چکیده: (43 مشاهده)
مقدمه و هدف: مایکوتوکسین‌ها متابولیت‌های ثانویه و سمی هستند که توسط قارچ‌های فیلامنتوس (Filamentous fungi) تولید می‌شوند و با آلوده کردن خوراک انسان و دام اثرات مضری بر سلامت حیوانات، پرندگان و انسان خواهند داشت. مایکوتوکسین‌ها در بسیاری از خوراک‌های دام و طیور مانند غلات وجود دارند و آلودگی آنها به خصوص در شرایط مرطوب اجتناب ناپذیر است. مصرف خوراک آلوده به مایکوتوکسین منجر به کاهش جذب مواد مغذی، کاهش عملکرد، تضعیف سیستم ایمنی، تحلیل کبد، افزایش حساسیت به بیماری‌ها و زیان‌های اقتصادی در صنعت طیور می‌شود. کنترل آلودگی مایکوتوکسین‌ها نیازمند روش‌های اقتصادی سم زدایی است. در حال حاضر رایج ترین و پرکاربردترین روش در صنعت طیور برای کنترل و درمان مایکوتوکسیکوز افزودن مواد جاذب مایکوتوکسین (توکسین بایندرها) به خوراک است که به سادگی مایکوتوکسین‌ها را از بدن و دستگاه گوارش خارج کرده و در نهایت همراه با مدفوع دفع می‌شوند.. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه اثر بخشی دو محصول مختلف، یکی با فرمولاسیون جدید و دیگری یک توکسین بایندر تجاری موجود در بازار در کاهش اثرات مایکوتوکسین‌ها بر عملکرد، پارامترهای بیوشیمیایی سرم خون، وزن ارگان‌های داخلی، جمعیت میکروبی ایلئوم، وضعیت مورفولوژی روده و هیستوپاتولوژی کبد در جوجه‌های گوشتی انجام شد.
مواد و روشها: آزمایش در طی 42 روز و در سه دوره پرورش 1 تا 10، 11 تا 23 و 24 تا 42 روزگی انجام شد. برای اجرای آزمایش تعداد 360 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی بین چهار تیمار و 6 تکرار (15 قطعه جوجه در هر تکرار) توزیع شدند. جیرههای آزمایشی بر اساس راهنمای نیازهای تغذیه‌ای جوجه‌های گوشتی راس (2019) فرموله شدند که شامل: 1) جیره شاهد (CON)، 2) جیره آلوده به مایکوتوکسین (MYC) 3) جیره آلوده به مایکوتوکسین+ 2/0 درصد توکسین بایندر جدید (MYC+NToxiB) و 4) جیره آلوده به مایکوتوکسین+ 2/0 درصد توکسین بایندر تجاری (MYC+CToxiB) بودند. برای آماده سازی ذرت آلوده، به ذرت آسیاب شده آب اضافه شد به گونه‌ای که رطوبت آن به 20 درصد رسید و در دمای 25-28 درجه سانتی گراد و رطوبت 65-80 درصد نگهداری شد تا رشد کپک به وضوح مشاهده شد. در نهایت ذرت آلوده به مایکوتوکسین در هوا خشک شد. در ادامه برای تهیه جیرههای آلوده به مایکوتوکسین، نیمی از ذرت جیرههای آزمایشی با ذرت آلوده جایگزین شد. دسترسی به خوراک و آب آزاد و خوراک به صورت آردی تغذیه شد.
یافته‌ها: نتایج آزمایش نشان داد که افزودن ذرت آلوده شده با مایکوتوکسین به خوراک جوجه‌های گوشتی به صورت معنیداری موجب کاهش وزن بدن در 24 و 42 روزگی، افت افزایش وزن بدن در سنین 24 تا 42 و 1 تا 42 روزگی شد. (05/0≥P). همچنین جیرههای آلوده بدون توکسین بایندر موجب کاهش متوسط مصرف خوراک در سن 24 تا 42 روزگی و افزایش معنی‌دار ضریب تبدیل خوراک در سنین 1 تا 10، 24 تا 42 و 1 تا 42 روزگی گردید (05/0≥P). افزودن ذرت آلوده به خوراک موجب افزایش معنی‌دار ALT و ALP سرم در مقایسه با شاهد و سایر تیمارهای آزمایشی شد (05/0≥P). اما اثر گروه‌های آزمایشی برغلظت پروتئین کل، آلبومین، کلسترول، تری‌گلیسرید و گلوکز سرم معنی‌دار نبود (05/0<P). وزن نسبی اندام‌های داخلی تحت تأثیر تیمارهای مختلف قرار نگرفت به جز وزن کبد، قلب و بورس فابریسیوس که در جوجه های تغذیه شده با خوراک آلوده افزایش یافت (05/0≥P) اما وزن این اندام‌ها در گروه‌های دریافت کننده توکسین بایندر با گروه شاهد تفاوتی نداشت (05/0<P). ضایعات و تحلیل بافت کبد در مقاطع بافت کبد جوجه‌های تغذیه شده با خوراک آلوده به مایکوتوکسین مشاهده شد. تغذیه جوجه‌های تغذیه شده با جیره آلوده موجب افزایش معنیداری در تعداد باکتری های کلی‌فرم نسبت به تیمار شاهد و سایر تیمارهای آزمایشی شد (05/0≥P) اما تعداد باکتری اسید لاکتیک تحت تأثیر قرار نگرفت (05/0<P). افزودن ذرت آلوده به خوراک جوجه‌های گوشتی موجب کاهش معنی‌دار در وضعیت سلامت پرزهای روده شد (05/0≥P). به طوری که خوراک آلوده به مایکوتوکسین موجب کاهش ارتفاع پرزها در دودنوم و ژژونوم، کاهش سطح پرزها در ژژونوم و ایلئوم و افزایش عمق کریپت در دودنوم و ایلئوم شد (05/0≥P). افزودن هر دو نوع توکسین بایندر به خوراک آلوده به مایکوتوکسین موجب تعدیل اثرات خوراک آلوده و بهبود مجدد وزن بدن، افزایش وزن بدن، بهبود مصرف خوراک، بهبود ضریب تبدیل خوراک، بهبود سلامت کبد، مورفولوژی روده و کاهش جمعیت کلی‌فرم ایلئوم گردید به گونه‌ای که میانگین این صفات با گروه شاهد تفاوت معنیداری نداشت، اگرچه در این خصوص توکسین بایندر با فرمولاسیون جدید بهتر عمل نمود (05/0≥P).
نتیجه گیری: در حالی که مصرف جیره آلوده به مایکوتوکسین توسط جوجه‌های گوشتی موجب کاهش عملکرد رشد و سلامت آنها شد، افزودن هر دو نوع توکسین بایندر به جیره آلوده اثرات نامطلوب مایکوتوکسین ها را کاهش داد و عملکرد، سلامت کبد و مورفولوژی روده را بهبود بخشید. همچنین موجب تعدیل جمعیت میکروبی ایلئوم جوجه های گوشتی گردید. اگرچه توکسین بایندر جدید در برخی از صفات مانند بهبود مصرف خوراک، ضریب تبدیل خوراک و فعالیت آنزیم های کبدی اثرات بهتری داشت.
مواد و روشها: آزمایش در طی 42 روز و در سه دوره پرورش 1 تا 10، 11 تا 23 و 24 تا 42 روزگی انجام شد. برای اجرای آزمایش تعداد 360 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی بین چهار تیمار و 6 تکرار (15 قطعه جوجه در هر تکرار) توزیع شدند. جیرههای آزمایشی بر اساس راهنمای نیازهای تغذیه‌ای جوجه‌های گوشتی راس (2019) فرموله شدند که شامل: 1) جیره شاهد (CON)، 2) جیره آلوده به مایکوتوکسین (MYC) 3) جیره آلوده به مایکوتوکسین+ 2/0 درصد توکسین بایندر جدید (MYC+NToxiB) و 4) جیره آلوده به مایکوتوکسین+ 2/0 درصد توکسین بایندر تجاری (MYC+CToxiB) بودند. برای آماده سازی ذرت آلوده، به ذرت آسیاب شده آب اضافه شد به گونه‌ای که رطوبت آن به 20 درصد رسید و در دمای 25-28 درجه سانتی گراد و رطوبت 65-80 درصد نگهداری شد تا رشد کپک به وضوح مشاهده شد. در نهایت ذرت آلوده به مایکوتوکسین در هوا خشک شد. در ادامه برای تهیه جیرههای آلوده به مایکوتوکسین، نیمی از ذرت جیرههای آزمایشی با ذرت آلوده جایگزین شد. دسترسی به خوراک و آب آزاد و خوراک به صورت آردی تغذیه شد.
یافته‌ها: نتایج آزمایش نشان داد که افزودن ذرت آلوده شده با مایکوتوکسین به خوراک جوجه‌های گوشتی به صورت معنیداری موجب کاهش وزن بدن در 24 و 42 روزگی، افت افزایش وزن بدن در سنین 24 تا 42 و 1 تا 42 روزگی شد. (05/0≥P). همچنین جیرههای آلوده بدون توکسین بایندر موجب کاهش متوسط مصرف خوراک در سن 24 تا 42 روزگی و افزایش معنی‌دار ضریب تبدیل خوراک در سنین 1 تا 10، 24 تا 42 و 1 تا 42 روزگی گردید (05/0≥P). افزودن ذرت آلوده به خوراک موجب افزایش معنی‌دار ALT و ALP سرم در مقایسه با شاهد و سایر تیمارهای آزمایشی شد (05/0≥P). اما اثر گروه‌های آزمایشی برغلظت پروتئین کل، آلبومین، کلسترول، تری‌گلیسرید و گلوکز سرم معنی‌دار نبود (05/0<P). وزن نسبی اندام‌های داخلی تحت تأثیر تیمارهای مختلف قرار نگرفت به جز وزن کبد، قلب و بورس فابریسیوس که در جوجه های تغذیه شده با خوراک آلوده افزایش یافت (05/0≥P) اما وزن این اندام‌ها در گروه‌های دریافت کننده توکسین بایندر با گروه شاهد تفاوتی نداشت (05/0<P). ضایعات و تحلیل بافت کبد در مقاطع بافت کبد جوجه‌های تغذیه شده با خوراک آلوده به مایکوتوکسین مشاهده شد. تغذیه جوجه‌های تغذیه شده با جیره آلوده موجب افزایش معنیداری در تعداد باکتری های کلی‌فرم نسبت به تیمار شاهد و سایر تیمارهای آزمایشی شد (05/0≥P) اما تعداد باکتری اسید لاکتیک تحت تأثیر قرار نگرفت (05/0<P). افزودن ذرت آلوده به خوراک جوجه‌های گوشتی موجب کاهش معنی‌دار در وضعیت سلامت پرزهای روده شد (05/0≥P). به طوری که خوراک آلوده به مایکوتوکسین موجب کاهش ارتفاع پرزها در دودنوم و ژژونوم، کاهش سطح پرزها در ژژونوم و ایلئوم و افزایش عمق کریپت در دودنوم و ایلئوم شد (05/0≥P). افزودن هر دو نوع توکسین بایندر به خوراک آلوده به مایکوتوکسین موجب تعدیل اثرات خوراک آلوده و بهبود مجدد وزن بدن، افزایش وزن بدن، بهبود مصرف خوراک، بهبود ضریب تبدیل خوراک، بهبود سلامت کبد، مورفولوژی روده و کاهش جمعیت کلی‌فرم ایلئوم گردید به گونه‌ای که میانگین این صفات با گروه شاهد تفاوت معنیداری نداشت، اگرچه در این خصوص توکسین بایندر با فرمولاسیون جدید بهتر عمل نمود (05/0≥P).
نتیجه گیری: در حالی که مصرف جیره آلوده به مایکوتوکسین توسط جوجه‌های گوشتی موجب کاهش عملکرد رشد و سلامت آنها شد، افزودن هر دو نوع توکسین بایندر به جیره آلوده اثرات نامطلوب مایکوتوکسین ها را کاهش داد و عملکرد، سلامت کبد و مورفولوژی روده را بهبود بخشید. همچنین موجب تعدیل جمعیت میکروبی ایلئوم جوجه های گوشتی گردید. اگرچه توکسین بایندر جدید در برخی از صفات مانند بهبود مصرف خوراک، ضریب تبدیل خوراک و فعالیت آنزیم های کبدی اثرات بهتری داشت.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |