دوره 14، شماره 39 - ( بهار 1402 )
جلد 14 شماره 39 صفحات 111-102 |
برگشت به فهرست نسخه ها
عطااله رحیمی 
، غلامحسین طهماسبی ، حمید رضا بهمنی ، صالح صالحی ، بدرالدین زارع ، عبدالستار پارسانسب ، بابک رخزاد
، غلامحسین طهماسبی ، حمید رضا بهمنی ، صالح صالحی ، بدرالدین زارع ، عبدالستار پارسانسب ، بابک رخزاد
بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
چکیده: (1008 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: استفاده از ملکه های اصلاح شده و دارای صفات مطلوب عملکردی و رفتاری از ارکان مهم موفقیت در امر پرورش زنبورعسل میباشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عملکرد ملکه های اصلاح شده زنبورعسل ایرانی با ملکه های شاهد (ملکه های بومی اصلاح نشده) در زنبورستان های بخش خصوصی استان کردستان طی سالهای 1396 الی 1400 اجرا شد.
مواد و روش ها: در مطالعه ی حاضر، ملکههای لایهی سوم که حاصل ملکههای اصلاح شده طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی بودند، در شش زنبورستان بخش خصوصی استان کردستان در کنار ملکههای بومی اصلاح نشده (به‌عنوان شاهد) از لحاظ صفات تولید عسل، بچهدهی، زمستان گذرانی، رفتار آرامش روی قاب و رفتار تهاجمی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی ملکه‌ها، پرسشنامه های خاصی طراحی و در اختیار زنبورداران قرار گرفت تا ملکههای لایه سوم طرح را به همراه ملکههای شاهد در زنبورستان خصوصی خود در سال های مورد مطالعه، ارزیابی نمایند.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ملکه روی همه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر سال روی صفات تولید عسل و بچه دهی در سطح احتمال 1 درصد و روی صفت آرامش روی قاب در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. اثر شهرستان، روی صفت بچه دهی معنی دار بود (0/01p<). همچنین، براساس نتایج به دست آمده، اثرات متقابل ملکه - سال و سال - شهرستان روی صفات بچه دهی و تولید عسل به‌ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنی دار بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که کلنی های دارای ملکه های اصلاح شده، از لحاظ صفات بچه دهی، رفتار تهاجمی، رفتار آرامش روی قاب و زمستان گذرانی، نسبت به کلنی های دارای ملکه های بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان، به‌طور معنی داری برتری داشتند (0/05 p<). برتری و پیشرفت نسبی قابل قبولی هم از لحاظ صفت تولید عسل در ملکه های اصلاح شده در تمام سال های مورد مطالعه در مقایسه با ملکه های بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان مشاهده گردید ولی با توجه به وراثت پذیری پایین این صفت، این برتری و پیشرفت معنی دار نبود.
نتیجه گیری: در مجموع، نتایج این تحقیق، پیشرفت و بهبود اصلاحی صفات هدف و برتری ملکه های اصلاح شده زنبورعسل ایرانی را در مقایسه باملکه های بومی اصلاح نشده در شرایط اقلیمی استان کردستان، نشان داد. با عنایت به برتری و بهبودهای معنی دار در اکثریت صفات مورد مطالعه در ملکه های اصلاح شده حاصل از طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی، می توان استنباط کرد که زنبورعسل ایرانی از لحاظ ژنتیکی، ظرفیت اصلاح را دارد. بنابراین، پیشنهاد می شود در ادامه ی این تحقیق، با تلاش بیشتر در جهت تثبیت ژنتیکی بهبودهای حاصل و جلوگیری از هموزیگوسیتی آلل های جنسی که اثر مستقیم در کاهش عملکرد کلنی ها دارد و نیز استفاده از روش های نوین اصلاح نژادی در مقابله با مشکلات جدید صنعت زنبورداری اقدام شود.
مقدمه و هدف: استفاده از ملکه های اصلاح شده و دارای صفات مطلوب عملکردی و رفتاری از ارکان مهم موفقیت در امر پرورش زنبورعسل میباشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی عملکرد ملکه های اصلاح شده زنبورعسل ایرانی با ملکه های شاهد (ملکه های بومی اصلاح نشده) در زنبورستان های بخش خصوصی استان کردستان طی سالهای 1396 الی 1400 اجرا شد.
مواد و روش ها: در مطالعه ی حاضر، ملکههای لایهی سوم که حاصل ملکههای اصلاح شده طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی بودند، در شش زنبورستان بخش خصوصی استان کردستان در کنار ملکههای بومی اصلاح نشده (به‌عنوان شاهد) از لحاظ صفات تولید عسل، بچهدهی، زمستان گذرانی، رفتار آرامش روی قاب و رفتار تهاجمی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی ملکه‌ها، پرسشنامه های خاصی طراحی و در اختیار زنبورداران قرار گرفت تا ملکههای لایه سوم طرح را به همراه ملکههای شاهد در زنبورستان خصوصی خود در سال های مورد مطالعه، ارزیابی نمایند.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ملکه روی همه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر سال روی صفات تولید عسل و بچه دهی در سطح احتمال 1 درصد و روی صفت آرامش روی قاب در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. اثر شهرستان، روی صفت بچه دهی معنی دار بود (0/01p<). همچنین، براساس نتایج به دست آمده، اثرات متقابل ملکه - سال و سال - شهرستان روی صفات بچه دهی و تولید عسل به‌ترتیب در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنی دار بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که کلنی های دارای ملکه های اصلاح شده، از لحاظ صفات بچه دهی، رفتار تهاجمی، رفتار آرامش روی قاب و زمستان گذرانی، نسبت به کلنی های دارای ملکه های بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان، به‌طور معنی داری برتری داشتند (0/05 p<). برتری و پیشرفت نسبی قابل قبولی هم از لحاظ صفت تولید عسل در ملکه های اصلاح شده در تمام سال های مورد مطالعه در مقایسه با ملکه های بومی در شرایط اقلیمی استان کردستان مشاهده گردید ولی با توجه به وراثت پذیری پایین این صفت، این برتری و پیشرفت معنی دار نبود.
نتیجه گیری: در مجموع، نتایج این تحقیق، پیشرفت و بهبود اصلاحی صفات هدف و برتری ملکه های اصلاح شده زنبورعسل ایرانی را در مقایسه باملکه های بومی اصلاح نشده در شرایط اقلیمی استان کردستان، نشان داد. با عنایت به برتری و بهبودهای معنی دار در اکثریت صفات مورد مطالعه در ملکه های اصلاح شده حاصل از طرح کلان اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی، می توان استنباط کرد که زنبورعسل ایرانی از لحاظ ژنتیکی، ظرفیت اصلاح را دارد. بنابراین، پیشنهاد می شود در ادامه ی این تحقیق، با تلاش بیشتر در جهت تثبیت ژنتیکی بهبودهای حاصل و جلوگیری از هموزیگوسیتی آلل های جنسی که اثر مستقیم در کاهش عملکرد کلنی ها دارد و نیز استفاده از روش های نوین اصلاح نژادی در مقابله با مشکلات جدید صنعت زنبورداری اقدام شود.
واژه‌های کلیدی: بچهدهی، تولید عسل، رفتار تهاجمی، رفتار آرامش روی قاب، کردستان، ملکههای اصلاح شده ایرانی
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/6/16 | ویرایش نهایی: 1402/3/9 | پذیرش: 1401/9/27 | انتشار: 1402/3/9
دریافت: 1401/6/16 | ویرایش نهایی: 1402/3/9 | پذیرش: 1401/9/27 | انتشار: 1402/3/9
فهرست منابع
1. Alemu, T., G. Legesse and Z. Ararso. 2014. Performance evaluation of honeybee (Apis mellifera scutellata) in Guji Zone. International Journal of Innovation and Applied Studies, 9(5): 2028-9324.
2. Basiri, M., N. Imam Juma, R. Ebadi and G. Tahmasebi. 1999. Investigation of biological traits and estimation of their genetic parameters in Iranian honey bee breed. Madras Agricultural Sciences, 1(2): 91-96 (In Persian).
3. Brascamp, E., A. Willam, C. Boignzahn, P. Bijma and R. Veekamp. 2016. Heritabilities and genetic correlations for honey yield, gentleness, calmness and swarming behaviour in Austrian honey bees. Apidologie, 47(6): 739-748. [DOI:10.1007/s13592-016-0427-9]
4. Ebadi, R. and A.A. Ahmadi. 2017. Honey bee culture. Rah Nejat Printing Press, Isfahan, Iran. 565 pages (In Persian).
5. Farhangdost, A., M. Ghafari, A. Rahimi and A. Hashemi. 1400. Evaluation of sex alleles Homozigosity and study on their relationships with number of sex alleles, honey production and adult's population of honeybee colonies (Apis mellifera meda) in East Azerbaijan and Ardebil provinces. Journal of Animal Research (Iranian Journal of Biology), 35(2): 124-135 (In Persian).
6. Garcia, R., R. Oliveira, S. Camargo, B. Pires, O. Oliveira and R. Teixeira. 2011. Honey and propolis production, hygiene and defense behaviors of two generations of Africanized honey bees. Scientia Agricola, 70(2): 74-81. [DOI:10.1590/S0103-90162013000200003]
7. Haiduck, A., A. Sattler, J. Cobuci and C. McManus. 2013. Genetic parameters for five traits in Africanized honey bees using Bayesian Inference. Genetics and Molecular Biology, 36: 207-213. [DOI:10.1590/S1415-47572013005000016]
8. Hamed, R., and Rahimi, A. 2022. Performance evaluation of improved queens of Iranian honey bees in private apiaries in Alborz province. Research Project, Animal Science Research Institute of IRAN (ASRI): 45 pp (In Persian).
9. Jevtic, G., B. Andelkovic, Z. Lugic, J. Radovic and B. Dinic. 2012. Heritability of production characteristic of regional population of honeybees from Serbia. Genetica, 44(1): 47-54. [DOI:10.2298/GENSR1201047J]
10. Karimi, A. 2022. Performance evaluation of improved queens of Iranian honey bees in private apiaries in Shiraz province. Research Project, Animal Science Research Institute of IRAN (ASRI): 45 pp (In Persian).
11. Kozmus, P. 2015. Breeding and selection activities for Carniolan honeybee (Apisرmellifera carnica) in Slovenia. 44th Apimondia International Apicultural Congress, 148-130 pp, Deajeon, Korea.
12. Meshaikhi, N. 2018. Evaluation of the performance of modified honey bee queens in private apiaries (third layer) in Qazvin province. Research Project, Animal Science Research Institute of IRAN (ASRI): 43 pp (In Persian).
13. Parabucki, J. and C.H. Mickiewicz. 1998. Results of the middle European bee improvement in western Pomerania. Folia Universitaties Agriculture Stetinensis Zootechnica, 36: 27-37.
14. Poklukar, J. and I. Kezi&jadnr. 1994. Estimation of heritability of some characteristics of hind legs and wings of honeybee workers (Apis mellifera carnica Polm) using the half-sib's method. Apidologie, 25: 3-11. [DOI:10.1051/apido:19940101]
15. Rahimi, A., A. Mirmoayedi, D. Kahriz, L. Zarei and S. Jamali. 2022. Molecular genetic diversity and population structure of Iranian honey bee (Apis mellifera meda) populations: Implications for breeding and conservation. Journal of Plant diseases and protection, 129(4): 1-12. [DOI:10.1007/s41348-022-00657-w]
16. Rahimi, A. 2022. Performance evaluation of improved queens of Iranian honey bees in private apiaries in Kurdistan province. Research Project, Animal Science Research Institute of IRAN (ASRI): 49 pp (In Persian).
17. Rahimi, A., A. Mirmoayedi, D. Kahriz, L. Zarei and S. Jamali. 2021. Genetic diversity evaluation of Iranian honeybee (Apis mellifera meda) populations based on PCR -RFLP marker analyses. Iranian Genetics Society, 16(3): 219-233 (In Persian).
18. Rahimi, A., A. Mirmoayedi, D. Kahriz, L. Zarei and S. Jamali. 2020. Phylogenetic relationship study of Iranian subspecies honeybee with other honeybee subspecies using morphological and molecular markers. Animal Science Journal, 32(123): 323-334 (In Persian).
19. Rahimi, A., A. Mirmoayedi, D. Kahriz, L. Zarei and S. Jamali. 2018. Genetic variation in Iranian honeybees, Apis mellifera meda Skorikow, 1829, (Hymenoptera: Apidae) inferred from RFLP analysis of two mtDNA regions (COI and 16S rDNA). Sociobiology, 65(3): 482-490. [DOI:10.13102/sociobiology.v65i3.2876]
20. Rahimi, A. 2015. Genetic diversity and phylogenetic relationships of Iranian honeybees using morphological and molecular markers. PhD thesis, Razi University, Kermanshah, Iran, 325 pp (In Persian).
21. Rahimi, A., M. Asadi and R. Abdolshahi. 2014. Genetic diversity of honey bee (Apis mellifera meda) populations using microsatellite markers in Jiroft. Iranian Honey bee science and Technology, 6:
22. 33 (In Persian).
23. Rahimi, A., M. Miromayedi, D. Kahrizi, R. Abdolshahi, E. Kazemi and K.H. Yari. 2014b. Microsatellite genetic diversity of Apis mellifera meda Skorikov. Molecular and Biology Reports, 41: 7755-7761. [DOI:10.1007/s11033-014-3667-7]
24. Rahimi, A., M. Asadi and K. Nabati. 2010. Sex alleles homozygosity percent of honey bee colonies (Apis mellifera meda) (Hymenoptera: Apidae) in Kurdistan province (West of Iran). Nature Montenegro, 10: 183-185.
25. Rahimi, A. and A. Mirmoayedi. 2013. Evaluation of morphological characteristics of honey bee Apis mellifera meda (Hymenoptera: Apidae) in Mazandaran (North of Iran). Technical Journal of Engineering and Applied Sciences, 3: 1280-1284.
26. Roman, A., E. Popiela-Pleban and K. Roman. 2014. Evaluation of the functional characteristics of selected breeding lines of Carniolan bees (Apis mellifera carnica). Scientific Annals of Polish Society of Animal Production, 10: 35-47.
27. Tahmasebi, G., D. Wajaq, R. Ebadi and M. Akhundi. 2018. Use of electrophoretic properties of thorax proteins in the separation of Iranian honey bee populations. Agricultural Sciences and Techniques and Natural Resources, 4(3): 97-104 (In Persian).
28. Tahmasebi, G., M. Kamali, R. Ebadi, M. Babaei, M. Rezaei, D. Javahri and J. Sotoudeh. 2017. Evaluation of production and behavioral characteristics of modified Iranian honey bee colonies Apis mellifera meda and its comparison with control colonies and Apis mellifera carnica under Iranian conditions. Iranian Honey Bee Science and Technology, 1: 10-15 (In Persian).
29. Tahmasebi, G., M. Babaei, N. Tajabadi, A. Saifi, N. Meshayekhi and H. Rezazadeh. 2016. The performance of improved honey bee colonies obtained from the thirteenth generation of Iranian queens and control colonies in different apiaries of Iran. Journal of Animal Production, 19(4): 729-750 (In Persian).
30. Tahmasebi, G., M. Kamali, R. Ebadi, A. Nejatijavarami, D. Javahri, M. Babaei, M. Jamshidi, M. Akif and N. Tajabadi. 2010. Comparison of modified queens in the central region of Iran with control queens in different apiaries of Tehran, Markazi, Qazvin and Isfahan provinces. Animal Science Journal, 1: 31-39 (In Persian).
31. Tahmasebi, G. 1996. Morphological and biochemical study of honey bee populations in Iran. PhD thesis in agricultural entomology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. 249 pp (In Persian).
32. Usefi, J., M. Mokhber, A. Hashemi and A. Rahimi. 2021. Homozygosity of Sex Determination Locus and Its Correlation with Population and Honey Production of Honeybee (Apis mellifera meda) Populations in West - Azerbaijan and Kurdistan Provinces. Research on Animal Production, 12(32): 131-139 (In Persian). [DOI:10.52547/rap.12.32.131]
33. Yarahamdi, S., S. Mirai Ashtiani, R. Ebadi and G. Tahmasebi. 2001. Phenotypic correlation between nine morphological traits and three production traits in the population of honey bees in Tehran province. Agricultural Sciences and Techniques and Natural Resources, 5(2): 157-168 (In Persian).
34. Zee, R., R. Brodschneider, V. Brusbardis, J. Charrière, R. Chlebo, M. Coffey, B. Dahle and M. Drazic. 2014. Results of international standardised beekeeper surveys of colony losses for winter 2012-2013: analysis of winter loss rates and mixed effects modelling of risk factors for winter loss. Journal of Apicultural Research, 53: 19-3. [DOI:10.3896/IBRA.1.53.1.02]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |