دوره 15، شماره 1 - ( بهار 1403 )
جلد 15 شماره 1 صفحات 127-119 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hashemi M, Agah M J, Hashemi S M R, Norollahi H. (2024). Investigating the Effect of Hydroponic Barley Fodder Feeding on the Meat Characteristics of Native goats in Fars Province. Res Anim Prod. 15(1), 119-127. doi:10.61186/rap.15.43.108
URL: http://rap.sanru.ac.ir/article-1-1418-fa.html
URL: http://rap.sanru.ac.ir/article-1-1418-fa.html
هاشمی مجید، آگاه محمد جواد، هاشمی سید محمدرضا، نورالهی حسین. بررسی اثر تغذیه علوفه آب‌کشت جو بر ویژگی‌های گوشت بزغاله‌‌های بومی استان فارس پژوهشهاي توليدات دامي 1403; 15 (1) :127-119 10.61186/rap.15.43.108
1- موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
2- بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
2- بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
چکیده: (1174 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: علوفه سبز بدلیل خوشخوراکی و قابلیت هضم بالا از اجزایی است که هنگام تهیه جیره غذایی دام به آن توجه خاصی می‌شود. علوفه سبز در جیره تعلیفی دام در حفظ سلامت و بهبود کارآئی تولیدی و تولیدمثلی دام تأثیر داشته و ممکن است روی کیفیت گوشت نیز اثر داشته باشد. از سوی دیگر عمده ترین معضل در تولید علوفه در دنیا عدم دستیابی به آب کافی برای کشت و رشد علوفه است. بروز پدیده خشکسالی مداوم در سال‌های اخیر در کشور، تولید علوفه سبز را با مشکل مواجه کرده و نظرها را به سمت روش‌های پایدار از جمله روش آب‌کشت سوق داده است. در این روش از خاک زراعی برای پرورش گیاه استفاده نشده و تغذیه در محلولی که تمامی عناصر لازم برای گیاه در آن وجود دارد، انجام می‌گیرد. در ارتباط با تأثیر این منبع خوراکی بر کیفیت گوشت تولیدی دام‌های پرواری گزارشی وجود ندارد. از آنجا که در زمان معرفی یک منبع خوراکی برای دام، باید تمام ابعاد آن یا در واقع ارزش غذایی آن سنجیده شود، لذا با هدف بررسی تأثیر مصرف سطوح مختلف علوفه آب‌کشت جو بر روی ویژگی‌های کیفی و حسی گوشت بزغاله این پژوهش انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این آزمایش 28 رأس بزغاله نر بومی فارس در چهار تیمار و هفت تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در قفس‌های انفرادی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل جایگزینی علوفه آب‌کشت جو در سه سطح 25، 50 و 75 درصد به جای یونجه (بر حسب ماده خشک) در جیره غذایی و یک تیمار شاهد بدون جایگزینی بود. جیره بر اساس جداول استاندارد مواد مغذی بز موجود در نشریه احتیاجات مواد مغذی نشخوارکنندگان کوچک تنظیم گردید بعد از گذشت 90 روز از شروع آزمایش، شش رأس بزغاله از هر تیمار کشتار و پس از 24 ساعت سردخانه‌گذاری لاشه در چهار درجۀ سانتی‌گراد، قطعات مختلفی از عضله راسته جدا و برای تعیین فاکتورهای فیزیکی، شیمیایی، بافتی و حسی برچسب‌گذاری شد. آزمایش‌های شیمیایی شامل اندازه‌گیری چربی بین ماهیچه‌ای، پروتئین و خاکستر در نمونه‌ها با روش استاندارد انجام شد و ماده خشک نمونه‌ها با قرار دادن حدود سه گرم از نمونه در دمای 2 ± 102 درجۀ سانتی‌گراد بهمدت سه ساعت اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری محتوای کل نیتروژن فرار، از روش کلدال و برای اندازه‌گیری pH از pH متر دیجیتال تنظیم شده در دمای 25 درجۀ سانتی‌گراد استفاده شد. میزان پایداری اکسیداتیو در نمونه های گوشت ماهیچه راسته با روش مالون دی آلدئید اندازه‌گیری شد. برای ارزیابی رنگ و اُفت ناشی از نگهداری بهترتیب از روش تصویربرداری دیجیتالی و کیسه پلاستیکی استفاده شد. ظرفیت نگهداری آب با انجام سانتریفیوژ نمونه قرار داده شده در کاغذ صافی بهمدت ٤ دقیقه در دور ١٥٠٠ و ثبت وزن و سپس قرار دادن در آون با دمای ٧٠ درجه سانتی‌گراد بهمدت 24 ساعت انجام شد و اُفت ناشی از پخت با قرار دادن نمونه بهمدت یک ساعت در حمام بخار آب ٩٠ درجه سانتی‌گراد محاسبه گردید. فاکتورهای بافتی شامل سختی، چسبندگی، انسجام، ارتجاع و جوش‌پذیری با تهیه قطعاتی تقریباً مکعبی با ابعاد یک سانتی‌متر از نمونه‌های گوشت و با دستگاه بررسی بافت اندازه‌گیری شدند. این دستگاه مجهز به یک پروب استوانه‌ای استیل با قطر شش میلی‌متر و ارتفاع 35 میلی‌متر بود. پروب دستگاه دو بار با سرعت دو میلی‌متر در ثانیه و تا 50 درصد ارتفاع پروب به نمونه مورد آزمایش وارد و نتایج توسط نرم‌افزار دستگاه ثبت شد. برای بررسی ویژگی‌های حسی نمونه‌های گوشت شامل رنگ، بو، تردی و پذیرش کلی، از گروه پانل و تکمیل پرسشنامه‌ای بر اساس آزمون هدونیک استفاده شد. بهمنظور بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و بافتی در تیمارهای مختلف از رویه تجزیه واریانس یکطرفه استفاده شد. در مواردی که تفاوت معنی‌داری بین تیمارها وجود داشت، میانگین‌ها با آزمون دانکن مقایسه شد. یافته‌های حاصل از آزمون پانل با آزمون کرسکال-والیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری بین گروه شاهد با تیمارهای آزمایشی در مقدار چربی (با دامنه 13/87-10/08درصد)، ماده خشک (با دامنه 31/55-29/08درصد)، خاکستر (با دامنه 1/15-0/93درصد) و نیتروژن فرار کل (با دامنه 24/33 -20/25 میلی‌گرم در 100گرم) نمونه‌ها مشاهده نشد. نتایج نشان دادند که جایگزینی علوفه آب‌کشت جو به مقدار 25 درصد بجای یونجه در جیره، سبب افزایش معنی‌دار مقدار پروتئین گوشت (0/0136p=) و میزان اکسیداسیون (0/0497=p) و کاهش معنی‌دار (0/0132=p) مقدار اُفت ناشی از پخت نسبت به تیمار شاهد و دیگر تیمارهای آزمایشی گردید. هیچ تفاوت آماری معنی‌داری در مقادیر ثبت شده برای ارزیابی بافت و امتیازات حسی گوشت در بین تیمارهای آزمایشی و گروه شاهد وجود نداشت. پذیرش کلی نمونه‌های گوشت در تمامی تیمارهای مورد بررسی دارای امتیاز فراتر از پنج و در حد مطلوب متوسط قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: جایگزینی علوفه آب‌کشت جو به جای یونجه در جیره غذایی بزغاله پرواری تا سطح 75 درصد، اثرات منفی بر ویژگی‌های شیمیایی، فیزیکی و پایداری اکسیداتیو گوشت در زمان نگهداری در یخچال و فریزر نداشت. همچنین استفاده از علوفه آب‌کشت در نسبت‌های 25، 50 و 75 درصد (به جای سهم یونجه و 10، 20، و 30 درصد ماده خشک کل جیره)، اثرات نامطلوبی بر قرمزی، تردی و بوی گوشت تولیدی نداشته و امتیازات کسب شده برای پذیرش کلی نشان داد که اختلاف فاحشی از نظر ویژگی‌های حسی بین گوشت تیمارهای آزمایشی با تیمار شاهد وجود ندارد.
مقدمه و هدف: علوفه سبز بدلیل خوشخوراکی و قابلیت هضم بالا از اجزایی است که هنگام تهیه جیره غذایی دام به آن توجه خاصی می‌شود. علوفه سبز در جیره تعلیفی دام در حفظ سلامت و بهبود کارآئی تولیدی و تولیدمثلی دام تأثیر داشته و ممکن است روی کیفیت گوشت نیز اثر داشته باشد. از سوی دیگر عمده ترین معضل در تولید علوفه در دنیا عدم دستیابی به آب کافی برای کشت و رشد علوفه است. بروز پدیده خشکسالی مداوم در سال‌های اخیر در کشور، تولید علوفه سبز را با مشکل مواجه کرده و نظرها را به سمت روش‌های پایدار از جمله روش آب‌کشت سوق داده است. در این روش از خاک زراعی برای پرورش گیاه استفاده نشده و تغذیه در محلولی که تمامی عناصر لازم برای گیاه در آن وجود دارد، انجام می‌گیرد. در ارتباط با تأثیر این منبع خوراکی بر کیفیت گوشت تولیدی دام‌های پرواری گزارشی وجود ندارد. از آنجا که در زمان معرفی یک منبع خوراکی برای دام، باید تمام ابعاد آن یا در واقع ارزش غذایی آن سنجیده شود، لذا با هدف بررسی تأثیر مصرف سطوح مختلف علوفه آب‌کشت جو بر روی ویژگی‌های کیفی و حسی گوشت بزغاله این پژوهش انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این آزمایش 28 رأس بزغاله نر بومی فارس در چهار تیمار و هفت تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در قفس‌های انفرادی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل جایگزینی علوفه آب‌کشت جو در سه سطح 25، 50 و 75 درصد به جای یونجه (بر حسب ماده خشک) در جیره غذایی و یک تیمار شاهد بدون جایگزینی بود. جیره بر اساس جداول استاندارد مواد مغذی بز موجود در نشریه احتیاجات مواد مغذی نشخوارکنندگان کوچک تنظیم گردید بعد از گذشت 90 روز از شروع آزمایش، شش رأس بزغاله از هر تیمار کشتار و پس از 24 ساعت سردخانه‌گذاری لاشه در چهار درجۀ سانتی‌گراد، قطعات مختلفی از عضله راسته جدا و برای تعیین فاکتورهای فیزیکی، شیمیایی، بافتی و حسی برچسب‌گذاری شد. آزمایش‌های شیمیایی شامل اندازه‌گیری چربی بین ماهیچه‌ای، پروتئین و خاکستر در نمونه‌ها با روش استاندارد انجام شد و ماده خشک نمونه‌ها با قرار دادن حدود سه گرم از نمونه در دمای 2 ± 102 درجۀ سانتی‌گراد بهمدت سه ساعت اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری محتوای کل نیتروژن فرار، از روش کلدال و برای اندازه‌گیری pH از pH متر دیجیتال تنظیم شده در دمای 25 درجۀ سانتی‌گراد استفاده شد. میزان پایداری اکسیداتیو در نمونه های گوشت ماهیچه راسته با روش مالون دی آلدئید اندازه‌گیری شد. برای ارزیابی رنگ و اُفت ناشی از نگهداری بهترتیب از روش تصویربرداری دیجیتالی و کیسه پلاستیکی استفاده شد. ظرفیت نگهداری آب با انجام سانتریفیوژ نمونه قرار داده شده در کاغذ صافی بهمدت ٤ دقیقه در دور ١٥٠٠ و ثبت وزن و سپس قرار دادن در آون با دمای ٧٠ درجه سانتی‌گراد بهمدت 24 ساعت انجام شد و اُفت ناشی از پخت با قرار دادن نمونه بهمدت یک ساعت در حمام بخار آب ٩٠ درجه سانتی‌گراد محاسبه گردید. فاکتورهای بافتی شامل سختی، چسبندگی، انسجام، ارتجاع و جوش‌پذیری با تهیه قطعاتی تقریباً مکعبی با ابعاد یک سانتی‌متر از نمونه‌های گوشت و با دستگاه بررسی بافت اندازه‌گیری شدند. این دستگاه مجهز به یک پروب استوانه‌ای استیل با قطر شش میلی‌متر و ارتفاع 35 میلی‌متر بود. پروب دستگاه دو بار با سرعت دو میلی‌متر در ثانیه و تا 50 درصد ارتفاع پروب به نمونه مورد آزمایش وارد و نتایج توسط نرم‌افزار دستگاه ثبت شد. برای بررسی ویژگی‌های حسی نمونه‌های گوشت شامل رنگ، بو، تردی و پذیرش کلی، از گروه پانل و تکمیل پرسشنامه‌ای بر اساس آزمون هدونیک استفاده شد. بهمنظور بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و بافتی در تیمارهای مختلف از رویه تجزیه واریانس یکطرفه استفاده شد. در مواردی که تفاوت معنی‌داری بین تیمارها وجود داشت، میانگین‌ها با آزمون دانکن مقایسه شد. یافته‌های حاصل از آزمون پانل با آزمون کرسکال-والیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری بین گروه شاهد با تیمارهای آزمایشی در مقدار چربی (با دامنه 13/87-10/08درصد)، ماده خشک (با دامنه 31/55-29/08درصد)، خاکستر (با دامنه 1/15-0/93درصد) و نیتروژن فرار کل (با دامنه 24/33 -20/25 میلی‌گرم در 100گرم) نمونه‌ها مشاهده نشد. نتایج نشان دادند که جایگزینی علوفه آب‌کشت جو به مقدار 25 درصد بجای یونجه در جیره، سبب افزایش معنی‌دار مقدار پروتئین گوشت (0/0136p=) و میزان اکسیداسیون (0/0497=p) و کاهش معنی‌دار (0/0132=p) مقدار اُفت ناشی از پخت نسبت به تیمار شاهد و دیگر تیمارهای آزمایشی گردید. هیچ تفاوت آماری معنی‌داری در مقادیر ثبت شده برای ارزیابی بافت و امتیازات حسی گوشت در بین تیمارهای آزمایشی و گروه شاهد وجود نداشت. پذیرش کلی نمونه‌های گوشت در تمامی تیمارهای مورد بررسی دارای امتیاز فراتر از پنج و در حد مطلوب متوسط قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: جایگزینی علوفه آب‌کشت جو به جای یونجه در جیره غذایی بزغاله پرواری تا سطح 75 درصد، اثرات منفی بر ویژگی‌های شیمیایی، فیزیکی و پایداری اکسیداتیو گوشت در زمان نگهداری در یخچال و فریزر نداشت. همچنین استفاده از علوفه آب‌کشت در نسبت‌های 25، 50 و 75 درصد (به جای سهم یونجه و 10، 20، و 30 درصد ماده خشک کل جیره)، اثرات نامطلوبی بر قرمزی، تردی و بوی گوشت تولیدی نداشته و امتیازات کسب شده برای پذیرش کلی نشان داد که اختلاف فاحشی از نظر ویژگی‌های حسی بین گوشت تیمارهای آزمایشی با تیمار شاهد وجود ندارد.
فهرست منابع
1. Abbasvali, M., Shekarforoush, S. S., Aminlari, M., & Ebrahimnejad, H. (2012). Effects of medium-voltage electrical stimulation on postmortem changes in fat-tailed sheep. Journal of Food Science, 77(1), S47-53.
https://doi.org/10.1111/j.1750-3841.2011.02463.x [DOI:10.1111/j.1750-3841.2011.02463.x.]
2. Abd El-aal, H. A., & Suliman, A. I. A. (2008). Carcass traits and meat quality of lamb fed on ration containing different levels of leucaena hay (Leucaena leucocephala L.). Biotechnology in Animal Husbandry, 24(34), 77-92. [DOI:10.2298/BAH0804077E]
3. Agriculture Statistics of Iran. ( 2021). The yearbook of agriculture statistics of Iran, 2020. In Bureau of statistics and information technology (pp. 114-115). Tehran, Iran: The ministry of Jihad-E-agriculture (In Persian).
4. Al-karaki, G., & Al-momani, N. (2011). Evaluation of some barley cultivars for green fodder production and water use efficiency under hydroponic conditions. Jordan Journal of Agricultural Sciences, 7, 448-457.
5. Babiker, S. A., El Khider, I. A., & Shafie, S. A. (1990). Chemical composition and quality attributes of goat meat and lamb. Meat Science, 28(4), 273-277.
https://doi.org/10.1016/0309-1740(90)90041-4 [DOI:10.1016/0309-1740(90)90041-4.]
6. Botsoglou, N. A., Fletouris, D. J., Papageorgiou, G. E., Vassilopoulos, V. N., Mantis, A. J., & Trakatellis, A. G. (1994). Rapid, sensitive, and specific thiobarbituric acid method for measuring lipid peroxidation in animal tissue, food, and feedstuff samples. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 42(9), 1931-1937. [DOI:10.1021/jf00045a019]
7. Bouton, P. W., Harris, P. V., & Shorthose, W. R. (1972). The effect of ultimate pH on ovine muscle: Water-holding capacity. Journal of Food Science, 37, 351-355. [DOI:10.1111/j.1365-2621.1972.tb02635.x]
8. Elmulthum, N. A., Zeineldin, F. I., Al-Khateeb, S. A., Al-Barrak, K. M., Mohammed, T. A., Sattar, M. N., & Mohmand, A. S. (2023). Water Use Efficiency and Economic Evaluation of the Hydroponic versus Conventional Cultivation Systems for Green Fodder Production in Saudi Arabia. Sustainability, 15, 822-835.
https://doi.org/10.3390/su15010822 [DOI:https://doi.org/10.3390/su15010822.]
9. Fazaeli, H., Solaymani, S., & Rouzbahan, Y. (2017). Nutritive value and performance of cereal green fodder yield in hydroponic system. Research on Animal Production, 8 (15), 96-104 (In Persian). [DOI:10.29252/rap.8.15.96]
10. Ghoorchi, T., Seyedalmoosavi, S. M. M., Zeinali, E., Karimi, Z., & Gharabash, A. M. (2017). The Effect of Fattening Potential of Dalagh Lambs Fed Grazing Whole-Crop Barley. Aniaml Science journal (Pajouhesh & Sazendegi), 117; 141-150. [DOI:10.22092/ASJ.2018.116052 (In Persian).]
11. Gunasekaran, S., Bandeswaran, C., & Valli, C. (2019). Low-cost hydroponic fodder production technology for sustainable live-stock farming during fodder scarcity Current Science, 116, 526-528.
12. Hashemi, S. R., Davoodi, D., Dastar, B., Bolandi, N., Smaili, M., & R., M. (2014). Meat quality attributes of broiler chickens fed diets supplemented with silver nanoparticles coated on zeolite. Poultry Science Journal, 2 (2), 183-193.
13. Hildrum, K. I., Solvang, M., Nilsen, B. N., Froystein, T., & Berg, J. (1999). Combined effects of chilling rate, low voltage electrical stimulation and freezing on sensory properties of bovine M. longissimus dorsi. Meat Science, 52(1), 1-7.
https://doi.org/10.1016/S0309-1740(98)00142-9 [DOI:10.1016/s0309-1740(98)00142-9.]
14. Hossain, S. A., Sherasia, P. L., Phondba, B. T., Pathan, F. K., & Garg, M. R. (2017). Effect of feeding green fodder based diet in lactating buffaloes: Milk production, economics and methane emission. Indian Journal of Dairy Science, 70(6), 767-773.
15. Hozhabri, A., Ganjkhanlou, M., Zali, A., Emami, A., & Akbari Afjani, A. (2013). Effect of fish oil and thyme essence on meat quality and meat oxidative stability of Mahabadi kids. Journal of Animal Science Research, 23(4), 71-81 (In Persian).
16. ISIRI 742. (2003). Meat and meat products-determination total fat content-test method. Institute of Standards and Industrial research of Iran (In Persian).
17. ISIRI 744. (2002). Meat and meat products -determination of total ash - test method. Institute of Standards and Industrial research of Iran. (In Persian).
18. ISIRI 924. (2001). Meat and meat products -determination of total protein -test method. Institute of Standards and Industrial research of Iran (In Persian).
19. Khorasani1, O., Chaji, M., & Baghban, F. (2021). The effect of ruminal pH adjusting additives on some meat quality parametersin fattening lambs fed a high concentrate Diet. Research on Animal Production, 12 (32), 50-60 (In Persian). [DOI:10.52547/rap.12.32.50]
20. Khoshnazarporshokuhi, R. (2009). Barley fodder production by hydroponic method In: Proceeding of First National Congress of Hydroponics and Greenhouse Productions, Esfahan, Iran. (In Persian).
21. Lee, J. H., Min, B. R., & Lemma, B. B. (2017). Quality characteristics of goat meat as influenced by condensed tannins-containing pine bark. Small Ruminant Research, 146, 28-32. [DOI:10.1016/j.smallrumres.2016.11.009]
22. Liang, J. B., & Paengkoum, P. (2019). Current status, challenges and the way forward for dairy goat production in Asia - conference summary of dairy goats in Asia. Asian-Australas Journal of Animal Science, 32(8), 1233-1243.
https://doi.org/10.5713/ajas.19.0272 [DOI:10.5713/ajas.19.0272.]
23. Meilgaard, M. C., Civille, G. V., & Carr, B. T. (2016). Sensory Evaluation Techniques. CRC Press.
24. Montgomery, J. L. (2007). Objective Methods of Sensory Analysis. In L. M. L. Nollet (Ed.), Handbook of Meat, Poultry and Seafood Quality (pp. 71-88). Blackwell Publishing. [DOI:10.1002/9780470277829.ch7]
25. Noorollahi, H., & Rahmani, R. (2015). Effects of different levels of barley hydroponic fodder on feedlot performance , carcass characteristics and economic indices of Fars native kids (Final Report of Research Project), Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center. Agricultural Research, Education and Extension Organization (In Persian).
26. NRC. 2007. Nutrient Requirements of Small ruminants: sheep, goats, cervids and New World Camelids. National Academy Press, Washington DC.
27. Yam, K. L., & Papadakis, S. E. (2004). A simple digital imaging method for measuring and analyzing color of food surfaces. Journal of Food Engineering, 61, 137-142. [DOI:10.1016/S0260-8774(03)00195-X]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
