تابستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
محمد اسدی1 
، عبدالحکیم توغدری*1 ، تقی قورچی1 ، ایدا تیموری1
، عبدالحکیم توغدری*1 ، تقی قورچی1 ، ایدا تیموری1
1- گرگان، میدان بسیج، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده علوم دامی
چکیده: (260 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: با توجه به اینکه منبع اصلی تأمین‌کننده پروتئین جیره دام‌ها کنجالۀ سویا بوده که محصولی وارداتی می‌باشد، استفاده از منابع جانبی کشاورزی و صنعتی یا مخلوطی از آن‌ها با ارزش مشابه با کنجالۀ سویا که در هر اقلیم کشت می‌شوند امری ضروری به‌نظر می‌رسد. از طرفی بیش‌از نیمی از پروتئین کنجالۀ سویا در شکمبه هضم و تبدیل به پروتئین میکروبی می‌شود که ناخوشایند است؛ پس باید به دنبال منبعی متعادل از لحاظ پروتئین قابل هضم و عبوری که به بهبود رشد و عملکرد دام کمک کند، بود. کنجالۀ میکس مخلوطی از پودر گوشت بدون خون، ضایعات پنبه، سبوس شالی، سبوس گندم، کنجالۀ ذرت، پودر پسته و گلوتن مایع است که می‌توان از آن به عنوان منبع پروتئین استفاده کرد. کنجالۀ میکس از محصولات گیاهی و حیوانی ساخته شده که پروتئین عبوری و پروتئین غیرقابل تجزیه را همزمان در اختیار دام می‌گذارد و به‌نظر می‌رسد علاوه بر کمک و بهبود در رشد و عملکرد حیوان، سبب کاهش قیمت جیره و آلودگی‌های زیست محیطی نیز می‌شود. با توجه به اینکه در کشور اطلاعات زیادی در رابطه با تأثیر کنجالۀ میکس در تغذیه نشخوارکنندگان وجود ندارد، این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر استفاده از سطوح مختلف کنجاله میکس در جیره میش‌های شیرده بر عملکرد، قابلیت هضم، رفتار نشخوار و فراسنجه‌های خونی صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: به‌منظور انجام این آزمایش از تعداد 32 رأس میش شیری سه شکم زایش نژاد آتابای با میانگین وزنی 8/2±41 کیلوگرم در 4 تیمار و 8 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمارها شامل: تیمار شاهد (جیرۀ بدون افزودن کنجالۀ میکس)، تیمار دوم (جیرۀ حاوی 33 درصد جایگزینی کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس)، تیمار سوم (جیرۀ حاوی 67 درصد جایگزینی کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس) و تیمار چهارم (جیرۀ حاوی 100 درصد جایگزینی کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس) بودند. طول دورۀ آزمایش 56 روز بود. خوراک روزانه به‌صورت کاملاً مخلوط به مصرف دام‌ها می‌رسید و باقی‌مانده خوراک برای هر دام در هر روز توزین و ثبت میشد. برای محاسبه تغییرات وزن، وزنکشی دام‌ها به‌صورت هفتگی، صورت گرفت. برای نمونه‌های مربوط به قابلیت هضم، ابتدا نمونه‌های خوراک، باقی‌مانده و مدفوع جمعآوری شده هر دام در روز 51 تا 55 به مدت پنج روز جمعآوری گردید و سپس نمونه‌ها با یکدیگر مخلوط و یک نمونه 100 گرمی از هر کدام برای هر دام برداشته و در آون در دمای 94 درجه سانتی‌گراد برای مدت 48 ساعت خشک گردیدند. ترکیب شیمیایی نمونه‌های خوراک، باقی‌مانده و مدفوع برای الیاف نامحلول در شوینده خنثی با روش ون‌سوست، تعیین شدند. همچنین پروتئین خام توسط دستگاه میکرو کجلدال، چربی خام توسط دستگاه سوکسله و خاکستر خام بوسیلۀ کوره الکتریکی مورد تجزیه قرار گرفتند. رفتار مصرف خوراک طی روزهای 55 و 56 آزمایش به‌صورت ثبت فعالیت 24 ساعته اندازه‌گیری شد. در روز آخر آزمایش، پیش‌از تغذیۀ صبح، از سیاهرگ گردنی دام‌ها (وداج) نمونه خون گرفته‌شد. جهت اندازه‌گیری متابولیت‌های خون شامل گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول، اوره، پروتئین کل، آلبومین و گلوبولین، از کیتهای شیمیایی شرکت پارس آزمون و دستگاه اتوآنالایزر استفاده شد.
یافته‌ها: افزایش سطوح کنجالۀ میکس بر وزن انتهای دوره، افزایش وزن کل، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی میش ها تأثیر معنی‌داری ایجاد نکرد اما با جایگزینی کامل کنجالۀ میکس، مصرف ماده خشک افزایش داشت (0141/0= P). اختلاف معنی‌داری در مقادیر ماده آلی، عصاره اتری و الیاف نامحلول در شوینده خنثی دیده نشد درحالی‌که قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین خام با جایگزینی کامل کنجالۀ میکس با افزایش معنی‌داری همراه بود. با افزایش سطح کنجالۀ میکس، فعالیت‌های خوردن، نشخوار و جویدن با افزایش معنی‌داری و استراحت فک با کاهش معنی‌داری همراه بودند اما در فعالیت‌های آب خوردن، رفتارهای نامتعارف، ایستادن و دراز کشیدن تغییر معنی‌دار یافت نشد. در سطوح مختلف جایگزینی، اختلاف معنی‌داری در مقادیر گلوکز، کلسترول، تری‌گلیسرید، پروتئین کل، آلبومین، گلوبولین و نسبت آلبومین به گلوبولین مشاهده نشد. با جایگزینی کامل، مقدار اوره خون در تیمار100 درصد کنجالۀ میکس با افزایش معنی‌داری همراه بود (0011/0=P).
نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که جایگزینی کامل کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس امکان‌پذیر بوده و هیچ تأثیر منفی بر عملکرد و سلامت میش‌های آتابای نداشته‌است.
مقدمه و هدف: با توجه به اینکه منبع اصلی تأمین‌کننده پروتئین جیره دام‌ها کنجالۀ سویا بوده که محصولی وارداتی می‌باشد، استفاده از منابع جانبی کشاورزی و صنعتی یا مخلوطی از آن‌ها با ارزش مشابه با کنجالۀ سویا که در هر اقلیم کشت می‌شوند امری ضروری به‌نظر می‌رسد. از طرفی بیش‌از نیمی از پروتئین کنجالۀ سویا در شکمبه هضم و تبدیل به پروتئین میکروبی می‌شود که ناخوشایند است؛ پس باید به دنبال منبعی متعادل از لحاظ پروتئین قابل هضم و عبوری که به بهبود رشد و عملکرد دام کمک کند، بود. کنجالۀ میکس مخلوطی از پودر گوشت بدون خون، ضایعات پنبه، سبوس شالی، سبوس گندم، کنجالۀ ذرت، پودر پسته و گلوتن مایع است که می‌توان از آن به عنوان منبع پروتئین استفاده کرد. کنجالۀ میکس از محصولات گیاهی و حیوانی ساخته شده که پروتئین عبوری و پروتئین غیرقابل تجزیه را همزمان در اختیار دام می‌گذارد و به‌نظر می‌رسد علاوه بر کمک و بهبود در رشد و عملکرد حیوان، سبب کاهش قیمت جیره و آلودگی‌های زیست محیطی نیز می‌شود. با توجه به اینکه در کشور اطلاعات زیادی در رابطه با تأثیر کنجالۀ میکس در تغذیه نشخوارکنندگان وجود ندارد، این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر استفاده از سطوح مختلف کنجاله میکس در جیره میش‌های شیرده بر عملکرد، قابلیت هضم، رفتار نشخوار و فراسنجه‌های خونی صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: به‌منظور انجام این آزمایش از تعداد 32 رأس میش شیری سه شکم زایش نژاد آتابای با میانگین وزنی 8/2±41 کیلوگرم در 4 تیمار و 8 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمارها شامل: تیمار شاهد (جیرۀ بدون افزودن کنجالۀ میکس)، تیمار دوم (جیرۀ حاوی 33 درصد جایگزینی کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس)، تیمار سوم (جیرۀ حاوی 67 درصد جایگزینی کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس) و تیمار چهارم (جیرۀ حاوی 100 درصد جایگزینی کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس) بودند. طول دورۀ آزمایش 56 روز بود. خوراک روزانه به‌صورت کاملاً مخلوط به مصرف دام‌ها می‌رسید و باقی‌مانده خوراک برای هر دام در هر روز توزین و ثبت میشد. برای محاسبه تغییرات وزن، وزنکشی دام‌ها به‌صورت هفتگی، صورت گرفت. برای نمونه‌های مربوط به قابلیت هضم، ابتدا نمونه‌های خوراک، باقی‌مانده و مدفوع جمعآوری شده هر دام در روز 51 تا 55 به مدت پنج روز جمعآوری گردید و سپس نمونه‌ها با یکدیگر مخلوط و یک نمونه 100 گرمی از هر کدام برای هر دام برداشته و در آون در دمای 94 درجه سانتی‌گراد برای مدت 48 ساعت خشک گردیدند. ترکیب شیمیایی نمونه‌های خوراک، باقی‌مانده و مدفوع برای الیاف نامحلول در شوینده خنثی با روش ون‌سوست، تعیین شدند. همچنین پروتئین خام توسط دستگاه میکرو کجلدال، چربی خام توسط دستگاه سوکسله و خاکستر خام بوسیلۀ کوره الکتریکی مورد تجزیه قرار گرفتند. رفتار مصرف خوراک طی روزهای 55 و 56 آزمایش به‌صورت ثبت فعالیت 24 ساعته اندازه‌گیری شد. در روز آخر آزمایش، پیش‌از تغذیۀ صبح، از سیاهرگ گردنی دام‌ها (وداج) نمونه خون گرفته‌شد. جهت اندازه‌گیری متابولیت‌های خون شامل گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول، اوره، پروتئین کل، آلبومین و گلوبولین، از کیتهای شیمیایی شرکت پارس آزمون و دستگاه اتوآنالایزر استفاده شد.
یافته‌ها: افزایش سطوح کنجالۀ میکس بر وزن انتهای دوره، افزایش وزن کل، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی میش ها تأثیر معنی‌داری ایجاد نکرد اما با جایگزینی کامل کنجالۀ میکس، مصرف ماده خشک افزایش داشت (0141/0= P). اختلاف معنی‌داری در مقادیر ماده آلی، عصاره اتری و الیاف نامحلول در شوینده خنثی دیده نشد درحالی‌که قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین خام با جایگزینی کامل کنجالۀ میکس با افزایش معنی‌داری همراه بود. با افزایش سطح کنجالۀ میکس، فعالیت‌های خوردن، نشخوار و جویدن با افزایش معنی‌داری و استراحت فک با کاهش معنی‌داری همراه بودند اما در فعالیت‌های آب خوردن، رفتارهای نامتعارف، ایستادن و دراز کشیدن تغییر معنی‌دار یافت نشد. در سطوح مختلف جایگزینی، اختلاف معنی‌داری در مقادیر گلوکز، کلسترول، تری‌گلیسرید، پروتئین کل، آلبومین، گلوبولین و نسبت آلبومین به گلوبولین مشاهده نشد. با جایگزینی کامل، مقدار اوره خون در تیمار100 درصد کنجالۀ میکس با افزایش معنی‌داری همراه بود (0011/0=P).
نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که جایگزینی کامل کنجالۀ سویا با کنجالۀ میکس امکان‌پذیر بوده و هیچ تأثیر منفی بر عملکرد و سلامت میش‌های آتابای نداشته‌است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |