rs، لندمارک 19 (0000622/0 (S2= مشاهده شد. همچنین کمترین تغییرات در محل اتصال رگبال‌های Cu و 1m-cu، لندمارک 8 مشاهده شد (0000109/0S2=). در CVA داده‌های پروکراست، مؤلفه‌های اول و دوم 94/75 درصد از کل تغییرات را به خود اختصاص دادند (74/28=CV1 و 20/47=CV2). همچنین در CVA داده‌های باقیمانده، مؤلفه‌های اول و دوم 06/83 درصد از کل تغییرات را به خود اختصاص دادند (46/31=CV1 و 60/51=CV2). نتایج CVA داده‌های پروکراست نشان داد که نمونه‌های پاکستان با نمونه‌های ایران (به جز جمعیت کرمان) همپوشانی داشت. نمونه‌های سودان با نمونه‌های ایرانی بوشهر، شیراز و سیستان و بلوچستان همپوشانی داشتند. علاوه بر این، نمونه‌های عمان همپوشانی نسبی با نمونه‌های جنوب هند و کرمان (ایران) نشان دادند. نتایج CVA داده‌های باقیمانده نشان داد که نمونه‌های پاکستان به جز جمعیت کرمان با نمونه‌های ایرانی همپوشانی داشتند. نمونه‌های سودان از نمونه‌های ایران متمایز شد. علاوه بر این، نمونه‌های عمان همپوشانی نسبی با نمونه‌های جنوب هند داشتند. داده‌های پروکراست و داده‌های باقیمانده، جمعیت‌های تایلند و ویتنام را از سایر جمعیت‌ها متمایز کردند. تجزیه و تحلیل کلاستر برای مقایسه جمعیت‌های A. florea در مناطق مختلف انجام شد. کلاستر به دست آمده از داده‌های پروکراست نشان داد که سریلانکا به جمعیت‌های ایران (به جز نمونه‌های کرمان) نزدیک‌تر بود. همچنین جمعیت‌های سودان و پاکستان در یک گروه طبقه‌بندی شدند. پاکستان در همسایگی ایران قرار دارد و کلاستر به دست آمده از داده‌های باقیمانده نشان داد که جمعیت پاکستان ارتباط نزدیک‌تری را با اکثر جمعیت‌های ایران داشت. همچنین سریلانکا جزیره‌ای در اقیانوس هند است که در جنوب شبه قاره هند واقع شده است. کلاستر به دست آمده از داده‌های باقیمانده نشان داد که جمعیت سریلانکا رابطه نزدیک‌تری با جمعیت A. florea در جنوب هند داشت و جمعیت سودان از سایر جمعیت‌ها متمایز شد.
نتیجه‌گیری کلی: نتایج این آزمایش نشان داد که داده‌های باقیمانده کارایی بیشتری را نسبت به داده‌های پروکراست در تمایز و روابط بین جمعیت‌های Apis florea داشتند؛ به طوری که نتایج کلاستر منتج از داده‌های باقیمانده، ارتباط نزدیک‌تر جمعیت‌های A. florea پاکستان و سریلانکا را به ترتیب با جمعیت‌های ایران و جنوب هند نشان داد.
واژه‌های کلیدی: داده‌های باقیمانده، داده‌های پروکراست، Apis florea، مرفومتریک هندسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |